مرجع فایل های تخصصی
وبلاگ برای دسترسی هم وطنان به فایل های مورد نیاز آنها در تمامی زمینه های علمی، پزشکی، فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی و ... طراحی گردیده است.مرجع فایل های تخصصی
وبلاگ برای دسترسی هم وطنان به فایل های مورد نیاز آنها در تمامی زمینه های علمی، پزشکی، فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی و ... طراحی گردیده است.معرفی و دانلود فایل کامل پروژه کارآفرینی طرح تکثیر و پرورش آبزیان
| دسته بندی | شیلات |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 88 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 64 |
پروژه کارآفرینی طرح تکثیر و پرورش آبزیان در 64 صفحه ورد قابل ویرایش
تکثیر و پرورش آبزیان به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز کشور ، مطلوب تربیت نیروی انسانی ماهر در زمینه دانش و فن آوری این علم به عنوان پایه و اساس زمینه های تولید مورد توجه قرار گرفته است . در آبهای داخلی کشور علاوه بر منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی جهت پرورش آبزیان امکانات وسیعی در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان سردابی وجود دارد که در حال حاضر تنها از معدودی از این امکانات استفاده می گردد که یکی از علل اصلی آن نداشتن اطلاعات فنی و تجربیات لازم در زمینه تکثیر و پرورش این گونه ماهیان می باشد .
اغلب پرورش دهندگان هم که به این امر اشتغال دارند به علت نداشتن اطلاعات کافی علمی و فنی بعضاً دچار ضرر و زیان شیلات ایران که علاوه بر ماهیدار کردن منابع آبی کشور و حفظ ذخایر آبزیان کار خدمات رسانی به دست اندرکاران خصوصی پرورش ماهی را نیز به عهده دارند دارند جهت آموزش و ارتقاء دانش فنی پرورش دهندگان در زمینه های نیازماندیهای محیطی آزاد ماهیان ، انتخاب زمین و طراحی کارگاه ، پرورش ماهیان مولد ، تکثیر و تولید لارو بچه ماهی بازاری ، تغذیه صحیح و اصولی ماهی ، نیازهای غذایی آزاد ماهیان ، حمل و نقل و جابه جایی تخم و بچه ماهی و ماهی بازاری ، بهداشت و کنترل بیماریها و کاربرد فن آوری جدید در زمینه های مختلف اقدام به تشکیل دوره های آموزشی کوتاه مدت نموده است.
زندگی وحیات بدون وجود انرژی غیرممکن وغیرقابل تصور است .
با توجه به روند روزافزون افزایش جمعیت و لزوم کسب انرژی و ادامه زیست ، آبزیان و فرآورده های آن جایگاه ویژه ای را در میان سایر منابع مواد غذایی و انرژی زا کسب نموده است .
ماهیان متعلق به گروه حیوانات خونسرد یا پویی کیلوترم (Poikilo therm) بوده و حرارت بدنشن با شرایط زیست محیطی سازگاری و تطبیق یافته است و به دلیل دارا بودن خصوصیات ویژه زیست شناختی مزایای بیشتری بر سایر منابع تولید پروتئین و رشته های دامپروری دارند .
امروزه با پیشرفت فن آوری و روش های مدرن صیادی تحولات بی شماری در امر صید محصولات آبزی حاصل گردیده و آمار جهانی نشانگر آن است که پرورش و تولید آبزیان در آبهای داخلی روند رشد قابل ملاحظه ای را در پیش گرفته است . پرورش ماهیان سردابی و آزاد ماهیان امروزه در اکثر کشورهای اروپایی ، آمریکا، خاور دور و برخی کشورهای آسیایی متداول گشته و در حال توسعه است . مؤسسات پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان که بهترین بازدهی و سازگاری تولید را در بین انواع آزاد ماهیان در سراسر جهان نشان داده است از نظر جغرافیای اقتصادی بیشتر در مکانهایی قرار گرفته است که با آب کافی سطحی و قابل استفاده مشخص می گردد .
تاریخچه تکثیر و پرورش ماهی
اولین کسانی که اقدام به پرورش ماهی نمودند چینیها بودند . فان لی در 475سال قبل از میلاد مسیح در مورد تخم ریزی و تکثیر ماهی کپور (Cyprinus carpio) مطالب ارزنده ای نوشته و از آن به عنوان یک شغل پر منفعت یاد کرده است . بیشتر مؤلفین سابقه پرورش ماهی را به 2000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند .
ارسطو از ماهی کپور یاد کرده است و یونانیها و روسها ماهی کپور را در استخر پرورش می دادند .
این ملل سعی داشتند که بدین وسیله ذخایر ماهی را در آبهای طبیعی حفظ نمایند . چینی ها و رومیها همچنین برای اولین بار ماهی را به طور مصنوعی تکثیر کردند و انکوباسیون تخم ماهی را انجام داده اند . ابتدا تخم های لقاح یافته و یا لاروهای تازه از تخم درآمده را از محل تخم ریزی و استخرها و آبگیرها و حتی از مزارع برنج و دریاچه ها جمع آوری می کردند و سپس در اماکن امن تر اقدام به پرورش آنها می نمودند .
به تدریج میزان صید در آبهای طبیعی رو به افزون گشت . صید ماهیان مهاجر در زمان تخم گذاری و در محل تخم ریزی سبب کمبود نسل آنها گردید و بدین ترتیب ذخایر ماهیان کم کم در آبها رو به انقراض می گذاشت .
با توجه به این بحران در طی قرون 11-14 عده ای از نماینگدان حکومتهای اروپایی لازم دانستند قانونی طرح نمایند که بر طبق آن از ذخایر ماهی در طبیعت حمایت و نگهداری به عمل آید . بر طبق این قانون ، صید ماهیان نابالغ ممنوع اعلام شد و همچنین فصل صید را مشخص نمودند و لزوم اجرای قانون عدم صید ماهیان در حال تخم ریزی و مهاجرت را به اطلاع عموم رساندند .
طرح قانون نگهداری ماهیان در آبهای طبیعی خودبه خود به ذخایر ماهیان کمک فراوان می کرد ولی این موضوع برای تأمین ذخایر ماهیان کافی نبود و اقدامات مؤثر دیگری ضرورت کامل داشت . اولین قدم بزرگ درباره تکثر و پرورش ماهیان در آبهای طبیعی به وسیله دانشمند آلمانی به نام استفن لودینگ یاکوبی (Stephen Luding Yacobi) (1784-1711) برداشته شد . به وسیله این دانشمند درباره زیست شناسی و تولید مثل ماهیان تحقیقات بسیار جالبی انجام شد . قبل از کشف یاکوبی دانشمندان فکر می کردند که ماهیان نیز مانند جانوران خشکی لقاح تخم را در داخل بدن انجام می دهند .
ولادمیر پاولوویچ وراسکای (V.P.Vraskii) (1862-1829) ماهی شناس بزرگ روسیه اولین پایه گذار تکثیر و پرورش ماهی در شوروی شناخته شد . نامبرده ابتدا آزمایشاتی روی باروری مصنوعی تخم ماهی نالین (Nalin ، نوعی ماهی درنده بدون فلس که پوشش آن لکه دار است ) به طریقه خشک انجام داد ولی چندان موفقیتی دربر نداشت . در سال 1855 نامبرده آزمایشات زیادی را با نمونه های مختلف تخم ماهیان بخصوص قزل آلا انجام داد .
وی متوجه شد که همه تخمها لقاح نیافته بلکه فقط 10-20 درصد تخمها لقاح یافته و بقیه از بین می روند . نامبرده با کنجکاوی زیادی در پی علت این نقیصه برآمد ورد نیجه به موارد زیر پی برد:
اگر تخمها در مدتی که حفره بدن خارج می شوند در اولین دقایق با اسپرماتوزوئید موجود در آب ترکیب نشوند خاصیت باروری خود را از دست می دهند . چون پوسته تخم فوراً در آب ورم کرده و در نتیجه پوسته خارجی با غشاء داخلی اوول فاصله پیدا می کند . منافذ میکروپیل نیز بسته می شوند که مانع دخول اسپرماتوزوئید می گردند و در نتیجه تخمها به زودی حیات خود را از دست می دهند .
اسپرماتوزوئید نیز وقتی از بدن خارج گردید قدرت زندگی چندانی ندارد و پس از 1-2 دقیقه فعالیت از حرکت باز می ایستد و فاقد قدرت لقاح می گردد .
وراسکای طریقه جدید باروری مصنوعی تخمها را ابداع نمود و آن را طریقه لقاح خشک یا روش اولی نامیده . در نتیجه این عمل تا90 درصد تخمها لقاح می یافت .
عیب کار متقدمین تکثیر مصنوعی ماهی نظیر یاکوبی و دمی این بود که آنها در ترکیب اسپرم و تخمها فاصله ایجاد می کردند و در نتیجه از قدرت باروری آنها می کاستند و همیشه درصد لقاح بسیار پایین بود . وراسکای علاوه بر تحقیق و تکمیل لقاح مصنوعی تخم ماهی ، با ایجاد کارخانه تکثیر و پرورش ماهی در شهر کوبرنیکول (Cobrinikol) روسیه مطالعات و تألیفات متعددی در مورد تکنیک نگهداری اسپرم به مدت طولانی ، انکوباسیون تخمها ، نگهداری لارو ماهی و تغذیه آنها ، تفکیک و حمل و نقل تخمهای لقاح یافته و ماهی زنده به عمل آورد و همچنین با ایجاد استخرهای گوناگون روشهای پرورش و رشد ماهیان را ابداع نمود .
این شخص از طرف اتحادیه کشاورزی مسکو و آکادمی علوم فرانسه به دریافت مدال طلا نایل گردید . بعد از وراسکای دانشمندان بزرگ دیگری در شوروی کارهای او را دنبال کردند و در حقیقت علوم و صنعت تکثیر و پرورش ماهی به معنی واقعی در این کشور به طرز شگرفی توسعه یافت .
ایجاد کارخانه های متعدد تکثیر و پرورش ماهی ، تشکیل انستیتوهای مختلف تحقیقاتی و آزمایشگاهی علمی که دانشمندان بزرگ نظیر نیکولسکی (Nikoloski) آ.آگریم (A.A.Grimm) واصعتر آندر یوویچ بورودین(Bordin) آرنولد(Arnold) ، سالداتف (Saldatov) ، کوچین (Kotchin) درژاوین(Dershavin) در آنها کار و مطالعه نموده اند سبب گردید که در طی سالهای 1921 تا1928 اساس تئوری و علمی تکثیر و پرورش مصنوعی ماهی بنیاد نهاده شود و در سال 1928 در تمام روسیه مجتمع صنعت پرورش ماهی تشکیل شد و موفق گردید که 15/4 میلیارد از انواع لارو ماهی به آبهای مختلف رها نمایند .
در سال 1950 ، روشهای بیوتکنیکی و نرماتیوهای (Normative) پرورش ماهیان اهلی در مراحل زندگی دلفین ، میزان مقاومت ماهیان در مقابل شرایط محیط زیست تهیه شده بود و در نتیجه تکامل علوم و صنایع پرورش ماهی ، اتحادیه جماهیر شوروی توانست در تمام آبهای مملکت خود نظیر دریای آزف ، آرال ، بالتیک ، دریای سفید ، دریای خزر ، دریای سیاه و همچنین خاور دور و رودخانه ها و سدهای داخلی در دریاچه سیبریه اقدام به تکثیر مصنوعی و پرورش ماهی نماید تا آنجا که امروزه هم صدها میلیون بچه ماهی نظیر آزاد ماهیان ، تاس ماهیان و میلیاردها از بچه ماهیان نظیر کپور ، سیم ، سوف ، کلمه ، غیره پرورش می دهند و به آبهای خود رها می کنند و هم سود سرشاری از این کار می برند و هم یکی از بهترین پروتئینهای مورد تغذیه شان را به مقدار زیاد تهیه و حفظ می کنند .
مراکز تکثیر و پرورش ماهی کشور شوروی از نظر کیفیت و تعداد بچه ماهیان تکثیر شده و رها شده در منابع آبها در جهان در درجه اول قرار دارد .
اهداف و انگیزه های پرورش ماهی :
به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین کشور ، یکی از راههای نیل به خود کفایی اقتصادی است .
استفاده بهینه اقتصادی از منابع آبی استان
افزایش تولید و کاهش هزینه های مربوطه به تولید
افزایش درآمد روستائیان و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها
ترویج فرهنگ تولید و مصرف آبزیان در سطح جامعه
ایجاد اشتغال و فراهم نمودن فرصتهای شغلی درآمدزا
انگیزه های ممکن برای افرادی که اقدام به تکثیر و پرورش ماهی می کنند می تواند به دلیل علاقه مندی فردی به این رشته باشد بدون اینکه از تجربه و تخصص کافی برخوردار باشد . فرد ممکن است از امکانات و تجهیزات لازم برای بهره برداری و پرورش ماهی برخوردار باشد و پس از مشاوره با کارشناسان شیلاتی و افرادی که در این زمینه تجربه و تخصص کافی دارند اقدام به تأسیس استخر پرورش ماهی نماید و از امکانات خود در این زمینه استفاده نماید . گاهی فرد به دلیل داشتن تخصص و تجربه در زمینه پرورش از طریق رشته تحصیلی یا گذراندن دوره های آموزشی اقدام به این کار می کند و در نهایت می توان گفت در هر یک از این شرایط فرد به دنبال درآمد و کسب سود و ایجاد اشتغال می باشد و می توان درآمد را مهم ترین انگیزه برای انجام این کار دانست . ولی آنها مانند کارگران دولتی دستمزدی دریافت نمی کنند به این ترتیب این شغل سیار و دشوار است زیرا آنان برای به دست آوردن پول از فروش ماهی باید برای هزینه های تولید پول پرداخت کنند .
نیاز بازار و توجیه اقتصادی
بر اساس امار رسمی سازمان خواروبار جهانی (FAO) تولید جهانی آبزیان (صیدو پرورش) در سال 2001 میلادی از مرز 142 میلیون تن فراتر رفت . نکته قابل توجه این است که علی رغم رشد بسیار کم صید از دریاها ، آبزی پروری با رشد سالانه 11% به حدود 50میلیون تن در سال 2001 میلادی رسید .
صاحب نظران اقتصاد و بازار شیلاتی ، عوامل اصلی در رشد تقاضا و تولید آبزیان پرورشی در جهان را رشد جمعیت ، کاهش صید از دریاها ، توجه جوامع به غذای سلامتی و رشد درآمد کشورها می دانند . سرمایه گذاریهای انجام شده در ایران در زیر بخش شیلات و آبزیان در یک دهه گذشته باعث شد آبزی پروری با یک روند پایدار و قابل توجهی توسعه یابد .
اکثر صاحب نظران اقتصاد و بازار آبزی پروری ازعان دارند که روند تولید و تقاضای آبزیان در جهان به رشد خود ادامه خواهد داد . شرایط حاکم بر کشور ایران ، همچون شرایط اقتصادی ، اجتماعی روند رو به رشد شهرنشینی ، تقاضا برای غذای سلامتی ، سرمایه گذاریهای انجام شده در زیرساخت های تولید و صنایع پیش و پسین ، توسعه مراکز آموزشی و تحقیقاتی و رویکرد مسئولان ملی و منطقه ای به توسعه آبزی پروری چشم انداز روشنی از توسعه پایدار و موفق آبزی پروری را نشان می دهد . آنچه در سالهای اخیر نگرانی همه دست اندرکاران صنعت آبزی پروری را فراهم نموده است .
عوامل تأثیر گذار در بازار آبزیان می باشد . محدودیت منابع آب و خاک مستعد برای آبزی پروری ، ما را ناگزیرند به دستیابی به بالاترین راندمان و بهره وری از امکانات موجود می کند . در یک مزرعة پرورش یا یک مرکز تکثیر ماهی نیز نظیر هر کار تولیدی دیگر ، به حداقل رساندن هزینه ها و تولید محصول با کیفیت تر و مرغوبتر جهت حصول توان رقابت در بازرا و فراهم آمدن امکان به فروش رساندن محصول تولیدی به بالاترین قیمت ، اصلی انکار ناپذیر در جهت کسب سود اقتصادی و درآمد بیشتر می باشد .
با توجه به اینکه نیاز بازار در شهرهای دصنعتی در شهرهای غیر صنعتی بیشتر است . چون در این شهرها به دلیل وجود کارخانه ها و هوای آلوده امکان راه اندازی و تأسیس استخرهای پرورش ماهی به مراتب کمتر از شهرهای غیر صنعتی است و همین امر باعث می شود که سطح تولید در این شهرها کاهش پیدا کند و کار عمدة تولید به شهرهای غیر صنعتی واگذار شود به دلیل دارا بودن امکانات و شرایط آب و هوایی مناسب . بنابراین شهرهای صنعتی حالت مصرف کننده دارندوتقاضادراین شهرهابیشتر است .
محاسن اساسی پرورش ماهی از نظر زیست شناختی
باید توجه داشت که پرورش آبزیان از بعد زیست شناختی دارای محسناتی است که آنراازدیگررشته های دامپروری متمایز میسازد :
وزن مخصوص بدن ماهی و سخت پوستان شناگر نزدیک آبی است که در آن زندگی می کنند . از این نظر ماهی و موجودات آبزی تقریباً در آب شناور بوده و برای نگهداری خود در محیط زندگی احتیاج به صرف انرژی ندارند و بیشتر از حیوانات خشکی انرژی حاصل از مصرف غذا را صرف رشدشان می کنند . ماهی و آبزیان جزء حیوانات خونسرد محسوب شده و هیچ انرژی برای تنظیم حرارت مصرف نمی کنند .
ماهی تون (Tuna) و بعضی از شناگران سریع نظیر کوسه ماهیان (Sharks) استثناء هستند . این اختصاصات استعداد درجه رشد را در ماهی و آبزیان فزونتر می کند .
ماهیان بیشتر از حیوانات عالی خاصیت ترمیمی دارند . دانشمندان روسی ثابت کرده اند که ذخیره گوشت در بدن ماهی کپور (Carp) بر حسب واحد جذب غذا یک تا یک و نیم برابر سریعتر از خوک ومرغ دو برابر سریعتر از گاو و گوسفند می باشد .
صدفها بجای تکاپو جهت یافت طعمه ، روش بسیار مفید فیلتراسیون آب محتوی غذا را جایگزین کرده اند . بدین ترتیب انرژی زیادی صرفه جویی می شود . درجه فیلتراسیون مختلف است ولی ممکن است مقدار آن تا 450 لیتر در روز در یک اویستر (Oyster) بزرگ و سالم در موقعیت مناسب برسد . بیشتر ماهیان زی شناور گیاهی خوار نیز برای تغذیه از روش فیلتراسیون به وسیله آبششها و زوائد حلقی استفاده می نمایند .
ماهی و آبزیان در محیط غذایی شناور هستند و دسترسی به غذا در محیط آب برای آنها بسیار آسان می باشد . به علاوه آب با داشتن املاح مختلف و مواد غذایی حاصل از فتوسنتز ، می تواند غذای مورد لزوم بدن ماهی را تأمین کند . آبهای شور دریاها و اقیانوسها از این نظر برتری دارند . یک آبزی می تواند مدتها حتی بدون داشتن غذای خاص در آب زنده بماند در صورتی که برای یک حیوان خشکی ، تنها ماندن در یک صحرای لم یزرع و یا یک طویله بدون آب وغذا امکان پذیر نیست و به زودی تلف خواهد شد. همچنین ماهی و سایر آبزیان علاوه بر دستگاه گوارش از سطح بدن و آبششها می توانند قسمتهای مهمی از مواد مورد لزوم خود را کسب کنند .
اهمیت اقتصادی پرورش و تولید ماهی
امروزه بسیاری از کشورهای جهان از آبهای داخلی خود به نحو احسن بهره برداری می نمایند به طوری که طبق آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (F.A.O) در سال 1976 محصول ماهی و آبزیان که در اثر پرورش در آبهای داخلی کشورهای مختلف به دست آمد بالغ بر 6 میلیون تن بوده است که از این مقدار نزدیک به 4 میلیون تن یعنی 66 درصد از کل فقط به تولید ماهی از اماکن پرورشی مربوطه می شود . بقیه پرورش ماهی به طریقه پرورش در قفس (Cage culture) سود دهی اقتصادی آن را تا حدود 37 درصد بالا می برد . به طور کلی اگر موارد زیر در هر منطقه و کشور رعایت گردد پرورش ماهی و آبزیان می تواند از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد و بدون دغدغه خاطر اقدام به سرمایه گذاری برای آن نمود . تأسیس ایستگاههای تحقیقاتی مرکزی و محلی در مورد پرورش ماهی و آبزیان .
مراحل قانونی
مقدمه : گردش کار برای ایجاد یک واحد تولیدی و اخذ مجوزهای لازم از وزارتخانه های مختلف با توجه به شرایط و مقررات آنها با یکدیگر تفاوت داشته و هر وزارتخانه مطابق با نوع واحد تولیدی مورد نظر خود شرایط و قوانین خاصی را ارائه نموده است . در مورد شرایط ایجاد مزارع تکثیر و پرورش آبزیان سعی شده است تا متقاضیان حدالامکان دچار مسائل اداری دست و پاگیر نشده و به سادگی بتوانند مراحل لازم برای اخذ مجوزهای مورد نیاز را طی و این مدارک را ارائه نمایند . مرحله ای شدن کار صدور پروانه این امکان را می دهد تا در صورت عدم احراز شرایط لازم در هر مرحله کار متوقف و از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری شود . به طور کلی مراحل صدور پروانه برای مزارع تکثیر و پرورش آبزیان به صورت ذیل می باشد :
مرحله اول : صدور موافقت اصولی .
مرحله دوم : صدور پروانه تأسیس .
مرحله سوم : صدور پروانه بهره برداری .
گردش کار برای صدور پروانه موافقت اصولی :
1- متقاضی (شخصیت حقیقی یا حقوقی ) به دفاتر شیلات مراجعه و فرم تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی را دریافت وپس از تکمیل نسبت به ثبت آن در دفاتر شیلات اقدام می نماید .
2- پس از تکمیل فرم محل مورد نظر مورد بازدید کارشناسی قرار خواهد گرفت .
تبصره : حداکثر مدت زمانی برای بازدید کارشناسی از تاریخ تقاضا به مدت 15 روز می باشد .
3- در صورت مثبت بودن نظر کارشناسی تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی در دستور کار کمیسیون صدور پروانه استان قرار می گیرد .
4- در صورت موافقت کمیسیون صدور پروانه ، شیلات استان نسبت به صدور موافقت اصولی اقدام خواهد نمود . شیلات استان موظف است حداکثر پس از مدت 15 روز از تاریخ تکمیل پرونده نسبت به صدور پروانه موافقت اصولی اقدام نماید .
اعضای کمیسیون صدور پروانه به شرح ذیل می باشند : الف ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ( به عنوان رئیس کمیسیون ) ب ـ مدیر شیلات استان ( به عنوان دبیر ) ج ـ رئیس شبکه دامپزشکی استان (به عنوان عضو) .
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی :
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی از تاریخ صدور می باشد ولی تحت شرایطی که عنوان خواهد شد قابل تمدید است .
مدارک لازم به منظور صدور پروانه موافقت اصولی : 1- فتوکپی برگ پایان خدمت نظام وظیفه و یا کارت معافیت از خدمت (برای افراد ذکور مشمول قانون ) 2- فتوکپی صفحه اول شناسنامه 3- فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی 4- سه قطعه عکس 3*4 در سال جاری 5- مدارک شرکت (اساسنامه ، آگهی تأسیس ،آگهی تغییرات، اظهارنامه ) در خصوص افراد حقوقی به انضمام مدارک فوق در خصوص اعضای هیئت مدیره . 6- گزارش کارشناسی از امکانات متقاضی (توسط کارشناس ادارات تابعه شیلات انجام می شود ) 7- فرم تقاضای تکمیل شده برای صدور پروانه موافقت اصولی 8- اصل نتایج آزمایشهای (آب و خاک) انجام شده توسط آزمایشگاه مورد تأیید شیلات . 9-موافقت کمیسیون صدور پروانه شیلات .
شرایط زمین مورد نیاز جهت اجرای طرح تکثیر و پرورش ماهی :
زمین لازم جهت اجرای طرح ممکن است به یکی ازروشهای زیرتأمین یا معرفی گردد . متقاضی دارای زمین مناسب باشد .در این صورت تقاضای بازدید کارشناسی می نماید .
چنانچه نظر کارشناسی بر اساس پرسشنامه مربوطه ثبت بود موضوع در دستور کار کمیسیون قرار می گیرد . متقاضی فاقد زمین است اما در نظر دارد زمین خاصی را که دارای آدرس و محدودة جغرافیایی مشخص باشد از طریق مراجع ذی صلاح در اختیار گیرد که در این صورت نیز فرم مربوطه رادریافت و پس از تکمیل کردن آن تقاضای کارشناسی زمین مورد نظر می نماید و چنانچه کارشناس زمین مربوطه بر اساس فرم کارشناسی مناسب تشخیص داده موضوع در دستور کار قرار می گیرد . متقاضی مایل است از اراضی تحت پوشش طرحهای شیلات ایران استفاده نماید که در چنین حالتی ملزم به پذیرش شرایط و ضوابط اعلام شده توسط شیلات ایران خواهد بود . ضوابط و شرایط واگذاری این گونه اراضی در زمان مربوطه توسط شیلات خواهد شد .
تبصره : برای صدور موافقت اصولی ارائه اسناد مالکیت زمین الزامی نیست . شرایط تمدید پروانه موافقت اصولی در صورتی که متقاضی پی گیری های مربوطه را به منظور اخذ مجوزهای لازم بر اساس پروانه موافقت اصولی از ارگانهای ذیربط به عمل آورده باشد و اسناد ثبت را نیز ارائه دهد شیلات استان اقدامات مقتضی به منظور تمدید اعتبار موافقت اصولی برای تکمیل پرونده برای شش ماه دیگر به عمل خواهد آورد . چنانچه متقاضی نتواند در طی مدت مذکور اسناد ثبتی (استعلام از دستگاههای ذیربط) را ارائه نماید . شیلات استان پس از کسب نظر از کمیسیون صدور پروانه استان برای مدت 6 ماه دیگر پروانه موافقت اصولی را تمدید می نماید .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه موافقت اصولی :
1- دارندگان پروانه موافقت اصولی ، متعهد به ارائه اطلاعات اسناد و مدارک لازم بر اساس فرمهای ارائه شده به شیلات می باشند .
2- قبل از هرگونه اقدام اجرایی و در اسرع وقت به منظور مشخص شدن وضعیت زمین و تأمین آب مورد نیاز ، برق و غیره لازم همراه تأئیدیه سازمانهای ذیربط(منابع طبیعی سازمان آب و. . .) طبق فرم اظهارنامه کارشناسی گرفته شود .
3- دارنده پروانه موافقت اصولی موظف است کلیه مفاد پروانه را رعایت نماید . گردش کار برای صدور پروانه تأسیس پس از اخذ پروانه موافقت اصولی متقاضی باید نسبت به تهیه و ارائه گواهی و اسناد ثبت برای صدور پروانه تأسیس به شرح ذیل اقدام نموده و درخواست پروانه تأسیس نماید : 1- اسناد مالکیت مورد قبول (سند رسمی ، بنچاق ، قولمنامه . مبایعه نامه و تقسیم نامه ) یا گواهی واگذاری زمین مورد نظر متقاضی توسط مراجع ذیربط .
تبصره : 1- در مورد زمینهای استیجاری با ارائه اجاره نامه معتبر و در مورد واگذاری اراضی منابع طبیعی برابر مقررات سازمان مربوط اقدام می شود . 2- اصل گواهی یا قرارداد برداشت آب ، از امور آب استان ذیربط و یا بهره برداری از جریان آب یا منابع آبی به منظور تکثیر و پرورش ماهی مطابق بارم استعلام شیلات استان با ذکر میزان دبی هر یک از منابع . 3- ارائه مجوز اداره کل حفاظت محیط زیست استان . 4- اصل گزارش کارشناسی انجام شدخ توسط کارشناسان مربوطه . 5- اصل تعهدنامه محضری ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی دال بر رعایت ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی از طرف شیلات . 6- ارائه گواهی طی دوره آموزشی و ترویج عمومی پرورش ماهی برای اشخاص فاقد تحصیلات در رشته های مرتبط با موضوع فعالیت . 7- ارائه اصل طرح و نقشه های اجرایی پرورش . 8-کمیسیون صدور پروانه استان ، موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز از تاریخ دریافت پرونده متقاضی نسبت به صدور پروانه تأسیس اقدام نماید .
مدت اعتبار پروانه تأسیس :
مدت اعتبار پروانه تأسیس یک سال از تاریخ صدور می باشد . شرایط تمدید پروانه تأسیس در صورتی که متقاضی در طی مدت یک سال بنا به دلایل مختلف موفق به احداث مزرعه نگردد متعهد است که تمدید پروانه تأسیس را می نماید . چنانچه دلایل و مدارک ارائه شده از طرف متقاضی مورد تأیید شیلات قرار گیرد پروانه تأسیس مذکور برای مدت یک سال تمدید می گردد .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه تأسیس :
1- ایجاد تأسیسات مطابق با نقشه های اجرایی 2- آماده سازی مزارع تکثیر و پرورش مطابق با شرایط و ضوابط تعیین شده و مندرج در پروانه 3- همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در انجام بازدید 4- ارائه آمار و اطلاعات مربوط به پیشرفت کار به شیلات 5- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یکبار ارائه می شود . گردش کار برای صدور پروانه بهره برداری ، پس از اتمام عملیات ساخت و ساز مزارع تکثیر و پرورش متقاضی ضمن ارائه مدارک زیر درخواست صدور پروانه بهره برداری را به شیلات ارائه می نماید : 1- ارائه اصل پروانه تأسیس . 2- گزارش کتبی متقاضی یا نماینده متقاضیان دال بر اتمام کار عملیات اجرایی . 3- گزارش کارشناسی انجام شده مبنی بر اتمام کارهای اصلی بر اساس پروانه تأسیس و طرح مصوب . 4- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یک بار ارائه می شود . 5- ارائه مدارک گذراندن دوره آموزش ، ترویجی تکمیلی پرورش ماهی برای مدیر و کارشناس مزرعه
تبصره 1 : شرکت در سایر دوره های آموزش ، ترویجی پس از یکسال تجربه الزامی می باشد .
تبصره 2 : کارشناسانی که رشته تحصیلی آنها مرتبط با دوره مورد نظر می باشد و یا کسانی که قبلاً در چنین دوره هایی شرکت کردند از شرکت در این دوره معارف می باشند .
6- به دلیل لزوم حمایت از تولید کننده ، و امکان بهره مندی از وام سرمایه در گردش ، چنانچه 35% مزرعه تکثیر و پرورش و یا حداقل فاز اول تولید آن آماده بهره برداری باشد ، پس از تأیید کمیسیون صدور پروانه ، صدور پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت موجود بلامانع بوده و پس از تکمیل مزرعه مجدداً پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت 100 درصد صادر خواهد شد .
مدت اعتبار پروانه بهره برداری
اعتبار پروانه بهره برداری از تاریخ صدور به مدت دو سال تمام می باشد .
شرایط تمدید پروانه بهره برداری
تمدید مهلت پروانه بهره برداری به شرط انجام تعهدات از طرف متقاضی،توسط شیلات استان و به صورت ادواری انجام می گیرد .
تعهدات و وظایف دارنده پروانه بهره برداری :
1- انتقال یا واگذاری پروانه بهره برداری به اشخاص حقیقی که دارای شرایط عمومی این آیین نامه باشند به اطلاع شیلات بلامانع است .
2- دارنده پروانه بهره برداری موظف به اجرای دقیق دستورالعملهای صادره از سوی شیلات ایران در مورد چگونگی امر تکثیر و پرورش ماهی و همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در هنگام بازدید می باشد .
3- به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از انتقال بیماریهای آبزی ، دارنده پروانه بهره برداری مجاز به انتقال لارو بچه ماهی و یا ماهیان بازاری زنده از مزرعه خود به مزرعه دیگر بدون کسب مجوز از شیلات ایران نمی باشد .
4- دارنده پرونده بهره برداری موظف است که آمار و اطلاعات مربوط به تکثیر و پرورش و مرتبط با فعالیتهای تولید مزرعه را بر اساس فرمهای ارائه شده توسط شیلات تهیه و به شیلات ارائه نماید .
مرجع حل اختلاف : معاونت تکثیر و پرورش آبزیان شیلات ایران به عنوان مرجع حل اختلاف احتمالی فی ما بین متقاضی و شیلات استان بوده و تصمیمات اتخاذ شده لازم الامر است .
برآورد میزان سرمایه و منابع تأمین آن :
با توجه به میزان بهره برداری که 3 تن می باشد سرمایه موردنیاز 000/000/10 برآورد شده است . که این سرمایه از طریق منابع شخصی فرد و وامهای دریافتی از بانک کشاورزی تأمین می شود.منابع فردمی توان بصورت اموال منقول یاغیرمنقول باشد.
شرایط لازم و مراحل قانونی برای اخذ وام :
شرایط و مدارک مورد نیاز : داشتن پروانه تأسیس متقاضی در دسترس بودن سند زمین مورد نظر ، اخذ معرفی نامه از امور آب ، فرم تقاضانامه متقاضی ، فتوکپی شناسنامه .
اعتماد شما سرمایه ما
معرفی و دانلود فایل کامل پروژه کارآفرینی طرح تکثیر و پرورش آبزیان
| دسته بندی | شیلات |
| بازدید ها | 5 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 88 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 64 |
پروژه کارآفرینی طرح تکثیر و پرورش آبزیان در 64 صفحه ورد قابل ویرایش
تکثیر و پرورش آبزیان به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز کشور ، مطلوب تربیت نیروی انسانی ماهر در زمینه دانش و فن آوری این علم به عنوان پایه و اساس زمینه های تولید مورد توجه قرار گرفته است . در آبهای داخلی کشور علاوه بر منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی جهت پرورش آبزیان امکانات وسیعی در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان سردابی وجود دارد که در حال حاضر تنها از معدودی از این امکانات استفاده می گردد که یکی از علل اصلی آن نداشتن اطلاعات فنی و تجربیات لازم در زمینه تکثیر و پرورش این گونه ماهیان می باشد .
اغلب پرورش دهندگان هم که به این امر اشتغال دارند به علت نداشتن اطلاعات کافی علمی و فنی بعضاً دچار ضرر و زیان شیلات ایران که علاوه بر ماهیدار کردن منابع آبی کشور و حفظ ذخایر آبزیان کار خدمات رسانی به دست اندرکاران خصوصی پرورش ماهی را نیز به عهده دارند دارند جهت آموزش و ارتقاء دانش فنی پرورش دهندگان در زمینه های نیازماندیهای محیطی آزاد ماهیان ، انتخاب زمین و طراحی کارگاه ، پرورش ماهیان مولد ، تکثیر و تولید لارو بچه ماهی بازاری ، تغذیه صحیح و اصولی ماهی ، نیازهای غذایی آزاد ماهیان ، حمل و نقل و جابه جایی تخم و بچه ماهی و ماهی بازاری ، بهداشت و کنترل بیماریها و کاربرد فن آوری جدید در زمینه های مختلف اقدام به تشکیل دوره های آموزشی کوتاه مدت نموده است.
زندگی وحیات بدون وجود انرژی غیرممکن وغیرقابل تصور است .
با توجه به روند روزافزون افزایش جمعیت و لزوم کسب انرژی و ادامه زیست ، آبزیان و فرآورده های آن جایگاه ویژه ای را در میان سایر منابع مواد غذایی و انرژی زا کسب نموده است .
ماهیان متعلق به گروه حیوانات خونسرد یا پویی کیلوترم (Poikilo therm) بوده و حرارت بدنشن با شرایط زیست محیطی سازگاری و تطبیق یافته است و به دلیل دارا بودن خصوصیات ویژه زیست شناختی مزایای بیشتری بر سایر منابع تولید پروتئین و رشته های دامپروری دارند .
امروزه با پیشرفت فن آوری و روش های مدرن صیادی تحولات بی شماری در امر صید محصولات آبزی حاصل گردیده و آمار جهانی نشانگر آن است که پرورش و تولید آبزیان در آبهای داخلی روند رشد قابل ملاحظه ای را در پیش گرفته است . پرورش ماهیان سردابی و آزاد ماهیان امروزه در اکثر کشورهای اروپایی ، آمریکا، خاور دور و برخی کشورهای آسیایی متداول گشته و در حال توسعه است . مؤسسات پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان که بهترین بازدهی و سازگاری تولید را در بین انواع آزاد ماهیان در سراسر جهان نشان داده است از نظر جغرافیای اقتصادی بیشتر در مکانهایی قرار گرفته است که با آب کافی سطحی و قابل استفاده مشخص می گردد .
تاریخچه تکثیر و پرورش ماهی
اولین کسانی که اقدام به پرورش ماهی نمودند چینیها بودند . فان لی در 475سال قبل از میلاد مسیح در مورد تخم ریزی و تکثیر ماهی کپور (Cyprinus carpio) مطالب ارزنده ای نوشته و از آن به عنوان یک شغل پر منفعت یاد کرده است . بیشتر مؤلفین سابقه پرورش ماهی را به 2000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند .
ارسطو از ماهی کپور یاد کرده است و یونانیها و روسها ماهی کپور را در استخر پرورش می دادند .
این ملل سعی داشتند که بدین وسیله ذخایر ماهی را در آبهای طبیعی حفظ نمایند . چینی ها و رومیها همچنین برای اولین بار ماهی را به طور مصنوعی تکثیر کردند و انکوباسیون تخم ماهی را انجام داده اند . ابتدا تخم های لقاح یافته و یا لاروهای تازه از تخم درآمده را از محل تخم ریزی و استخرها و آبگیرها و حتی از مزارع برنج و دریاچه ها جمع آوری می کردند و سپس در اماکن امن تر اقدام به پرورش آنها می نمودند .
به تدریج میزان صید در آبهای طبیعی رو به افزون گشت . صید ماهیان مهاجر در زمان تخم گذاری و در محل تخم ریزی سبب کمبود نسل آنها گردید و بدین ترتیب ذخایر ماهیان کم کم در آبها رو به انقراض می گذاشت .
با توجه به این بحران در طی قرون 11-14 عده ای از نماینگدان حکومتهای اروپایی لازم دانستند قانونی طرح نمایند که بر طبق آن از ذخایر ماهی در طبیعت حمایت و نگهداری به عمل آید . بر طبق این قانون ، صید ماهیان نابالغ ممنوع اعلام شد و همچنین فصل صید را مشخص نمودند و لزوم اجرای قانون عدم صید ماهیان در حال تخم ریزی و مهاجرت را به اطلاع عموم رساندند .
طرح قانون نگهداری ماهیان در آبهای طبیعی خودبه خود به ذخایر ماهیان کمک فراوان می کرد ولی این موضوع برای تأمین ذخایر ماهیان کافی نبود و اقدامات مؤثر دیگری ضرورت کامل داشت . اولین قدم بزرگ درباره تکثر و پرورش ماهیان در آبهای طبیعی به وسیله دانشمند آلمانی به نام استفن لودینگ یاکوبی (Stephen Luding Yacobi) (1784-1711) برداشته شد . به وسیله این دانشمند درباره زیست شناسی و تولید مثل ماهیان تحقیقات بسیار جالبی انجام شد . قبل از کشف یاکوبی دانشمندان فکر می کردند که ماهیان نیز مانند جانوران خشکی لقاح تخم را در داخل بدن انجام می دهند .
ولادمیر پاولوویچ وراسکای (V.P.Vraskii) (1862-1829) ماهی شناس بزرگ روسیه اولین پایه گذار تکثیر و پرورش ماهی در شوروی شناخته شد . نامبرده ابتدا آزمایشاتی روی باروری مصنوعی تخم ماهی نالین (Nalin ، نوعی ماهی درنده بدون فلس که پوشش آن لکه دار است ) به طریقه خشک انجام داد ولی چندان موفقیتی دربر نداشت . در سال 1855 نامبرده آزمایشات زیادی را با نمونه های مختلف تخم ماهیان بخصوص قزل آلا انجام داد .
وی متوجه شد که همه تخمها لقاح نیافته بلکه فقط 10-20 درصد تخمها لقاح یافته و بقیه از بین می روند . نامبرده با کنجکاوی زیادی در پی علت این نقیصه برآمد ورد نیجه به موارد زیر پی برد:
اگر تخمها در مدتی که حفره بدن خارج می شوند در اولین دقایق با اسپرماتوزوئید موجود در آب ترکیب نشوند خاصیت باروری خود را از دست می دهند . چون پوسته تخم فوراً در آب ورم کرده و در نتیجه پوسته خارجی با غشاء داخلی اوول فاصله پیدا می کند . منافذ میکروپیل نیز بسته می شوند که مانع دخول اسپرماتوزوئید می گردند و در نتیجه تخمها به زودی حیات خود را از دست می دهند .
اسپرماتوزوئید نیز وقتی از بدن خارج گردید قدرت زندگی چندانی ندارد و پس از 1-2 دقیقه فعالیت از حرکت باز می ایستد و فاقد قدرت لقاح می گردد .
وراسکای طریقه جدید باروری مصنوعی تخمها را ابداع نمود و آن را طریقه لقاح خشک یا روش اولی نامیده . در نتیجه این عمل تا90 درصد تخمها لقاح می یافت .
عیب کار متقدمین تکثیر مصنوعی ماهی نظیر یاکوبی و دمی این بود که آنها در ترکیب اسپرم و تخمها فاصله ایجاد می کردند و در نتیجه از قدرت باروری آنها می کاستند و همیشه درصد لقاح بسیار پایین بود . وراسکای علاوه بر تحقیق و تکمیل لقاح مصنوعی تخم ماهی ، با ایجاد کارخانه تکثیر و پرورش ماهی در شهر کوبرنیکول (Cobrinikol) روسیه مطالعات و تألیفات متعددی در مورد تکنیک نگهداری اسپرم به مدت طولانی ، انکوباسیون تخمها ، نگهداری لارو ماهی و تغذیه آنها ، تفکیک و حمل و نقل تخمهای لقاح یافته و ماهی زنده به عمل آورد و همچنین با ایجاد استخرهای گوناگون روشهای پرورش و رشد ماهیان را ابداع نمود .
این شخص از طرف اتحادیه کشاورزی مسکو و آکادمی علوم فرانسه به دریافت مدال طلا نایل گردید . بعد از وراسکای دانشمندان بزرگ دیگری در شوروی کارهای او را دنبال کردند و در حقیقت علوم و صنعت تکثیر و پرورش ماهی به معنی واقعی در این کشور به طرز شگرفی توسعه یافت .
ایجاد کارخانه های متعدد تکثیر و پرورش ماهی ، تشکیل انستیتوهای مختلف تحقیقاتی و آزمایشگاهی علمی که دانشمندان بزرگ نظیر نیکولسکی (Nikoloski) آ.آگریم (A.A.Grimm) واصعتر آندر یوویچ بورودین(Bordin) آرنولد(Arnold) ، سالداتف (Saldatov) ، کوچین (Kotchin) درژاوین(Dershavin) در آنها کار و مطالعه نموده اند سبب گردید که در طی سالهای 1921 تا1928 اساس تئوری و علمی تکثیر و پرورش مصنوعی ماهی بنیاد نهاده شود و در سال 1928 در تمام روسیه مجتمع صنعت پرورش ماهی تشکیل شد و موفق گردید که 15/4 میلیارد از انواع لارو ماهی به آبهای مختلف رها نمایند .
در سال 1950 ، روشهای بیوتکنیکی و نرماتیوهای (Normative) پرورش ماهیان اهلی در مراحل زندگی دلفین ، میزان مقاومت ماهیان در مقابل شرایط محیط زیست تهیه شده بود و در نتیجه تکامل علوم و صنایع پرورش ماهی ، اتحادیه جماهیر شوروی توانست در تمام آبهای مملکت خود نظیر دریای آزف ، آرال ، بالتیک ، دریای سفید ، دریای خزر ، دریای سیاه و همچنین خاور دور و رودخانه ها و سدهای داخلی در دریاچه سیبریه اقدام به تکثیر مصنوعی و پرورش ماهی نماید تا آنجا که امروزه هم صدها میلیون بچه ماهی نظیر آزاد ماهیان ، تاس ماهیان و میلیاردها از بچه ماهیان نظیر کپور ، سیم ، سوف ، کلمه ، غیره پرورش می دهند و به آبهای خود رها می کنند و هم سود سرشاری از این کار می برند و هم یکی از بهترین پروتئینهای مورد تغذیه شان را به مقدار زیاد تهیه و حفظ می کنند .
مراکز تکثیر و پرورش ماهی کشور شوروی از نظر کیفیت و تعداد بچه ماهیان تکثیر شده و رها شده در منابع آبها در جهان در درجه اول قرار دارد .
اهداف و انگیزه های پرورش ماهی :
به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین کشور ، یکی از راههای نیل به خود کفایی اقتصادی است .
استفاده بهینه اقتصادی از منابع آبی استان
افزایش تولید و کاهش هزینه های مربوطه به تولید
افزایش درآمد روستائیان و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها
ترویج فرهنگ تولید و مصرف آبزیان در سطح جامعه
ایجاد اشتغال و فراهم نمودن فرصتهای شغلی درآمدزا
انگیزه های ممکن برای افرادی که اقدام به تکثیر و پرورش ماهی می کنند می تواند به دلیل علاقه مندی فردی به این رشته باشد بدون اینکه از تجربه و تخصص کافی برخوردار باشد . فرد ممکن است از امکانات و تجهیزات لازم برای بهره برداری و پرورش ماهی برخوردار باشد و پس از مشاوره با کارشناسان شیلاتی و افرادی که در این زمینه تجربه و تخصص کافی دارند اقدام به تأسیس استخر پرورش ماهی نماید و از امکانات خود در این زمینه استفاده نماید . گاهی فرد به دلیل داشتن تخصص و تجربه در زمینه پرورش از طریق رشته تحصیلی یا گذراندن دوره های آموزشی اقدام به این کار می کند و در نهایت می توان گفت در هر یک از این شرایط فرد به دنبال درآمد و کسب سود و ایجاد اشتغال می باشد و می توان درآمد را مهم ترین انگیزه برای انجام این کار دانست . ولی آنها مانند کارگران دولتی دستمزدی دریافت نمی کنند به این ترتیب این شغل سیار و دشوار است زیرا آنان برای به دست آوردن پول از فروش ماهی باید برای هزینه های تولید پول پرداخت کنند .
نیاز بازار و توجیه اقتصادی
بر اساس امار رسمی سازمان خواروبار جهانی (FAO) تولید جهانی آبزیان (صیدو پرورش) در سال 2001 میلادی از مرز 142 میلیون تن فراتر رفت . نکته قابل توجه این است که علی رغم رشد بسیار کم صید از دریاها ، آبزی پروری با رشد سالانه 11% به حدود 50میلیون تن در سال 2001 میلادی رسید .
صاحب نظران اقتصاد و بازار شیلاتی ، عوامل اصلی در رشد تقاضا و تولید آبزیان پرورشی در جهان را رشد جمعیت ، کاهش صید از دریاها ، توجه جوامع به غذای سلامتی و رشد درآمد کشورها می دانند . سرمایه گذاریهای انجام شده در ایران در زیر بخش شیلات و آبزیان در یک دهه گذشته باعث شد آبزی پروری با یک روند پایدار و قابل توجهی توسعه یابد .
اکثر صاحب نظران اقتصاد و بازار آبزی پروری ازعان دارند که روند تولید و تقاضای آبزیان در جهان به رشد خود ادامه خواهد داد . شرایط حاکم بر کشور ایران ، همچون شرایط اقتصادی ، اجتماعی روند رو به رشد شهرنشینی ، تقاضا برای غذای سلامتی ، سرمایه گذاریهای انجام شده در زیرساخت های تولید و صنایع پیش و پسین ، توسعه مراکز آموزشی و تحقیقاتی و رویکرد مسئولان ملی و منطقه ای به توسعه آبزی پروری چشم انداز روشنی از توسعه پایدار و موفق آبزی پروری را نشان می دهد . آنچه در سالهای اخیر نگرانی همه دست اندرکاران صنعت آبزی پروری را فراهم نموده است .
عوامل تأثیر گذار در بازار آبزیان می باشد . محدودیت منابع آب و خاک مستعد برای آبزی پروری ، ما را ناگزیرند به دستیابی به بالاترین راندمان و بهره وری از امکانات موجود می کند . در یک مزرعة پرورش یا یک مرکز تکثیر ماهی نیز نظیر هر کار تولیدی دیگر ، به حداقل رساندن هزینه ها و تولید محصول با کیفیت تر و مرغوبتر جهت حصول توان رقابت در بازرا و فراهم آمدن امکان به فروش رساندن محصول تولیدی به بالاترین قیمت ، اصلی انکار ناپذیر در جهت کسب سود اقتصادی و درآمد بیشتر می باشد .
با توجه به اینکه نیاز بازار در شهرهای دصنعتی در شهرهای غیر صنعتی بیشتر است . چون در این شهرها به دلیل وجود کارخانه ها و هوای آلوده امکان راه اندازی و تأسیس استخرهای پرورش ماهی به مراتب کمتر از شهرهای غیر صنعتی است و همین امر باعث می شود که سطح تولید در این شهرها کاهش پیدا کند و کار عمدة تولید به شهرهای غیر صنعتی واگذار شود به دلیل دارا بودن امکانات و شرایط آب و هوایی مناسب . بنابراین شهرهای صنعتی حالت مصرف کننده دارندوتقاضادراین شهرهابیشتر است .
محاسن اساسی پرورش ماهی از نظر زیست شناختی
باید توجه داشت که پرورش آبزیان از بعد زیست شناختی دارای محسناتی است که آنراازدیگررشته های دامپروری متمایز میسازد :
وزن مخصوص بدن ماهی و سخت پوستان شناگر نزدیک آبی است که در آن زندگی می کنند . از این نظر ماهی و موجودات آبزی تقریباً در آب شناور بوده و برای نگهداری خود در محیط زندگی احتیاج به صرف انرژی ندارند و بیشتر از حیوانات خشکی انرژی حاصل از مصرف غذا را صرف رشدشان می کنند . ماهی و آبزیان جزء حیوانات خونسرد محسوب شده و هیچ انرژی برای تنظیم حرارت مصرف نمی کنند .
ماهی تون (Tuna) و بعضی از شناگران سریع نظیر کوسه ماهیان (Sharks) استثناء هستند . این اختصاصات استعداد درجه رشد را در ماهی و آبزیان فزونتر می کند .
ماهیان بیشتر از حیوانات عالی خاصیت ترمیمی دارند . دانشمندان روسی ثابت کرده اند که ذخیره گوشت در بدن ماهی کپور (Carp) بر حسب واحد جذب غذا یک تا یک و نیم برابر سریعتر از خوک ومرغ دو برابر سریعتر از گاو و گوسفند می باشد .
صدفها بجای تکاپو جهت یافت طعمه ، روش بسیار مفید فیلتراسیون آب محتوی غذا را جایگزین کرده اند . بدین ترتیب انرژی زیادی صرفه جویی می شود . درجه فیلتراسیون مختلف است ولی ممکن است مقدار آن تا 450 لیتر در روز در یک اویستر (Oyster) بزرگ و سالم در موقعیت مناسب برسد . بیشتر ماهیان زی شناور گیاهی خوار نیز برای تغذیه از روش فیلتراسیون به وسیله آبششها و زوائد حلقی استفاده می نمایند .
ماهی و آبزیان در محیط غذایی شناور هستند و دسترسی به غذا در محیط آب برای آنها بسیار آسان می باشد . به علاوه آب با داشتن املاح مختلف و مواد غذایی حاصل از فتوسنتز ، می تواند غذای مورد لزوم بدن ماهی را تأمین کند . آبهای شور دریاها و اقیانوسها از این نظر برتری دارند . یک آبزی می تواند مدتها حتی بدون داشتن غذای خاص در آب زنده بماند در صورتی که برای یک حیوان خشکی ، تنها ماندن در یک صحرای لم یزرع و یا یک طویله بدون آب وغذا امکان پذیر نیست و به زودی تلف خواهد شد. همچنین ماهی و سایر آبزیان علاوه بر دستگاه گوارش از سطح بدن و آبششها می توانند قسمتهای مهمی از مواد مورد لزوم خود را کسب کنند .
اهمیت اقتصادی پرورش و تولید ماهی
امروزه بسیاری از کشورهای جهان از آبهای داخلی خود به نحو احسن بهره برداری می نمایند به طوری که طبق آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (F.A.O) در سال 1976 محصول ماهی و آبزیان که در اثر پرورش در آبهای داخلی کشورهای مختلف به دست آمد بالغ بر 6 میلیون تن بوده است که از این مقدار نزدیک به 4 میلیون تن یعنی 66 درصد از کل فقط به تولید ماهی از اماکن پرورشی مربوطه می شود . بقیه پرورش ماهی به طریقه پرورش در قفس (Cage culture) سود دهی اقتصادی آن را تا حدود 37 درصد بالا می برد . به طور کلی اگر موارد زیر در هر منطقه و کشور رعایت گردد پرورش ماهی و آبزیان می تواند از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد و بدون دغدغه خاطر اقدام به سرمایه گذاری برای آن نمود . تأسیس ایستگاههای تحقیقاتی مرکزی و محلی در مورد پرورش ماهی و آبزیان .
مراحل قانونی
مقدمه : گردش کار برای ایجاد یک واحد تولیدی و اخذ مجوزهای لازم از وزارتخانه های مختلف با توجه به شرایط و مقررات آنها با یکدیگر تفاوت داشته و هر وزارتخانه مطابق با نوع واحد تولیدی مورد نظر خود شرایط و قوانین خاصی را ارائه نموده است . در مورد شرایط ایجاد مزارع تکثیر و پرورش آبزیان سعی شده است تا متقاضیان حدالامکان دچار مسائل اداری دست و پاگیر نشده و به سادگی بتوانند مراحل لازم برای اخذ مجوزهای مورد نیاز را طی و این مدارک را ارائه نمایند . مرحله ای شدن کار صدور پروانه این امکان را می دهد تا در صورت عدم احراز شرایط لازم در هر مرحله کار متوقف و از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری شود . به طور کلی مراحل صدور پروانه برای مزارع تکثیر و پرورش آبزیان به صورت ذیل می باشد :
مرحله اول : صدور موافقت اصولی .
مرحله دوم : صدور پروانه تأسیس .
مرحله سوم : صدور پروانه بهره برداری .
گردش کار برای صدور پروانه موافقت اصولی :
1- متقاضی (شخصیت حقیقی یا حقوقی ) به دفاتر شیلات مراجعه و فرم تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی را دریافت وپس از تکمیل نسبت به ثبت آن در دفاتر شیلات اقدام می نماید .
2- پس از تکمیل فرم محل مورد نظر مورد بازدید کارشناسی قرار خواهد گرفت .
تبصره : حداکثر مدت زمانی برای بازدید کارشناسی از تاریخ تقاضا به مدت 15 روز می باشد .
3- در صورت مثبت بودن نظر کارشناسی تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی در دستور کار کمیسیون صدور پروانه استان قرار می گیرد .
4- در صورت موافقت کمیسیون صدور پروانه ، شیلات استان نسبت به صدور موافقت اصولی اقدام خواهد نمود . شیلات استان موظف است حداکثر پس از مدت 15 روز از تاریخ تکمیل پرونده نسبت به صدور پروانه موافقت اصولی اقدام نماید .
اعضای کمیسیون صدور پروانه به شرح ذیل می باشند : الف ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ( به عنوان رئیس کمیسیون ) ب ـ مدیر شیلات استان ( به عنوان دبیر ) ج ـ رئیس شبکه دامپزشکی استان (به عنوان عضو) .
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی :
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی از تاریخ صدور می باشد ولی تحت شرایطی که عنوان خواهد شد قابل تمدید است .
مدارک لازم به منظور صدور پروانه موافقت اصولی : 1- فتوکپی برگ پایان خدمت نظام وظیفه و یا کارت معافیت از خدمت (برای افراد ذکور مشمول قانون ) 2- فتوکپی صفحه اول شناسنامه 3- فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی 4- سه قطعه عکس 3*4 در سال جاری 5- مدارک شرکت (اساسنامه ، آگهی تأسیس ،آگهی تغییرات، اظهارنامه ) در خصوص افراد حقوقی به انضمام مدارک فوق در خصوص اعضای هیئت مدیره . 6- گزارش کارشناسی از امکانات متقاضی (توسط کارشناس ادارات تابعه شیلات انجام می شود ) 7- فرم تقاضای تکمیل شده برای صدور پروانه موافقت اصولی 8- اصل نتایج آزمایشهای (آب و خاک) انجام شده توسط آزمایشگاه مورد تأیید شیلات . 9-موافقت کمیسیون صدور پروانه شیلات .
شرایط زمین مورد نیاز جهت اجرای طرح تکثیر و پرورش ماهی :
زمین لازم جهت اجرای طرح ممکن است به یکی ازروشهای زیرتأمین یا معرفی گردد . متقاضی دارای زمین مناسب باشد .در این صورت تقاضای بازدید کارشناسی می نماید .
چنانچه نظر کارشناسی بر اساس پرسشنامه مربوطه ثبت بود موضوع در دستور کار کمیسیون قرار می گیرد . متقاضی فاقد زمین است اما در نظر دارد زمین خاصی را که دارای آدرس و محدودة جغرافیایی مشخص باشد از طریق مراجع ذی صلاح در اختیار گیرد که در این صورت نیز فرم مربوطه رادریافت و پس از تکمیل کردن آن تقاضای کارشناسی زمین مورد نظر می نماید و چنانچه کارشناس زمین مربوطه بر اساس فرم کارشناسی مناسب تشخیص داده موضوع در دستور کار قرار می گیرد . متقاضی مایل است از اراضی تحت پوشش طرحهای شیلات ایران استفاده نماید که در چنین حالتی ملزم به پذیرش شرایط و ضوابط اعلام شده توسط شیلات ایران خواهد بود . ضوابط و شرایط واگذاری این گونه اراضی در زمان مربوطه توسط شیلات خواهد شد .
تبصره : برای صدور موافقت اصولی ارائه اسناد مالکیت زمین الزامی نیست . شرایط تمدید پروانه موافقت اصولی در صورتی که متقاضی پی گیری های مربوطه را به منظور اخذ مجوزهای لازم بر اساس پروانه موافقت اصولی از ارگانهای ذیربط به عمل آورده باشد و اسناد ثبت را نیز ارائه دهد شیلات استان اقدامات مقتضی به منظور تمدید اعتبار موافقت اصولی برای تکمیل پرونده برای شش ماه دیگر به عمل خواهد آورد . چنانچه متقاضی نتواند در طی مدت مذکور اسناد ثبتی (استعلام از دستگاههای ذیربط) را ارائه نماید . شیلات استان پس از کسب نظر از کمیسیون صدور پروانه استان برای مدت 6 ماه دیگر پروانه موافقت اصولی را تمدید می نماید .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه موافقت اصولی :
1- دارندگان پروانه موافقت اصولی ، متعهد به ارائه اطلاعات اسناد و مدارک لازم بر اساس فرمهای ارائه شده به شیلات می باشند .
2- قبل از هرگونه اقدام اجرایی و در اسرع وقت به منظور مشخص شدن وضعیت زمین و تأمین آب مورد نیاز ، برق و غیره لازم همراه تأئیدیه سازمانهای ذیربط(منابع طبیعی سازمان آب و. . .) طبق فرم اظهارنامه کارشناسی گرفته شود .
3- دارنده پروانه موافقت اصولی موظف است کلیه مفاد پروانه را رعایت نماید . گردش کار برای صدور پروانه تأسیس پس از اخذ پروانه موافقت اصولی متقاضی باید نسبت به تهیه و ارائه گواهی و اسناد ثبت برای صدور پروانه تأسیس به شرح ذیل اقدام نموده و درخواست پروانه تأسیس نماید : 1- اسناد مالکیت مورد قبول (سند رسمی ، بنچاق ، قولمنامه . مبایعه نامه و تقسیم نامه ) یا گواهی واگذاری زمین مورد نظر متقاضی توسط مراجع ذیربط .
تبصره : 1- در مورد زمینهای استیجاری با ارائه اجاره نامه معتبر و در مورد واگذاری اراضی منابع طبیعی برابر مقررات سازمان مربوط اقدام می شود . 2- اصل گواهی یا قرارداد برداشت آب ، از امور آب استان ذیربط و یا بهره برداری از جریان آب یا منابع آبی به منظور تکثیر و پرورش ماهی مطابق بارم استعلام شیلات استان با ذکر میزان دبی هر یک از منابع . 3- ارائه مجوز اداره کل حفاظت محیط زیست استان . 4- اصل گزارش کارشناسی انجام شدخ توسط کارشناسان مربوطه . 5- اصل تعهدنامه محضری ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی دال بر رعایت ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی از طرف شیلات . 6- ارائه گواهی طی دوره آموزشی و ترویج عمومی پرورش ماهی برای اشخاص فاقد تحصیلات در رشته های مرتبط با موضوع فعالیت . 7- ارائه اصل طرح و نقشه های اجرایی پرورش . 8-کمیسیون صدور پروانه استان ، موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز از تاریخ دریافت پرونده متقاضی نسبت به صدور پروانه تأسیس اقدام نماید .
مدت اعتبار پروانه تأسیس :
مدت اعتبار پروانه تأسیس یک سال از تاریخ صدور می باشد . شرایط تمدید پروانه تأسیس در صورتی که متقاضی در طی مدت یک سال بنا به دلایل مختلف موفق به احداث مزرعه نگردد متعهد است که تمدید پروانه تأسیس را می نماید . چنانچه دلایل و مدارک ارائه شده از طرف متقاضی مورد تأیید شیلات قرار گیرد پروانه تأسیس مذکور برای مدت یک سال تمدید می گردد .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه تأسیس :
1- ایجاد تأسیسات مطابق با نقشه های اجرایی 2- آماده سازی مزارع تکثیر و پرورش مطابق با شرایط و ضوابط تعیین شده و مندرج در پروانه 3- همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در انجام بازدید 4- ارائه آمار و اطلاعات مربوط به پیشرفت کار به شیلات 5- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یکبار ارائه می شود . گردش کار برای صدور پروانه بهره برداری ، پس از اتمام عملیات ساخت و ساز مزارع تکثیر و پرورش متقاضی ضمن ارائه مدارک زیر درخواست صدور پروانه بهره برداری را به شیلات ارائه می نماید : 1- ارائه اصل پروانه تأسیس . 2- گزارش کتبی متقاضی یا نماینده متقاضیان دال بر اتمام کار عملیات اجرایی . 3- گزارش کارشناسی انجام شده مبنی بر اتمام کارهای اصلی بر اساس پروانه تأسیس و طرح مصوب . 4- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یک بار ارائه می شود . 5- ارائه مدارک گذراندن دوره آموزش ، ترویجی تکمیلی پرورش ماهی برای مدیر و کارشناس مزرعه
تبصره 1 : شرکت در سایر دوره های آموزش ، ترویجی پس از یکسال تجربه الزامی می باشد .
تبصره 2 : کارشناسانی که رشته تحصیلی آنها مرتبط با دوره مورد نظر می باشد و یا کسانی که قبلاً در چنین دوره هایی شرکت کردند از شرکت در این دوره معارف می باشند .
6- به دلیل لزوم حمایت از تولید کننده ، و امکان بهره مندی از وام سرمایه در گردش ، چنانچه 35% مزرعه تکثیر و پرورش و یا حداقل فاز اول تولید آن آماده بهره برداری باشد ، پس از تأیید کمیسیون صدور پروانه ، صدور پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت موجود بلامانع بوده و پس از تکمیل مزرعه مجدداً پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت 100 درصد صادر خواهد شد .
مدت اعتبار پروانه بهره برداری
اعتبار پروانه بهره برداری از تاریخ صدور به مدت دو سال تمام می باشد .
شرایط تمدید پروانه بهره برداری
تمدید مهلت پروانه بهره برداری به شرط انجام تعهدات از طرف متقاضی،توسط شیلات استان و به صورت ادواری انجام می گیرد .
تعهدات و وظایف دارنده پروانه بهره برداری :
1- انتقال یا واگذاری پروانه بهره برداری به اشخاص حقیقی که دارای شرایط عمومی این آیین نامه باشند به اطلاع شیلات بلامانع است .
2- دارنده پروانه بهره برداری موظف به اجرای دقیق دستورالعملهای صادره از سوی شیلات ایران در مورد چگونگی امر تکثیر و پرورش ماهی و همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در هنگام بازدید می باشد .
3- به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از انتقال بیماریهای آبزی ، دارنده پروانه بهره برداری مجاز به انتقال لارو بچه ماهی و یا ماهیان بازاری زنده از مزرعه خود به مزرعه دیگر بدون کسب مجوز از شیلات ایران نمی باشد .
4- دارنده پرونده بهره برداری موظف است که آمار و اطلاعات مربوط به تکثیر و پرورش و مرتبط با فعالیتهای تولید مزرعه را بر اساس فرمهای ارائه شده توسط شیلات تهیه و به شیلات ارائه نماید .
مرجع حل اختلاف : معاونت تکثیر و پرورش آبزیان شیلات ایران به عنوان مرجع حل اختلاف احتمالی فی ما بین متقاضی و شیلات استان بوده و تصمیمات اتخاذ شده لازم الامر است .
برآورد میزان سرمایه و منابع تأمین آن :
با توجه به میزان بهره برداری که 3 تن می باشد سرمایه موردنیاز 000/000/10 برآورد شده است . که این سرمایه از طریق منابع شخصی فرد و وامهای دریافتی از بانک کشاورزی تأمین می شود.منابع فردمی توان بصورت اموال منقول یاغیرمنقول باشد.
شرایط لازم و مراحل قانونی برای اخذ وام :
شرایط و مدارک مورد نیاز : داشتن پروانه تأسیس متقاضی در دسترس بودن سند زمین مورد نظر ، اخذ معرفی نامه از امور آب ، فرم تقاضانامه متقاضی ، فتوکپی شناسنامه .
اعتماد شما سرمایه ما