دسته بندی | شیلات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 131 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 51 |
پروژه کارآفرینی پرورش ماهی و آبزیان دریایی در 51 صفحه ورد قابل ویرایش
شرح فرآیند
تاریخچه
بهره برداری از سواحل جنوبی دریای خرز به صورت اجاره ای - سالانه از سال 1219 شمسی ( زمان سلطنت محمد شاه قاجار) آغاز شد. این نظام حقوقی در بهره برداری به مدت 80 سال تا 1299 شمسی ادامه داشته است. تا زمان محمد شاه, حاکمان هر منطقه به میل خود رودخانه ها و دریا را به اتباع روسیه اجاره می دادند. اما از سال 1215 هجری شمسی این اختیار با فرمان محمد شاه لغو شد.
2 - در سال 1306 هجری شمسی بین دولت های ایران و شوروی سابق پیمانی جهت تاسیس شرکت مختلط برای صید ماهی در سواحل جنوب دریای مازندران منعقد شد و سایر رودخانه های داخلی در اختیار وزارت دارائی قرار گرفت که به طور سالانه از طریق مزایده اجاره داده می شد.
3 - در سال 1332 هجری شمسی شرکت شیلات توسط دکتر محمدمصدق ، نخستوزیر وقت ، ملی اعلام گردید و به عنوان شیلات ایران نامگذاری شد. این تشکیلات اولین ساختار سازمانی رسمی ماهیگیری کشور بود و به همین دلیل شیلات ایران نامیده شد.
4 - تا سال 1332{اعلام ملی شدن شیلات} فعالیتهای شیلات براساس قراردادهای ایران و روسیه انجام و رودخانه های شمال نیز تحت اختیار وزارت دارایی بوده و از طریق مزایده واگذار می شدند.
5 - با تشکیل وزارت منابع طبیعی در دی ماه 1346 شیلات ایران به این وزارتخانه وابسته شد و بعد از انحلال وزارتخانه مذکور امور شیلات به وظایف وزارت کشاورزی افزوده گردید.
6 - نخستین آئین نامه صید در دریای خزر در سال 1332 پس از ملی شدن شرکت شیلات ایران تدوین و اجرا گردید که عمدتاً مشتمل بر تعیین فصول مجاز و ممنوعه صید و تعیین مناطق مجاز صیادی بود.
7 - اولین فعالیت دولتی در زمینه آبزیان با همکاری پروفسور بلگواد دانمارکی در سال 1316 هجری شمسی بر روی ماهیان جنوب انجام شد. درسال 1328 این کار توسط دکتر پطرسن دانمارکی ادامه یافت.
8 - طی سالهای 1334 تا 1335 هجری شمسی یک شرکت ژاپنی مطالعاتی را در خصوص توسعه ماهیگیری جنوب در خصوص انواع آبزیان خلیج فارس به ویژه ماهی و میگو انجام داد و در نتیجه مشخص شد بهره برداری از منابع آبزی خلیج فارس در تمام مدت سال امکان پذیر است. در سال 1335 سازمان برنامه و بودجه شرکت ماهیگیری خلیج فارس را با مشارکت ژاپنی ها تحت عنوان " ماهیگیری خلیج فارس " تاسیس گردید که ژاپن سهامدار آن بود سپس در سال 1336 تمامی سهام این شرکت به سازمان برنامه انتقال یافت.
9 - در شهریور 1340 در اجرای قانون شیلات ایران و تقاضای وزارت دارایی و موافقت سازمان برنامه و تصویب هئیت دولت, این شرکت به شیلات منتقل و در نهایت منجر به تشکیل شرکت سهامی شیلات جنوب به سهامداری وزارت دارایی, وزارت جنگ, شیر خورشید سرخ و بانک تعاون کشاورزی در سال 1342 گردید..
شرکت سهامی شیلات جنوب با مشارکت تعدادی از وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی تاسیس و با ایجاد ناوگان صیادی و چندین اسکله و مجتمع عمل آوری شیلاتی در جهت گسترش فعالیتهای صیادی اقدام نمود.
10 - در سال 1343 نخستین آئین نامه صید در رابطه با فعالیتهای صیادی در جنوب کشور ( خلیج فارس و دریای عمان و رودخانه های تابعه) مشتمل بر محدودیت های فصلی, مکانی و ابزاری تدوین یافت.
10 - اولین بار در سال 1301 تولید و رها سازی 3 میلیون قطعه بچه ماهی جهت رها سازی در دریای مازندران انجام شد.
11 - طی سالهای 1347 تا 1350 جهت حفظ ذخایر با ارزش ماهیان خاویاری و تکثیر و پرورش کپور ماهیان, کارگاه تکثیر و پرورش ماهیان سد سنگسر و ایستگاه تکثیر و پرورش پل آستانه تاسیس شد.
12 - پس از انقلاب اسلامی با ادغام شرکت های شمال و جنوب و تشکیل شرکت سهامی شیلات ایران تحت پوشش وزارت کشاورزی حوزه نظارت و فعالیت دولت به تمامی جنبه های شیلاتی کشور از جمله آبهای داخلی و تکثیر و پرورش آبزیان گسترش یافت.
13 - در سال 1361 بر اساس مصوبه شورای انقلاب شرکتهای شیلات شمال و جنوب ادغام شده در معاونت امور شیلات و آبزیان وزارت کشاورزی , با نام شرکت سهامی شیلات ایران شکیل گردید.
14 - در شهریور ماه سال 1367 به پیشنهاد سران سه قوه و موافقت رهبر کبیر انقلاب اسلامی حضرت امام خمینی ( ره ) شرکت سهامی شیلات ایران از وزارت کشاورزی منتزع و به وزارت جهاد سازندگی الحاق گردید.
15 - سازمان تحقیقات شیلات ایران در سال1369 تشکیل شد.
16 - قانون حفاظت و بهره برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران در تاریخ 14 / 6 / 1374 در مجلس شورای اسلامی تصویب شد و در تاریخ 22 / 6 / 1374 به تایید شورای نگهبان رسید.
17 - آئین نامه اجرایی قانون حفاظت و بهره برداری از منابع آبزی جمهوری اسلامی ایران نیز در تاریخ 25 / 2 / 1378 هیات وزیران به تصویب رسید.
18 - در تاریخ 24 اردیبهشت ماه 1372 موسسه تحقیقات بین المللی ماهیان خاویاری دکتر دادمان توسط آقای هاشمی رفسنجانی افتتاح شد.
19 - در سال 1374 نام سازمان تحقیقات و آموزش شیلات ایران به موسسه تحقیقات شیلات ایران تغییر یافت.
20 - تشکیل وزارت جهاد کشاورزی از ادغام دو وزارتخانه کشاورزی و جهاد سازندگی در سال 1379 و قرار گرفتن شیلات ایران در وزارتخانه جدید
21 - انتزاع موسسه تحقیقات شیلات در سال 1381 از شرکت سهامی شیلات ایران منتزع و به سازمان تحقیقات و آموزش کشاورزی الحاق شد.
22 - اساسنامه موسسه تحقیقات شیلات ایران توسط شورای گسترس آموزش عالی در تاریخ 1 / 12 / 1381 به تصویب رسید.
23 - و بالاخره تصویب قانونی مشتمل بر ماده واحده و ده تبصره در تاریخ 30 / 2 / 1383 توسط نمایندگان دوره ششم مجلس شورای اسلامی و تائید شورای نگهبان مورخ 9 / 3 / 1383 شرکت سهامی شیلات ایران به " سازمان شیلات ایران" تغییر یافت. بر اساس این قانون, شیلات که همچنان از مجموعه های وزارت جهاد کشاورزی محسوب خواهد شد از تاریخ 1 / 1 / 1384 به صورت سازمان اداره می شود. رئیس سازمان توسط وزیر جهاد کشاورزی منصوب و به عنوان معاون وزیر خواهد بود.
نحوه قرار دادن بچه ماهی در استخر
در ابتدا ما احتیاج به تعدادی نوزاد ماهی داریم که می توان آنرا از شیلات یا کارگاه تکثیرماهی فراهم کرد. نوع کپور ماهی مقرون به صرفه است و برای هر هکتار (000/10 متر مربع) حدود 6-5 هزار بچه ماهی با ترکیبات مختلف نیاز می باشد. برای هر 2 متر مربع حدود یک قطعه بچه ماهی لازم است. قراردادن بچه ماهی بیش از ظرفیت در استخر باعث عدم رشد آنها خواهد شد. قبل از قراردادن بچه ماهی بایستی مطمئن بود که درجه حرارت ظرف ماهیها با آب استخر یکسان می باشد. چنانچه اختلاف درجه حرارت در آب زیاد بود، باید به تدریج و آهسته مقداری از آب استخر را در ظرف بچه ماهیها اضافه نمود، تا به درجه حرارت یکسان برسند. اگر اختلاف درجه حرارت بین ظرف ماهی و استخر زیاد باشد باعث تلف شدن بچه ماهی می شود. بچه ماهی نباید از ارتفاع بالا در آب ریخت، بلکه می بایست ظرف ماهی را به نحوی در آب قرار داد تا خود ماهیها به صورت شنا وارد آب استخر شوند.
نکات لازم برای مراقبت از استخر
کافی بودن آب استخر توریهای مجاری ورودی و خروجی در جای خود قرار داشته باشد جلوگیری از نفوذ آب از جداره های استخر، که در صورت نفوذ بایستی سریعا نقاط نفوذی مسدود شود. جلوگیری از شکار و دستبرد مرغان ماهیخوار، لاک پشت، مار، موش و قورباغه. در ضمن کشیدن سیم فلزی بصورت موازی می تواند از ورود مرغان ماهیخواد ممانعت نماید. هر چند مدت آب استخر باید تعویض شود که در طول یک سال 4 الی 5 بار می رسد.
نحوه صید
در پنج ماه اول نباید از استخر ماهی صید شود و پس از این مدت می توان هفته ای 4 یا 5 ماهی بزرگ صید نمود. برداشت محصول ماهی پس از وارد نمودن به استخر حداکثر به مدت یکسال می باشد موقع مناسب برای صید ماهیان، صبح زود هنگام خنکی هوا است. می توان با تخلیه آب استخر به صید نهایی دست یافت. تعدادی ظرف آب برای نگهداری بچه ماهیان و توری برای جلوگیری از فرار ماهیها لازم است. برای جدا ساختن بچه ماهیها از ماهیان بزرگ باید یک چاله با عمق مناسب و به مساحت 2 متر مربع ایجاد کرد و نوزاد ماهی را در درون آن قرار داد و در آخر باید بچه ماهیها به درون استخر برگردانده شود. در هر هکتار که 5 تن ماهی وارد شود حدود 200/3 تن احتمال برداشت محصول است. بر طبق اطلاعات بدست آمده تغذیه نوزاد کپور ماهی با استفاده از شیره سویا باعث می شود که از 5/1 هکتار زمین استخر پرورش ماهی 10 تن ماهی بدست آید.
مجوز های پرورش ماهی :
1. موافقت اصولی : چنانچه امکانات معرفی شده از جانب متقاضی دارای ضوابط و شرایط پرورش ماهی باشد پس از تصویب کمیسیون صدور پروانه موافقت اصولی صادر میشود که رونوشت آن به ادارات محیط زیست ، امور آب و امور اراضی استان ارسال می شود.
2. پروانه تاسیس : چنانچه جواب تمام استعلامات مثبت باشد پس از صلاح دید کمیسیون صدور پروانه پروانه تاسیس صادر میشود که بر اساس آن شخص اجازه ساخت و ساز پیدا کرده و جهت دریافت تسهیلات به بانک معرفی می شود.
3. پروانه بهره برداری : پس از اتمام کار ساخت و ساز و بازدید کارشناسی چنانچه مورد دارای شرایط ماهیدار کردن باشد از جانب کمیسیون صدور پروانه ، پروانه بهره برداری صادر می شود.
* لازم به تذکر است در هر مورد از مجوزهای فوق چنانچه تا زمان اعتبار پروانه صادره ، کار اتمام نیافته باشد مجوز باید تمدید گردد.
مزارع زینتی : استعلام از ارگانهای مذکور لازم نیست و شخص بایستی فیش آب یا مجوز چاه خود را ارائه نماید .
مزارع خرد: چنانچه مدارک چاه و زمین تکمیل باشد به یکباره مجوز بهره برداری از منبع آب کشاورزی صادر می شود.
مراحل لاروی :
معمولاً تخم ماهیان آب شیرین از جمله کپور پس از گذشت 100 "درجه روز" (یعنی 4 روز در دمای 25 درجه سانتیگراد) سرباز میکند. لاروها به طول 5 میلیمتر هستند و تنها یک کیسه غذایی کوچک با خود همراه دارند. هنگام آماده سازی استخر تخمریزی یا نزدیک به این زمان ، استخرهای نوزاد پروری بزرگتر از استخرهای تخمریزی هستند و باید حدود 2/1 متر عمق داشته باشند. این استخرها اختصاصاً برای تولید لارو بکار میروند و باید تنها حاوی مواد غذایی در چنان اندازه و کیفیتی باشند کـه مـناسب تـغذیه لاروهـا بـاشند. بـرای پرورش پلانکتونهای حیوانی غذایی در استخرها کود آلی یا شیمیایی میپاشند. انتخاب بین کودهای آلی و غیر آلی صورت میگیرد و کودهای آلی طبیعی مورد استفاده معمولاً از کودهای حیوانی نظیر کود گاو یا اسب هستند . این مواد را میتوان به میزان 1 کیلوگرم در متر مربع بصورت جامد یا مایع ، ترجیحاً در حالت تجزیه کامل که سطح آمونیم به حداقل میرسد بکار گرفت. ( سطح آمونیم بسته به طبیعت خاک استخر و سطح موجود مواد تغذیهای در استخر کاملاً متغیر است). هنگام کودپاشی دقت زیادی باید مبذول داشت تا کود بیش از حد افزوده نشود و حالت بیاکسیژنی رخ ندهد. به جای کوددهی گسترده و یک جا، چه بهتر که این کار طی چندین نوبت هر چند هفته یک بار در طول تابستان صورت گیرد.
کودهای غیر آلی را میتوان به جای کود آلی بکار برد. کودهای آلی مواد تغذیهای جلبکی را در سطح قابل پیشبینیتری فراهم مینمایند. در استخرهای عادی که دارای مقدار مناسبی خاک در کف هستند ، احتمال دارد که فسفر ، مواد مغذی را محدود کند که برای جلوگیری از این وضع ، از سوپر فسفاتها استفاده میگردد. شکل رایجتر کودپاشی ، استفاده از ترکیب نیتروژن، فسفر و پتاسیم به نسبت 10÷10 ÷ 10 به میزان 10 کیلوگرم در هکتار ، کمی دیرتر در سال میتوان بکار گرفت. پس از آنکه کود آلی یا شیمیایی افزوده شد و پلانکتون کافی در استخر بوجود آمد لاروهای تازه سر از تخم درآورده به آن وارد میشوند. رشد در این زمان سریع است و لاروها را باید به منظور جلوگیری از کاهش میزان رشد که در اثر ازدحام بیرویه ایجاد میشود ، پراکنده و کم جمعیت کرد. بطور معمول لاروها را برای بقیه فصل در استخر نگاه میدارند. همچنین ممکن است در صورت کند بودن میزان رشد ( که از طریق نمونه برداری با تور کنترل میشود) ، از تغذیه کمکی استفاده گردد. در صورتیکه درجه حرارت مناسب باشد، ممکن است ماهیان کلیه غذاهایی را که بطور طبیعی تولید شده مصرف کنند. غذاهای گندلهای شکل که توسط کارخانجات تجارتی تولید میشوند معمول ترین غذای ماهیان آب شیرین از جمله کپور هستند. این مواد از لحاظ غذایی متناسب با نیازهای ماهی ساخته شدهاند و میتوان آن را با دست به آنها داد، یا به کمک ابزار اتوماتیک یا تغذیه کنندهها مورد استفاده قرار داد. در صورتیکه هوا به اندازه کافی گرم باشد میتوان بطور واقعبینانه انتظار داشت که تا پایان تابستان وزن ماهیان 50 تا 100 گرم باشد. در اینجا باید بر اهمیت بالا بودن دمای محیط تأکید کرد، زیرا پایین بودن درجه حرارت سبب میشود که آهنگ رشد کند یا نابود گردد. حداقل دما برای رشد مناسب ، 18 درجه سانتیگراد است، در حالی که دمای 25-23 درجه سانتیگراد ایدهآلی را برای تبدیلات غذایی و رشد بوجود میآورد. اهمیت درجه حرارت به قدری است که استفاده از صفحات خورشیدی ، تونلهای پلی تینی گلکاری شده یا ایجاد پوشش بر روی استخر ، به منظور افزایش درجه حرارت برای بالا بردن آهنگ رشد ، باز هم اقتصادی و بصرفه است.
دسته بندی | شیلات |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 88 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 64 |
پروژه کارآفرینی طرح تکثیر و پرورش آبزیان در 64 صفحه ورد قابل ویرایش
تکثیر و پرورش آبزیان به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز کشور ، مطلوب تربیت نیروی انسانی ماهر در زمینه دانش و فن آوری این علم به عنوان پایه و اساس زمینه های تولید مورد توجه قرار گرفته است . در آبهای داخلی کشور علاوه بر منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی جهت پرورش آبزیان امکانات وسیعی در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان سردابی وجود دارد که در حال حاضر تنها از معدودی از این امکانات استفاده می گردد که یکی از علل اصلی آن نداشتن اطلاعات فنی و تجربیات لازم در زمینه تکثیر و پرورش این گونه ماهیان می باشد .
اغلب پرورش دهندگان هم که به این امر اشتغال دارند به علت نداشتن اطلاعات کافی علمی و فنی بعضاً دچار ضرر و زیان شیلات ایران که علاوه بر ماهیدار کردن منابع آبی کشور و حفظ ذخایر آبزیان کار خدمات رسانی به دست اندرکاران خصوصی پرورش ماهی را نیز به عهده دارند دارند جهت آموزش و ارتقاء دانش فنی پرورش دهندگان در زمینه های نیازماندیهای محیطی آزاد ماهیان ، انتخاب زمین و طراحی کارگاه ، پرورش ماهیان مولد ، تکثیر و تولید لارو بچه ماهی بازاری ، تغذیه صحیح و اصولی ماهی ، نیازهای غذایی آزاد ماهیان ، حمل و نقل و جابه جایی تخم و بچه ماهی و ماهی بازاری ، بهداشت و کنترل بیماریها و کاربرد فن آوری جدید در زمینه های مختلف اقدام به تشکیل دوره های آموزشی کوتاه مدت نموده است.
زندگی وحیات بدون وجود انرژی غیرممکن وغیرقابل تصور است .
با توجه به روند روزافزون افزایش جمعیت و لزوم کسب انرژی و ادامه زیست ، آبزیان و فرآورده های آن جایگاه ویژه ای را در میان سایر منابع مواد غذایی و انرژی زا کسب نموده است .
ماهیان متعلق به گروه حیوانات خونسرد یا پویی کیلوترم (Poikilo therm) بوده و حرارت بدنشن با شرایط زیست محیطی سازگاری و تطبیق یافته است و به دلیل دارا بودن خصوصیات ویژه زیست شناختی مزایای بیشتری بر سایر منابع تولید پروتئین و رشته های دامپروری دارند .
امروزه با پیشرفت فن آوری و روش های مدرن صیادی تحولات بی شماری در امر صید محصولات آبزی حاصل گردیده و آمار جهانی نشانگر آن است که پرورش و تولید آبزیان در آبهای داخلی روند رشد قابل ملاحظه ای را در پیش گرفته است . پرورش ماهیان سردابی و آزاد ماهیان امروزه در اکثر کشورهای اروپایی ، آمریکا، خاور دور و برخی کشورهای آسیایی متداول گشته و در حال توسعه است . مؤسسات پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان که بهترین بازدهی و سازگاری تولید را در بین انواع آزاد ماهیان در سراسر جهان نشان داده است از نظر جغرافیای اقتصادی بیشتر در مکانهایی قرار گرفته است که با آب کافی سطحی و قابل استفاده مشخص می گردد .
تاریخچه تکثیر و پرورش ماهی
اولین کسانی که اقدام به پرورش ماهی نمودند چینیها بودند . فان لی در 475سال قبل از میلاد مسیح در مورد تخم ریزی و تکثیر ماهی کپور (Cyprinus carpio) مطالب ارزنده ای نوشته و از آن به عنوان یک شغل پر منفعت یاد کرده است . بیشتر مؤلفین سابقه پرورش ماهی را به 2000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند .
ارسطو از ماهی کپور یاد کرده است و یونانیها و روسها ماهی کپور را در استخر پرورش می دادند .
این ملل سعی داشتند که بدین وسیله ذخایر ماهی را در آبهای طبیعی حفظ نمایند . چینی ها و رومیها همچنین برای اولین بار ماهی را به طور مصنوعی تکثیر کردند و انکوباسیون تخم ماهی را انجام داده اند . ابتدا تخم های لقاح یافته و یا لاروهای تازه از تخم درآمده را از محل تخم ریزی و استخرها و آبگیرها و حتی از مزارع برنج و دریاچه ها جمع آوری می کردند و سپس در اماکن امن تر اقدام به پرورش آنها می نمودند .
به تدریج میزان صید در آبهای طبیعی رو به افزون گشت . صید ماهیان مهاجر در زمان تخم گذاری و در محل تخم ریزی سبب کمبود نسل آنها گردید و بدین ترتیب ذخایر ماهیان کم کم در آبها رو به انقراض می گذاشت .
با توجه به این بحران در طی قرون 11-14 عده ای از نماینگدان حکومتهای اروپایی لازم دانستند قانونی طرح نمایند که بر طبق آن از ذخایر ماهی در طبیعت حمایت و نگهداری به عمل آید . بر طبق این قانون ، صید ماهیان نابالغ ممنوع اعلام شد و همچنین فصل صید را مشخص نمودند و لزوم اجرای قانون عدم صید ماهیان در حال تخم ریزی و مهاجرت را به اطلاع عموم رساندند .
طرح قانون نگهداری ماهیان در آبهای طبیعی خودبه خود به ذخایر ماهیان کمک فراوان می کرد ولی این موضوع برای تأمین ذخایر ماهیان کافی نبود و اقدامات مؤثر دیگری ضرورت کامل داشت . اولین قدم بزرگ درباره تکثر و پرورش ماهیان در آبهای طبیعی به وسیله دانشمند آلمانی به نام استفن لودینگ یاکوبی (Stephen Luding Yacobi) (1784-1711) برداشته شد . به وسیله این دانشمند درباره زیست شناسی و تولید مثل ماهیان تحقیقات بسیار جالبی انجام شد . قبل از کشف یاکوبی دانشمندان فکر می کردند که ماهیان نیز مانند جانوران خشکی لقاح تخم را در داخل بدن انجام می دهند .
ولادمیر پاولوویچ وراسکای (V.P.Vraskii) (1862-1829) ماهی شناس بزرگ روسیه اولین پایه گذار تکثیر و پرورش ماهی در شوروی شناخته شد . نامبرده ابتدا آزمایشاتی روی باروری مصنوعی تخم ماهی نالین (Nalin ، نوعی ماهی درنده بدون فلس که پوشش آن لکه دار است ) به طریقه خشک انجام داد ولی چندان موفقیتی دربر نداشت . در سال 1855 نامبرده آزمایشات زیادی را با نمونه های مختلف تخم ماهیان بخصوص قزل آلا انجام داد .
وی متوجه شد که همه تخمها لقاح نیافته بلکه فقط 10-20 درصد تخمها لقاح یافته و بقیه از بین می روند . نامبرده با کنجکاوی زیادی در پی علت این نقیصه برآمد ورد نیجه به موارد زیر پی برد:
اگر تخمها در مدتی که حفره بدن خارج می شوند در اولین دقایق با اسپرماتوزوئید موجود در آب ترکیب نشوند خاصیت باروری خود را از دست می دهند . چون پوسته تخم فوراً در آب ورم کرده و در نتیجه پوسته خارجی با غشاء داخلی اوول فاصله پیدا می کند . منافذ میکروپیل نیز بسته می شوند که مانع دخول اسپرماتوزوئید می گردند و در نتیجه تخمها به زودی حیات خود را از دست می دهند .
اسپرماتوزوئید نیز وقتی از بدن خارج گردید قدرت زندگی چندانی ندارد و پس از 1-2 دقیقه فعالیت از حرکت باز می ایستد و فاقد قدرت لقاح می گردد .
وراسکای طریقه جدید باروری مصنوعی تخمها را ابداع نمود و آن را طریقه لقاح خشک یا روش اولی نامیده . در نتیجه این عمل تا90 درصد تخمها لقاح می یافت .
عیب کار متقدمین تکثیر مصنوعی ماهی نظیر یاکوبی و دمی این بود که آنها در ترکیب اسپرم و تخمها فاصله ایجاد می کردند و در نتیجه از قدرت باروری آنها می کاستند و همیشه درصد لقاح بسیار پایین بود . وراسکای علاوه بر تحقیق و تکمیل لقاح مصنوعی تخم ماهی ، با ایجاد کارخانه تکثیر و پرورش ماهی در شهر کوبرنیکول (Cobrinikol) روسیه مطالعات و تألیفات متعددی در مورد تکنیک نگهداری اسپرم به مدت طولانی ، انکوباسیون تخمها ، نگهداری لارو ماهی و تغذیه آنها ، تفکیک و حمل و نقل تخمهای لقاح یافته و ماهی زنده به عمل آورد و همچنین با ایجاد استخرهای گوناگون روشهای پرورش و رشد ماهیان را ابداع نمود .
این شخص از طرف اتحادیه کشاورزی مسکو و آکادمی علوم فرانسه به دریافت مدال طلا نایل گردید . بعد از وراسکای دانشمندان بزرگ دیگری در شوروی کارهای او را دنبال کردند و در حقیقت علوم و صنعت تکثیر و پرورش ماهی به معنی واقعی در این کشور به طرز شگرفی توسعه یافت .
ایجاد کارخانه های متعدد تکثیر و پرورش ماهی ، تشکیل انستیتوهای مختلف تحقیقاتی و آزمایشگاهی علمی که دانشمندان بزرگ نظیر نیکولسکی (Nikoloski) آ.آگریم (A.A.Grimm) واصعتر آندر یوویچ بورودین(Bordin) آرنولد(Arnold) ، سالداتف (Saldatov) ، کوچین (Kotchin) درژاوین(Dershavin) در آنها کار و مطالعه نموده اند سبب گردید که در طی سالهای 1921 تا1928 اساس تئوری و علمی تکثیر و پرورش مصنوعی ماهی بنیاد نهاده شود و در سال 1928 در تمام روسیه مجتمع صنعت پرورش ماهی تشکیل شد و موفق گردید که 15/4 میلیارد از انواع لارو ماهی به آبهای مختلف رها نمایند .
در سال 1950 ، روشهای بیوتکنیکی و نرماتیوهای (Normative) پرورش ماهیان اهلی در مراحل زندگی دلفین ، میزان مقاومت ماهیان در مقابل شرایط محیط زیست تهیه شده بود و در نتیجه تکامل علوم و صنایع پرورش ماهی ، اتحادیه جماهیر شوروی توانست در تمام آبهای مملکت خود نظیر دریای آزف ، آرال ، بالتیک ، دریای سفید ، دریای خزر ، دریای سیاه و همچنین خاور دور و رودخانه ها و سدهای داخلی در دریاچه سیبریه اقدام به تکثیر مصنوعی و پرورش ماهی نماید تا آنجا که امروزه هم صدها میلیون بچه ماهی نظیر آزاد ماهیان ، تاس ماهیان و میلیاردها از بچه ماهیان نظیر کپور ، سیم ، سوف ، کلمه ، غیره پرورش می دهند و به آبهای خود رها می کنند و هم سود سرشاری از این کار می برند و هم یکی از بهترین پروتئینهای مورد تغذیه شان را به مقدار زیاد تهیه و حفظ می کنند .
مراکز تکثیر و پرورش ماهی کشور شوروی از نظر کیفیت و تعداد بچه ماهیان تکثیر شده و رها شده در منابع آبها در جهان در درجه اول قرار دارد .
اهداف و انگیزه های پرورش ماهی :
به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین کشور ، یکی از راههای نیل به خود کفایی اقتصادی است .
استفاده بهینه اقتصادی از منابع آبی استان
افزایش تولید و کاهش هزینه های مربوطه به تولید
افزایش درآمد روستائیان و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها
ترویج فرهنگ تولید و مصرف آبزیان در سطح جامعه
ایجاد اشتغال و فراهم نمودن فرصتهای شغلی درآمدزا
انگیزه های ممکن برای افرادی که اقدام به تکثیر و پرورش ماهی می کنند می تواند به دلیل علاقه مندی فردی به این رشته باشد بدون اینکه از تجربه و تخصص کافی برخوردار باشد . فرد ممکن است از امکانات و تجهیزات لازم برای بهره برداری و پرورش ماهی برخوردار باشد و پس از مشاوره با کارشناسان شیلاتی و افرادی که در این زمینه تجربه و تخصص کافی دارند اقدام به تأسیس استخر پرورش ماهی نماید و از امکانات خود در این زمینه استفاده نماید . گاهی فرد به دلیل داشتن تخصص و تجربه در زمینه پرورش از طریق رشته تحصیلی یا گذراندن دوره های آموزشی اقدام به این کار می کند و در نهایت می توان گفت در هر یک از این شرایط فرد به دنبال درآمد و کسب سود و ایجاد اشتغال می باشد و می توان درآمد را مهم ترین انگیزه برای انجام این کار دانست . ولی آنها مانند کارگران دولتی دستمزدی دریافت نمی کنند به این ترتیب این شغل سیار و دشوار است زیرا آنان برای به دست آوردن پول از فروش ماهی باید برای هزینه های تولید پول پرداخت کنند .
نیاز بازار و توجیه اقتصادی
بر اساس امار رسمی سازمان خواروبار جهانی (FAO) تولید جهانی آبزیان (صیدو پرورش) در سال 2001 میلادی از مرز 142 میلیون تن فراتر رفت . نکته قابل توجه این است که علی رغم رشد بسیار کم صید از دریاها ، آبزی پروری با رشد سالانه 11% به حدود 50میلیون تن در سال 2001 میلادی رسید .
صاحب نظران اقتصاد و بازار شیلاتی ، عوامل اصلی در رشد تقاضا و تولید آبزیان پرورشی در جهان را رشد جمعیت ، کاهش صید از دریاها ، توجه جوامع به غذای سلامتی و رشد درآمد کشورها می دانند . سرمایه گذاریهای انجام شده در ایران در زیر بخش شیلات و آبزیان در یک دهه گذشته باعث شد آبزی پروری با یک روند پایدار و قابل توجهی توسعه یابد .
اکثر صاحب نظران اقتصاد و بازار آبزی پروری ازعان دارند که روند تولید و تقاضای آبزیان در جهان به رشد خود ادامه خواهد داد . شرایط حاکم بر کشور ایران ، همچون شرایط اقتصادی ، اجتماعی روند رو به رشد شهرنشینی ، تقاضا برای غذای سلامتی ، سرمایه گذاریهای انجام شده در زیرساخت های تولید و صنایع پیش و پسین ، توسعه مراکز آموزشی و تحقیقاتی و رویکرد مسئولان ملی و منطقه ای به توسعه آبزی پروری چشم انداز روشنی از توسعه پایدار و موفق آبزی پروری را نشان می دهد . آنچه در سالهای اخیر نگرانی همه دست اندرکاران صنعت آبزی پروری را فراهم نموده است .
عوامل تأثیر گذار در بازار آبزیان می باشد . محدودیت منابع آب و خاک مستعد برای آبزی پروری ، ما را ناگزیرند به دستیابی به بالاترین راندمان و بهره وری از امکانات موجود می کند . در یک مزرعة پرورش یا یک مرکز تکثیر ماهی نیز نظیر هر کار تولیدی دیگر ، به حداقل رساندن هزینه ها و تولید محصول با کیفیت تر و مرغوبتر جهت حصول توان رقابت در بازرا و فراهم آمدن امکان به فروش رساندن محصول تولیدی به بالاترین قیمت ، اصلی انکار ناپذیر در جهت کسب سود اقتصادی و درآمد بیشتر می باشد .
با توجه به اینکه نیاز بازار در شهرهای دصنعتی در شهرهای غیر صنعتی بیشتر است . چون در این شهرها به دلیل وجود کارخانه ها و هوای آلوده امکان راه اندازی و تأسیس استخرهای پرورش ماهی به مراتب کمتر از شهرهای غیر صنعتی است و همین امر باعث می شود که سطح تولید در این شهرها کاهش پیدا کند و کار عمدة تولید به شهرهای غیر صنعتی واگذار شود به دلیل دارا بودن امکانات و شرایط آب و هوایی مناسب . بنابراین شهرهای صنعتی حالت مصرف کننده دارندوتقاضادراین شهرهابیشتر است .
محاسن اساسی پرورش ماهی از نظر زیست شناختی
باید توجه داشت که پرورش آبزیان از بعد زیست شناختی دارای محسناتی است که آنراازدیگررشته های دامپروری متمایز میسازد :
وزن مخصوص بدن ماهی و سخت پوستان شناگر نزدیک آبی است که در آن زندگی می کنند . از این نظر ماهی و موجودات آبزی تقریباً در آب شناور بوده و برای نگهداری خود در محیط زندگی احتیاج به صرف انرژی ندارند و بیشتر از حیوانات خشکی انرژی حاصل از مصرف غذا را صرف رشدشان می کنند . ماهی و آبزیان جزء حیوانات خونسرد محسوب شده و هیچ انرژی برای تنظیم حرارت مصرف نمی کنند .
ماهی تون (Tuna) و بعضی از شناگران سریع نظیر کوسه ماهیان (Sharks) استثناء هستند . این اختصاصات استعداد درجه رشد را در ماهی و آبزیان فزونتر می کند .
ماهیان بیشتر از حیوانات عالی خاصیت ترمیمی دارند . دانشمندان روسی ثابت کرده اند که ذخیره گوشت در بدن ماهی کپور (Carp) بر حسب واحد جذب غذا یک تا یک و نیم برابر سریعتر از خوک ومرغ دو برابر سریعتر از گاو و گوسفند می باشد .
صدفها بجای تکاپو جهت یافت طعمه ، روش بسیار مفید فیلتراسیون آب محتوی غذا را جایگزین کرده اند . بدین ترتیب انرژی زیادی صرفه جویی می شود . درجه فیلتراسیون مختلف است ولی ممکن است مقدار آن تا 450 لیتر در روز در یک اویستر (Oyster) بزرگ و سالم در موقعیت مناسب برسد . بیشتر ماهیان زی شناور گیاهی خوار نیز برای تغذیه از روش فیلتراسیون به وسیله آبششها و زوائد حلقی استفاده می نمایند .
ماهی و آبزیان در محیط غذایی شناور هستند و دسترسی به غذا در محیط آب برای آنها بسیار آسان می باشد . به علاوه آب با داشتن املاح مختلف و مواد غذایی حاصل از فتوسنتز ، می تواند غذای مورد لزوم بدن ماهی را تأمین کند . آبهای شور دریاها و اقیانوسها از این نظر برتری دارند . یک آبزی می تواند مدتها حتی بدون داشتن غذای خاص در آب زنده بماند در صورتی که برای یک حیوان خشکی ، تنها ماندن در یک صحرای لم یزرع و یا یک طویله بدون آب وغذا امکان پذیر نیست و به زودی تلف خواهد شد. همچنین ماهی و سایر آبزیان علاوه بر دستگاه گوارش از سطح بدن و آبششها می توانند قسمتهای مهمی از مواد مورد لزوم خود را کسب کنند .
اهمیت اقتصادی پرورش و تولید ماهی
امروزه بسیاری از کشورهای جهان از آبهای داخلی خود به نحو احسن بهره برداری می نمایند به طوری که طبق آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (F.A.O) در سال 1976 محصول ماهی و آبزیان که در اثر پرورش در آبهای داخلی کشورهای مختلف به دست آمد بالغ بر 6 میلیون تن بوده است که از این مقدار نزدیک به 4 میلیون تن یعنی 66 درصد از کل فقط به تولید ماهی از اماکن پرورشی مربوطه می شود . بقیه پرورش ماهی به طریقه پرورش در قفس (Cage culture) سود دهی اقتصادی آن را تا حدود 37 درصد بالا می برد . به طور کلی اگر موارد زیر در هر منطقه و کشور رعایت گردد پرورش ماهی و آبزیان می تواند از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد و بدون دغدغه خاطر اقدام به سرمایه گذاری برای آن نمود . تأسیس ایستگاههای تحقیقاتی مرکزی و محلی در مورد پرورش ماهی و آبزیان .
مراحل قانونی
مقدمه : گردش کار برای ایجاد یک واحد تولیدی و اخذ مجوزهای لازم از وزارتخانه های مختلف با توجه به شرایط و مقررات آنها با یکدیگر تفاوت داشته و هر وزارتخانه مطابق با نوع واحد تولیدی مورد نظر خود شرایط و قوانین خاصی را ارائه نموده است . در مورد شرایط ایجاد مزارع تکثیر و پرورش آبزیان سعی شده است تا متقاضیان حدالامکان دچار مسائل اداری دست و پاگیر نشده و به سادگی بتوانند مراحل لازم برای اخذ مجوزهای مورد نیاز را طی و این مدارک را ارائه نمایند . مرحله ای شدن کار صدور پروانه این امکان را می دهد تا در صورت عدم احراز شرایط لازم در هر مرحله کار متوقف و از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری شود . به طور کلی مراحل صدور پروانه برای مزارع تکثیر و پرورش آبزیان به صورت ذیل می باشد :
مرحله اول : صدور موافقت اصولی .
مرحله دوم : صدور پروانه تأسیس .
مرحله سوم : صدور پروانه بهره برداری .
گردش کار برای صدور پروانه موافقت اصولی :
1- متقاضی (شخصیت حقیقی یا حقوقی ) به دفاتر شیلات مراجعه و فرم تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی را دریافت وپس از تکمیل نسبت به ثبت آن در دفاتر شیلات اقدام می نماید .
2- پس از تکمیل فرم محل مورد نظر مورد بازدید کارشناسی قرار خواهد گرفت .
تبصره : حداکثر مدت زمانی برای بازدید کارشناسی از تاریخ تقاضا به مدت 15 روز می باشد .
3- در صورت مثبت بودن نظر کارشناسی تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی در دستور کار کمیسیون صدور پروانه استان قرار می گیرد .
4- در صورت موافقت کمیسیون صدور پروانه ، شیلات استان نسبت به صدور موافقت اصولی اقدام خواهد نمود . شیلات استان موظف است حداکثر پس از مدت 15 روز از تاریخ تکمیل پرونده نسبت به صدور پروانه موافقت اصولی اقدام نماید .
اعضای کمیسیون صدور پروانه به شرح ذیل می باشند : الف ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ( به عنوان رئیس کمیسیون ) ب ـ مدیر شیلات استان ( به عنوان دبیر ) ج ـ رئیس شبکه دامپزشکی استان (به عنوان عضو) .
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی :
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی از تاریخ صدور می باشد ولی تحت شرایطی که عنوان خواهد شد قابل تمدید است .
مدارک لازم به منظور صدور پروانه موافقت اصولی : 1- فتوکپی برگ پایان خدمت نظام وظیفه و یا کارت معافیت از خدمت (برای افراد ذکور مشمول قانون ) 2- فتوکپی صفحه اول شناسنامه 3- فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی 4- سه قطعه عکس 3*4 در سال جاری 5- مدارک شرکت (اساسنامه ، آگهی تأسیس ،آگهی تغییرات، اظهارنامه ) در خصوص افراد حقوقی به انضمام مدارک فوق در خصوص اعضای هیئت مدیره . 6- گزارش کارشناسی از امکانات متقاضی (توسط کارشناس ادارات تابعه شیلات انجام می شود ) 7- فرم تقاضای تکمیل شده برای صدور پروانه موافقت اصولی 8- اصل نتایج آزمایشهای (آب و خاک) انجام شده توسط آزمایشگاه مورد تأیید شیلات . 9-موافقت کمیسیون صدور پروانه شیلات .
شرایط زمین مورد نیاز جهت اجرای طرح تکثیر و پرورش ماهی :
زمین لازم جهت اجرای طرح ممکن است به یکی ازروشهای زیرتأمین یا معرفی گردد . متقاضی دارای زمین مناسب باشد .در این صورت تقاضای بازدید کارشناسی می نماید .
چنانچه نظر کارشناسی بر اساس پرسشنامه مربوطه ثبت بود موضوع در دستور کار کمیسیون قرار می گیرد . متقاضی فاقد زمین است اما در نظر دارد زمین خاصی را که دارای آدرس و محدودة جغرافیایی مشخص باشد از طریق مراجع ذی صلاح در اختیار گیرد که در این صورت نیز فرم مربوطه رادریافت و پس از تکمیل کردن آن تقاضای کارشناسی زمین مورد نظر می نماید و چنانچه کارشناس زمین مربوطه بر اساس فرم کارشناسی مناسب تشخیص داده موضوع در دستور کار قرار می گیرد . متقاضی مایل است از اراضی تحت پوشش طرحهای شیلات ایران استفاده نماید که در چنین حالتی ملزم به پذیرش شرایط و ضوابط اعلام شده توسط شیلات ایران خواهد بود . ضوابط و شرایط واگذاری این گونه اراضی در زمان مربوطه توسط شیلات خواهد شد .
تبصره : برای صدور موافقت اصولی ارائه اسناد مالکیت زمین الزامی نیست . شرایط تمدید پروانه موافقت اصولی در صورتی که متقاضی پی گیری های مربوطه را به منظور اخذ مجوزهای لازم بر اساس پروانه موافقت اصولی از ارگانهای ذیربط به عمل آورده باشد و اسناد ثبت را نیز ارائه دهد شیلات استان اقدامات مقتضی به منظور تمدید اعتبار موافقت اصولی برای تکمیل پرونده برای شش ماه دیگر به عمل خواهد آورد . چنانچه متقاضی نتواند در طی مدت مذکور اسناد ثبتی (استعلام از دستگاههای ذیربط) را ارائه نماید . شیلات استان پس از کسب نظر از کمیسیون صدور پروانه استان برای مدت 6 ماه دیگر پروانه موافقت اصولی را تمدید می نماید .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه موافقت اصولی :
1- دارندگان پروانه موافقت اصولی ، متعهد به ارائه اطلاعات اسناد و مدارک لازم بر اساس فرمهای ارائه شده به شیلات می باشند .
2- قبل از هرگونه اقدام اجرایی و در اسرع وقت به منظور مشخص شدن وضعیت زمین و تأمین آب مورد نیاز ، برق و غیره لازم همراه تأئیدیه سازمانهای ذیربط(منابع طبیعی سازمان آب و. . .) طبق فرم اظهارنامه کارشناسی گرفته شود .
3- دارنده پروانه موافقت اصولی موظف است کلیه مفاد پروانه را رعایت نماید . گردش کار برای صدور پروانه تأسیس پس از اخذ پروانه موافقت اصولی متقاضی باید نسبت به تهیه و ارائه گواهی و اسناد ثبت برای صدور پروانه تأسیس به شرح ذیل اقدام نموده و درخواست پروانه تأسیس نماید : 1- اسناد مالکیت مورد قبول (سند رسمی ، بنچاق ، قولمنامه . مبایعه نامه و تقسیم نامه ) یا گواهی واگذاری زمین مورد نظر متقاضی توسط مراجع ذیربط .
تبصره : 1- در مورد زمینهای استیجاری با ارائه اجاره نامه معتبر و در مورد واگذاری اراضی منابع طبیعی برابر مقررات سازمان مربوط اقدام می شود . 2- اصل گواهی یا قرارداد برداشت آب ، از امور آب استان ذیربط و یا بهره برداری از جریان آب یا منابع آبی به منظور تکثیر و پرورش ماهی مطابق بارم استعلام شیلات استان با ذکر میزان دبی هر یک از منابع . 3- ارائه مجوز اداره کل حفاظت محیط زیست استان . 4- اصل گزارش کارشناسی انجام شدخ توسط کارشناسان مربوطه . 5- اصل تعهدنامه محضری ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی دال بر رعایت ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی از طرف شیلات . 6- ارائه گواهی طی دوره آموزشی و ترویج عمومی پرورش ماهی برای اشخاص فاقد تحصیلات در رشته های مرتبط با موضوع فعالیت . 7- ارائه اصل طرح و نقشه های اجرایی پرورش . 8-کمیسیون صدور پروانه استان ، موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز از تاریخ دریافت پرونده متقاضی نسبت به صدور پروانه تأسیس اقدام نماید .
مدت اعتبار پروانه تأسیس :
مدت اعتبار پروانه تأسیس یک سال از تاریخ صدور می باشد . شرایط تمدید پروانه تأسیس در صورتی که متقاضی در طی مدت یک سال بنا به دلایل مختلف موفق به احداث مزرعه نگردد متعهد است که تمدید پروانه تأسیس را می نماید . چنانچه دلایل و مدارک ارائه شده از طرف متقاضی مورد تأیید شیلات قرار گیرد پروانه تأسیس مذکور برای مدت یک سال تمدید می گردد .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه تأسیس :
1- ایجاد تأسیسات مطابق با نقشه های اجرایی 2- آماده سازی مزارع تکثیر و پرورش مطابق با شرایط و ضوابط تعیین شده و مندرج در پروانه 3- همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در انجام بازدید 4- ارائه آمار و اطلاعات مربوط به پیشرفت کار به شیلات 5- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یکبار ارائه می شود . گردش کار برای صدور پروانه بهره برداری ، پس از اتمام عملیات ساخت و ساز مزارع تکثیر و پرورش متقاضی ضمن ارائه مدارک زیر درخواست صدور پروانه بهره برداری را به شیلات ارائه می نماید : 1- ارائه اصل پروانه تأسیس . 2- گزارش کتبی متقاضی یا نماینده متقاضیان دال بر اتمام کار عملیات اجرایی . 3- گزارش کارشناسی انجام شده مبنی بر اتمام کارهای اصلی بر اساس پروانه تأسیس و طرح مصوب . 4- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یک بار ارائه می شود . 5- ارائه مدارک گذراندن دوره آموزش ، ترویجی تکمیلی پرورش ماهی برای مدیر و کارشناس مزرعه
تبصره 1 : شرکت در سایر دوره های آموزش ، ترویجی پس از یکسال تجربه الزامی می باشد .
تبصره 2 : کارشناسانی که رشته تحصیلی آنها مرتبط با دوره مورد نظر می باشد و یا کسانی که قبلاً در چنین دوره هایی شرکت کردند از شرکت در این دوره معارف می باشند .
6- به دلیل لزوم حمایت از تولید کننده ، و امکان بهره مندی از وام سرمایه در گردش ، چنانچه 35% مزرعه تکثیر و پرورش و یا حداقل فاز اول تولید آن آماده بهره برداری باشد ، پس از تأیید کمیسیون صدور پروانه ، صدور پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت موجود بلامانع بوده و پس از تکمیل مزرعه مجدداً پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت 100 درصد صادر خواهد شد .
مدت اعتبار پروانه بهره برداری
اعتبار پروانه بهره برداری از تاریخ صدور به مدت دو سال تمام می باشد .
شرایط تمدید پروانه بهره برداری
تمدید مهلت پروانه بهره برداری به شرط انجام تعهدات از طرف متقاضی،توسط شیلات استان و به صورت ادواری انجام می گیرد .
تعهدات و وظایف دارنده پروانه بهره برداری :
1- انتقال یا واگذاری پروانه بهره برداری به اشخاص حقیقی که دارای شرایط عمومی این آیین نامه باشند به اطلاع شیلات بلامانع است .
2- دارنده پروانه بهره برداری موظف به اجرای دقیق دستورالعملهای صادره از سوی شیلات ایران در مورد چگونگی امر تکثیر و پرورش ماهی و همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در هنگام بازدید می باشد .
3- به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از انتقال بیماریهای آبزی ، دارنده پروانه بهره برداری مجاز به انتقال لارو بچه ماهی و یا ماهیان بازاری زنده از مزرعه خود به مزرعه دیگر بدون کسب مجوز از شیلات ایران نمی باشد .
4- دارنده پرونده بهره برداری موظف است که آمار و اطلاعات مربوط به تکثیر و پرورش و مرتبط با فعالیتهای تولید مزرعه را بر اساس فرمهای ارائه شده توسط شیلات تهیه و به شیلات ارائه نماید .
مرجع حل اختلاف : معاونت تکثیر و پرورش آبزیان شیلات ایران به عنوان مرجع حل اختلاف احتمالی فی ما بین متقاضی و شیلات استان بوده و تصمیمات اتخاذ شده لازم الامر است .
برآورد میزان سرمایه و منابع تأمین آن :
با توجه به میزان بهره برداری که 3 تن می باشد سرمایه موردنیاز 000/000/10 برآورد شده است . که این سرمایه از طریق منابع شخصی فرد و وامهای دریافتی از بانک کشاورزی تأمین می شود.منابع فردمی توان بصورت اموال منقول یاغیرمنقول باشد.
شرایط لازم و مراحل قانونی برای اخذ وام :
شرایط و مدارک مورد نیاز : داشتن پروانه تأسیس متقاضی در دسترس بودن سند زمین مورد نظر ، اخذ معرفی نامه از امور آب ، فرم تقاضانامه متقاضی ، فتوکپی شناسنامه .
دسته بندی | شیلات |
بازدید ها | 5 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 88 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 64 |
پروژه کارآفرینی طرح تکثیر و پرورش آبزیان در 64 صفحه ورد قابل ویرایش
تکثیر و پرورش آبزیان به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین مورد نیاز کشور ، مطلوب تربیت نیروی انسانی ماهر در زمینه دانش و فن آوری این علم به عنوان پایه و اساس زمینه های تولید مورد توجه قرار گرفته است . در آبهای داخلی کشور علاوه بر منابع آبی طبیعی و نیمه طبیعی جهت پرورش آبزیان امکانات وسیعی در زمینه تکثیر و پرورش ماهیان سردابی وجود دارد که در حال حاضر تنها از معدودی از این امکانات استفاده می گردد که یکی از علل اصلی آن نداشتن اطلاعات فنی و تجربیات لازم در زمینه تکثیر و پرورش این گونه ماهیان می باشد .
اغلب پرورش دهندگان هم که به این امر اشتغال دارند به علت نداشتن اطلاعات کافی علمی و فنی بعضاً دچار ضرر و زیان شیلات ایران که علاوه بر ماهیدار کردن منابع آبی کشور و حفظ ذخایر آبزیان کار خدمات رسانی به دست اندرکاران خصوصی پرورش ماهی را نیز به عهده دارند دارند جهت آموزش و ارتقاء دانش فنی پرورش دهندگان در زمینه های نیازماندیهای محیطی آزاد ماهیان ، انتخاب زمین و طراحی کارگاه ، پرورش ماهیان مولد ، تکثیر و تولید لارو بچه ماهی بازاری ، تغذیه صحیح و اصولی ماهی ، نیازهای غذایی آزاد ماهیان ، حمل و نقل و جابه جایی تخم و بچه ماهی و ماهی بازاری ، بهداشت و کنترل بیماریها و کاربرد فن آوری جدید در زمینه های مختلف اقدام به تشکیل دوره های آموزشی کوتاه مدت نموده است.
زندگی وحیات بدون وجود انرژی غیرممکن وغیرقابل تصور است .
با توجه به روند روزافزون افزایش جمعیت و لزوم کسب انرژی و ادامه زیست ، آبزیان و فرآورده های آن جایگاه ویژه ای را در میان سایر منابع مواد غذایی و انرژی زا کسب نموده است .
ماهیان متعلق به گروه حیوانات خونسرد یا پویی کیلوترم (Poikilo therm) بوده و حرارت بدنشن با شرایط زیست محیطی سازگاری و تطبیق یافته است و به دلیل دارا بودن خصوصیات ویژه زیست شناختی مزایای بیشتری بر سایر منابع تولید پروتئین و رشته های دامپروری دارند .
امروزه با پیشرفت فن آوری و روش های مدرن صیادی تحولات بی شماری در امر صید محصولات آبزی حاصل گردیده و آمار جهانی نشانگر آن است که پرورش و تولید آبزیان در آبهای داخلی روند رشد قابل ملاحظه ای را در پیش گرفته است . پرورش ماهیان سردابی و آزاد ماهیان امروزه در اکثر کشورهای اروپایی ، آمریکا، خاور دور و برخی کشورهای آسیایی متداول گشته و در حال توسعه است . مؤسسات پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان که بهترین بازدهی و سازگاری تولید را در بین انواع آزاد ماهیان در سراسر جهان نشان داده است از نظر جغرافیای اقتصادی بیشتر در مکانهایی قرار گرفته است که با آب کافی سطحی و قابل استفاده مشخص می گردد .
تاریخچه تکثیر و پرورش ماهی
اولین کسانی که اقدام به پرورش ماهی نمودند چینیها بودند . فان لی در 475سال قبل از میلاد مسیح در مورد تخم ریزی و تکثیر ماهی کپور (Cyprinus carpio) مطالب ارزنده ای نوشته و از آن به عنوان یک شغل پر منفعت یاد کرده است . بیشتر مؤلفین سابقه پرورش ماهی را به 2000 سال قبل از میلاد مسیح نسبت می دهند .
ارسطو از ماهی کپور یاد کرده است و یونانیها و روسها ماهی کپور را در استخر پرورش می دادند .
این ملل سعی داشتند که بدین وسیله ذخایر ماهی را در آبهای طبیعی حفظ نمایند . چینی ها و رومیها همچنین برای اولین بار ماهی را به طور مصنوعی تکثیر کردند و انکوباسیون تخم ماهی را انجام داده اند . ابتدا تخم های لقاح یافته و یا لاروهای تازه از تخم درآمده را از محل تخم ریزی و استخرها و آبگیرها و حتی از مزارع برنج و دریاچه ها جمع آوری می کردند و سپس در اماکن امن تر اقدام به پرورش آنها می نمودند .
به تدریج میزان صید در آبهای طبیعی رو به افزون گشت . صید ماهیان مهاجر در زمان تخم گذاری و در محل تخم ریزی سبب کمبود نسل آنها گردید و بدین ترتیب ذخایر ماهیان کم کم در آبها رو به انقراض می گذاشت .
با توجه به این بحران در طی قرون 11-14 عده ای از نماینگدان حکومتهای اروپایی لازم دانستند قانونی طرح نمایند که بر طبق آن از ذخایر ماهی در طبیعت حمایت و نگهداری به عمل آید . بر طبق این قانون ، صید ماهیان نابالغ ممنوع اعلام شد و همچنین فصل صید را مشخص نمودند و لزوم اجرای قانون عدم صید ماهیان در حال تخم ریزی و مهاجرت را به اطلاع عموم رساندند .
طرح قانون نگهداری ماهیان در آبهای طبیعی خودبه خود به ذخایر ماهیان کمک فراوان می کرد ولی این موضوع برای تأمین ذخایر ماهیان کافی نبود و اقدامات مؤثر دیگری ضرورت کامل داشت . اولین قدم بزرگ درباره تکثر و پرورش ماهیان در آبهای طبیعی به وسیله دانشمند آلمانی به نام استفن لودینگ یاکوبی (Stephen Luding Yacobi) (1784-1711) برداشته شد . به وسیله این دانشمند درباره زیست شناسی و تولید مثل ماهیان تحقیقات بسیار جالبی انجام شد . قبل از کشف یاکوبی دانشمندان فکر می کردند که ماهیان نیز مانند جانوران خشکی لقاح تخم را در داخل بدن انجام می دهند .
ولادمیر پاولوویچ وراسکای (V.P.Vraskii) (1862-1829) ماهی شناس بزرگ روسیه اولین پایه گذار تکثیر و پرورش ماهی در شوروی شناخته شد . نامبرده ابتدا آزمایشاتی روی باروری مصنوعی تخم ماهی نالین (Nalin ، نوعی ماهی درنده بدون فلس که پوشش آن لکه دار است ) به طریقه خشک انجام داد ولی چندان موفقیتی دربر نداشت . در سال 1855 نامبرده آزمایشات زیادی را با نمونه های مختلف تخم ماهیان بخصوص قزل آلا انجام داد .
وی متوجه شد که همه تخمها لقاح نیافته بلکه فقط 10-20 درصد تخمها لقاح یافته و بقیه از بین می روند . نامبرده با کنجکاوی زیادی در پی علت این نقیصه برآمد ورد نیجه به موارد زیر پی برد:
اگر تخمها در مدتی که حفره بدن خارج می شوند در اولین دقایق با اسپرماتوزوئید موجود در آب ترکیب نشوند خاصیت باروری خود را از دست می دهند . چون پوسته تخم فوراً در آب ورم کرده و در نتیجه پوسته خارجی با غشاء داخلی اوول فاصله پیدا می کند . منافذ میکروپیل نیز بسته می شوند که مانع دخول اسپرماتوزوئید می گردند و در نتیجه تخمها به زودی حیات خود را از دست می دهند .
اسپرماتوزوئید نیز وقتی از بدن خارج گردید قدرت زندگی چندانی ندارد و پس از 1-2 دقیقه فعالیت از حرکت باز می ایستد و فاقد قدرت لقاح می گردد .
وراسکای طریقه جدید باروری مصنوعی تخمها را ابداع نمود و آن را طریقه لقاح خشک یا روش اولی نامیده . در نتیجه این عمل تا90 درصد تخمها لقاح می یافت .
عیب کار متقدمین تکثیر مصنوعی ماهی نظیر یاکوبی و دمی این بود که آنها در ترکیب اسپرم و تخمها فاصله ایجاد می کردند و در نتیجه از قدرت باروری آنها می کاستند و همیشه درصد لقاح بسیار پایین بود . وراسکای علاوه بر تحقیق و تکمیل لقاح مصنوعی تخم ماهی ، با ایجاد کارخانه تکثیر و پرورش ماهی در شهر کوبرنیکول (Cobrinikol) روسیه مطالعات و تألیفات متعددی در مورد تکنیک نگهداری اسپرم به مدت طولانی ، انکوباسیون تخمها ، نگهداری لارو ماهی و تغذیه آنها ، تفکیک و حمل و نقل تخمهای لقاح یافته و ماهی زنده به عمل آورد و همچنین با ایجاد استخرهای گوناگون روشهای پرورش و رشد ماهیان را ابداع نمود .
این شخص از طرف اتحادیه کشاورزی مسکو و آکادمی علوم فرانسه به دریافت مدال طلا نایل گردید . بعد از وراسکای دانشمندان بزرگ دیگری در شوروی کارهای او را دنبال کردند و در حقیقت علوم و صنعت تکثیر و پرورش ماهی به معنی واقعی در این کشور به طرز شگرفی توسعه یافت .
ایجاد کارخانه های متعدد تکثیر و پرورش ماهی ، تشکیل انستیتوهای مختلف تحقیقاتی و آزمایشگاهی علمی که دانشمندان بزرگ نظیر نیکولسکی (Nikoloski) آ.آگریم (A.A.Grimm) واصعتر آندر یوویچ بورودین(Bordin) آرنولد(Arnold) ، سالداتف (Saldatov) ، کوچین (Kotchin) درژاوین(Dershavin) در آنها کار و مطالعه نموده اند سبب گردید که در طی سالهای 1921 تا1928 اساس تئوری و علمی تکثیر و پرورش مصنوعی ماهی بنیاد نهاده شود و در سال 1928 در تمام روسیه مجتمع صنعت پرورش ماهی تشکیل شد و موفق گردید که 15/4 میلیارد از انواع لارو ماهی به آبهای مختلف رها نمایند .
در سال 1950 ، روشهای بیوتکنیکی و نرماتیوهای (Normative) پرورش ماهیان اهلی در مراحل زندگی دلفین ، میزان مقاومت ماهیان در مقابل شرایط محیط زیست تهیه شده بود و در نتیجه تکامل علوم و صنایع پرورش ماهی ، اتحادیه جماهیر شوروی توانست در تمام آبهای مملکت خود نظیر دریای آزف ، آرال ، بالتیک ، دریای سفید ، دریای خزر ، دریای سیاه و همچنین خاور دور و رودخانه ها و سدهای داخلی در دریاچه سیبریه اقدام به تکثیر مصنوعی و پرورش ماهی نماید تا آنجا که امروزه هم صدها میلیون بچه ماهی نظیر آزاد ماهیان ، تاس ماهیان و میلیاردها از بچه ماهیان نظیر کپور ، سیم ، سوف ، کلمه ، غیره پرورش می دهند و به آبهای خود رها می کنند و هم سود سرشاری از این کار می برند و هم یکی از بهترین پروتئینهای مورد تغذیه شان را به مقدار زیاد تهیه و حفظ می کنند .
مراکز تکثیر و پرورش ماهی کشور شوروی از نظر کیفیت و تعداد بچه ماهیان تکثیر شده و رها شده در منابع آبها در جهان در درجه اول قرار دارد .
اهداف و انگیزه های پرورش ماهی :
به منظور تولید و تأمین بخشی از پروتئین کشور ، یکی از راههای نیل به خود کفایی اقتصادی است .
استفاده بهینه اقتصادی از منابع آبی استان
افزایش تولید و کاهش هزینه های مربوطه به تولید
افزایش درآمد روستائیان و جلوگیری از مهاجرت آنان به شهرها
ترویج فرهنگ تولید و مصرف آبزیان در سطح جامعه
ایجاد اشتغال و فراهم نمودن فرصتهای شغلی درآمدزا
انگیزه های ممکن برای افرادی که اقدام به تکثیر و پرورش ماهی می کنند می تواند به دلیل علاقه مندی فردی به این رشته باشد بدون اینکه از تجربه و تخصص کافی برخوردار باشد . فرد ممکن است از امکانات و تجهیزات لازم برای بهره برداری و پرورش ماهی برخوردار باشد و پس از مشاوره با کارشناسان شیلاتی و افرادی که در این زمینه تجربه و تخصص کافی دارند اقدام به تأسیس استخر پرورش ماهی نماید و از امکانات خود در این زمینه استفاده نماید . گاهی فرد به دلیل داشتن تخصص و تجربه در زمینه پرورش از طریق رشته تحصیلی یا گذراندن دوره های آموزشی اقدام به این کار می کند و در نهایت می توان گفت در هر یک از این شرایط فرد به دنبال درآمد و کسب سود و ایجاد اشتغال می باشد و می توان درآمد را مهم ترین انگیزه برای انجام این کار دانست . ولی آنها مانند کارگران دولتی دستمزدی دریافت نمی کنند به این ترتیب این شغل سیار و دشوار است زیرا آنان برای به دست آوردن پول از فروش ماهی باید برای هزینه های تولید پول پرداخت کنند .
نیاز بازار و توجیه اقتصادی
بر اساس امار رسمی سازمان خواروبار جهانی (FAO) تولید جهانی آبزیان (صیدو پرورش) در سال 2001 میلادی از مرز 142 میلیون تن فراتر رفت . نکته قابل توجه این است که علی رغم رشد بسیار کم صید از دریاها ، آبزی پروری با رشد سالانه 11% به حدود 50میلیون تن در سال 2001 میلادی رسید .
صاحب نظران اقتصاد و بازار شیلاتی ، عوامل اصلی در رشد تقاضا و تولید آبزیان پرورشی در جهان را رشد جمعیت ، کاهش صید از دریاها ، توجه جوامع به غذای سلامتی و رشد درآمد کشورها می دانند . سرمایه گذاریهای انجام شده در ایران در زیر بخش شیلات و آبزیان در یک دهه گذشته باعث شد آبزی پروری با یک روند پایدار و قابل توجهی توسعه یابد .
اکثر صاحب نظران اقتصاد و بازار آبزی پروری ازعان دارند که روند تولید و تقاضای آبزیان در جهان به رشد خود ادامه خواهد داد . شرایط حاکم بر کشور ایران ، همچون شرایط اقتصادی ، اجتماعی روند رو به رشد شهرنشینی ، تقاضا برای غذای سلامتی ، سرمایه گذاریهای انجام شده در زیرساخت های تولید و صنایع پیش و پسین ، توسعه مراکز آموزشی و تحقیقاتی و رویکرد مسئولان ملی و منطقه ای به توسعه آبزی پروری چشم انداز روشنی از توسعه پایدار و موفق آبزی پروری را نشان می دهد . آنچه در سالهای اخیر نگرانی همه دست اندرکاران صنعت آبزی پروری را فراهم نموده است .
عوامل تأثیر گذار در بازار آبزیان می باشد . محدودیت منابع آب و خاک مستعد برای آبزی پروری ، ما را ناگزیرند به دستیابی به بالاترین راندمان و بهره وری از امکانات موجود می کند . در یک مزرعة پرورش یا یک مرکز تکثیر ماهی نیز نظیر هر کار تولیدی دیگر ، به حداقل رساندن هزینه ها و تولید محصول با کیفیت تر و مرغوبتر جهت حصول توان رقابت در بازرا و فراهم آمدن امکان به فروش رساندن محصول تولیدی به بالاترین قیمت ، اصلی انکار ناپذیر در جهت کسب سود اقتصادی و درآمد بیشتر می باشد .
با توجه به اینکه نیاز بازار در شهرهای دصنعتی در شهرهای غیر صنعتی بیشتر است . چون در این شهرها به دلیل وجود کارخانه ها و هوای آلوده امکان راه اندازی و تأسیس استخرهای پرورش ماهی به مراتب کمتر از شهرهای غیر صنعتی است و همین امر باعث می شود که سطح تولید در این شهرها کاهش پیدا کند و کار عمدة تولید به شهرهای غیر صنعتی واگذار شود به دلیل دارا بودن امکانات و شرایط آب و هوایی مناسب . بنابراین شهرهای صنعتی حالت مصرف کننده دارندوتقاضادراین شهرهابیشتر است .
محاسن اساسی پرورش ماهی از نظر زیست شناختی
باید توجه داشت که پرورش آبزیان از بعد زیست شناختی دارای محسناتی است که آنراازدیگررشته های دامپروری متمایز میسازد :
وزن مخصوص بدن ماهی و سخت پوستان شناگر نزدیک آبی است که در آن زندگی می کنند . از این نظر ماهی و موجودات آبزی تقریباً در آب شناور بوده و برای نگهداری خود در محیط زندگی احتیاج به صرف انرژی ندارند و بیشتر از حیوانات خشکی انرژی حاصل از مصرف غذا را صرف رشدشان می کنند . ماهی و آبزیان جزء حیوانات خونسرد محسوب شده و هیچ انرژی برای تنظیم حرارت مصرف نمی کنند .
ماهی تون (Tuna) و بعضی از شناگران سریع نظیر کوسه ماهیان (Sharks) استثناء هستند . این اختصاصات استعداد درجه رشد را در ماهی و آبزیان فزونتر می کند .
ماهیان بیشتر از حیوانات عالی خاصیت ترمیمی دارند . دانشمندان روسی ثابت کرده اند که ذخیره گوشت در بدن ماهی کپور (Carp) بر حسب واحد جذب غذا یک تا یک و نیم برابر سریعتر از خوک ومرغ دو برابر سریعتر از گاو و گوسفند می باشد .
صدفها بجای تکاپو جهت یافت طعمه ، روش بسیار مفید فیلتراسیون آب محتوی غذا را جایگزین کرده اند . بدین ترتیب انرژی زیادی صرفه جویی می شود . درجه فیلتراسیون مختلف است ولی ممکن است مقدار آن تا 450 لیتر در روز در یک اویستر (Oyster) بزرگ و سالم در موقعیت مناسب برسد . بیشتر ماهیان زی شناور گیاهی خوار نیز برای تغذیه از روش فیلتراسیون به وسیله آبششها و زوائد حلقی استفاده می نمایند .
ماهی و آبزیان در محیط غذایی شناور هستند و دسترسی به غذا در محیط آب برای آنها بسیار آسان می باشد . به علاوه آب با داشتن املاح مختلف و مواد غذایی حاصل از فتوسنتز ، می تواند غذای مورد لزوم بدن ماهی را تأمین کند . آبهای شور دریاها و اقیانوسها از این نظر برتری دارند . یک آبزی می تواند مدتها حتی بدون داشتن غذای خاص در آب زنده بماند در صورتی که برای یک حیوان خشکی ، تنها ماندن در یک صحرای لم یزرع و یا یک طویله بدون آب وغذا امکان پذیر نیست و به زودی تلف خواهد شد. همچنین ماهی و سایر آبزیان علاوه بر دستگاه گوارش از سطح بدن و آبششها می توانند قسمتهای مهمی از مواد مورد لزوم خود را کسب کنند .
اهمیت اقتصادی پرورش و تولید ماهی
امروزه بسیاری از کشورهای جهان از آبهای داخلی خود به نحو احسن بهره برداری می نمایند به طوری که طبق آمار سازمان خواروبار و کشاورزی جهان (F.A.O) در سال 1976 محصول ماهی و آبزیان که در اثر پرورش در آبهای داخلی کشورهای مختلف به دست آمد بالغ بر 6 میلیون تن بوده است که از این مقدار نزدیک به 4 میلیون تن یعنی 66 درصد از کل فقط به تولید ماهی از اماکن پرورشی مربوطه می شود . بقیه پرورش ماهی به طریقه پرورش در قفس (Cage culture) سود دهی اقتصادی آن را تا حدود 37 درصد بالا می برد . به طور کلی اگر موارد زیر در هر منطقه و کشور رعایت گردد پرورش ماهی و آبزیان می تواند از لحاظ اقتصادی به صرفه باشد و بدون دغدغه خاطر اقدام به سرمایه گذاری برای آن نمود . تأسیس ایستگاههای تحقیقاتی مرکزی و محلی در مورد پرورش ماهی و آبزیان .
مراحل قانونی
مقدمه : گردش کار برای ایجاد یک واحد تولیدی و اخذ مجوزهای لازم از وزارتخانه های مختلف با توجه به شرایط و مقررات آنها با یکدیگر تفاوت داشته و هر وزارتخانه مطابق با نوع واحد تولیدی مورد نظر خود شرایط و قوانین خاصی را ارائه نموده است . در مورد شرایط ایجاد مزارع تکثیر و پرورش آبزیان سعی شده است تا متقاضیان حدالامکان دچار مسائل اداری دست و پاگیر نشده و به سادگی بتوانند مراحل لازم برای اخذ مجوزهای مورد نیاز را طی و این مدارک را ارائه نمایند . مرحله ای شدن کار صدور پروانه این امکان را می دهد تا در صورت عدم احراز شرایط لازم در هر مرحله کار متوقف و از اتلاف وقت و هزینه جلوگیری شود . به طور کلی مراحل صدور پروانه برای مزارع تکثیر و پرورش آبزیان به صورت ذیل می باشد :
مرحله اول : صدور موافقت اصولی .
مرحله دوم : صدور پروانه تأسیس .
مرحله سوم : صدور پروانه بهره برداری .
گردش کار برای صدور پروانه موافقت اصولی :
1- متقاضی (شخصیت حقیقی یا حقوقی ) به دفاتر شیلات مراجعه و فرم تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی را دریافت وپس از تکمیل نسبت به ثبت آن در دفاتر شیلات اقدام می نماید .
2- پس از تکمیل فرم محل مورد نظر مورد بازدید کارشناسی قرار خواهد گرفت .
تبصره : حداکثر مدت زمانی برای بازدید کارشناسی از تاریخ تقاضا به مدت 15 روز می باشد .
3- در صورت مثبت بودن نظر کارشناسی تقاضای صدور پروانه موافقت اصولی در دستور کار کمیسیون صدور پروانه استان قرار می گیرد .
4- در صورت موافقت کمیسیون صدور پروانه ، شیلات استان نسبت به صدور موافقت اصولی اقدام خواهد نمود . شیلات استان موظف است حداکثر پس از مدت 15 روز از تاریخ تکمیل پرونده نسبت به صدور پروانه موافقت اصولی اقدام نماید .
اعضای کمیسیون صدور پروانه به شرح ذیل می باشند : الف ـ رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ( به عنوان رئیس کمیسیون ) ب ـ مدیر شیلات استان ( به عنوان دبیر ) ج ـ رئیس شبکه دامپزشکی استان (به عنوان عضو) .
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی :
مدت اعتبار پروانه موافقت اصولی از تاریخ صدور می باشد ولی تحت شرایطی که عنوان خواهد شد قابل تمدید است .
مدارک لازم به منظور صدور پروانه موافقت اصولی : 1- فتوکپی برگ پایان خدمت نظام وظیفه و یا کارت معافیت از خدمت (برای افراد ذکور مشمول قانون ) 2- فتوکپی صفحه اول شناسنامه 3- فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی 4- سه قطعه عکس 3*4 در سال جاری 5- مدارک شرکت (اساسنامه ، آگهی تأسیس ،آگهی تغییرات، اظهارنامه ) در خصوص افراد حقوقی به انضمام مدارک فوق در خصوص اعضای هیئت مدیره . 6- گزارش کارشناسی از امکانات متقاضی (توسط کارشناس ادارات تابعه شیلات انجام می شود ) 7- فرم تقاضای تکمیل شده برای صدور پروانه موافقت اصولی 8- اصل نتایج آزمایشهای (آب و خاک) انجام شده توسط آزمایشگاه مورد تأیید شیلات . 9-موافقت کمیسیون صدور پروانه شیلات .
شرایط زمین مورد نیاز جهت اجرای طرح تکثیر و پرورش ماهی :
زمین لازم جهت اجرای طرح ممکن است به یکی ازروشهای زیرتأمین یا معرفی گردد . متقاضی دارای زمین مناسب باشد .در این صورت تقاضای بازدید کارشناسی می نماید .
چنانچه نظر کارشناسی بر اساس پرسشنامه مربوطه ثبت بود موضوع در دستور کار کمیسیون قرار می گیرد . متقاضی فاقد زمین است اما در نظر دارد زمین خاصی را که دارای آدرس و محدودة جغرافیایی مشخص باشد از طریق مراجع ذی صلاح در اختیار گیرد که در این صورت نیز فرم مربوطه رادریافت و پس از تکمیل کردن آن تقاضای کارشناسی زمین مورد نظر می نماید و چنانچه کارشناس زمین مربوطه بر اساس فرم کارشناسی مناسب تشخیص داده موضوع در دستور کار قرار می گیرد . متقاضی مایل است از اراضی تحت پوشش طرحهای شیلات ایران استفاده نماید که در چنین حالتی ملزم به پذیرش شرایط و ضوابط اعلام شده توسط شیلات ایران خواهد بود . ضوابط و شرایط واگذاری این گونه اراضی در زمان مربوطه توسط شیلات خواهد شد .
تبصره : برای صدور موافقت اصولی ارائه اسناد مالکیت زمین الزامی نیست . شرایط تمدید پروانه موافقت اصولی در صورتی که متقاضی پی گیری های مربوطه را به منظور اخذ مجوزهای لازم بر اساس پروانه موافقت اصولی از ارگانهای ذیربط به عمل آورده باشد و اسناد ثبت را نیز ارائه دهد شیلات استان اقدامات مقتضی به منظور تمدید اعتبار موافقت اصولی برای تکمیل پرونده برای شش ماه دیگر به عمل خواهد آورد . چنانچه متقاضی نتواند در طی مدت مذکور اسناد ثبتی (استعلام از دستگاههای ذیربط) را ارائه نماید . شیلات استان پس از کسب نظر از کمیسیون صدور پروانه استان برای مدت 6 ماه دیگر پروانه موافقت اصولی را تمدید می نماید .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه موافقت اصولی :
1- دارندگان پروانه موافقت اصولی ، متعهد به ارائه اطلاعات اسناد و مدارک لازم بر اساس فرمهای ارائه شده به شیلات می باشند .
2- قبل از هرگونه اقدام اجرایی و در اسرع وقت به منظور مشخص شدن وضعیت زمین و تأمین آب مورد نیاز ، برق و غیره لازم همراه تأئیدیه سازمانهای ذیربط(منابع طبیعی سازمان آب و. . .) طبق فرم اظهارنامه کارشناسی گرفته شود .
3- دارنده پروانه موافقت اصولی موظف است کلیه مفاد پروانه را رعایت نماید . گردش کار برای صدور پروانه تأسیس پس از اخذ پروانه موافقت اصولی متقاضی باید نسبت به تهیه و ارائه گواهی و اسناد ثبت برای صدور پروانه تأسیس به شرح ذیل اقدام نموده و درخواست پروانه تأسیس نماید : 1- اسناد مالکیت مورد قبول (سند رسمی ، بنچاق ، قولمنامه . مبایعه نامه و تقسیم نامه ) یا گواهی واگذاری زمین مورد نظر متقاضی توسط مراجع ذیربط .
تبصره : 1- در مورد زمینهای استیجاری با ارائه اجاره نامه معتبر و در مورد واگذاری اراضی منابع طبیعی برابر مقررات سازمان مربوط اقدام می شود . 2- اصل گواهی یا قرارداد برداشت آب ، از امور آب استان ذیربط و یا بهره برداری از جریان آب یا منابع آبی به منظور تکثیر و پرورش ماهی مطابق بارم استعلام شیلات استان با ذکر میزان دبی هر یک از منابع . 3- ارائه مجوز اداره کل حفاظت محیط زیست استان . 4- اصل گزارش کارشناسی انجام شدخ توسط کارشناسان مربوطه . 5- اصل تعهدنامه محضری ثبت شده در دفاتر اسناد رسمی دال بر رعایت ضوابط و دستورالعمل های ابلاغی از طرف شیلات . 6- ارائه گواهی طی دوره آموزشی و ترویج عمومی پرورش ماهی برای اشخاص فاقد تحصیلات در رشته های مرتبط با موضوع فعالیت . 7- ارائه اصل طرح و نقشه های اجرایی پرورش . 8-کمیسیون صدور پروانه استان ، موظف است حداکثر ظرف مدت 15 روز از تاریخ دریافت پرونده متقاضی نسبت به صدور پروانه تأسیس اقدام نماید .
مدت اعتبار پروانه تأسیس :
مدت اعتبار پروانه تأسیس یک سال از تاریخ صدور می باشد . شرایط تمدید پروانه تأسیس در صورتی که متقاضی در طی مدت یک سال بنا به دلایل مختلف موفق به احداث مزرعه نگردد متعهد است که تمدید پروانه تأسیس را می نماید . چنانچه دلایل و مدارک ارائه شده از طرف متقاضی مورد تأیید شیلات قرار گیرد پروانه تأسیس مذکور برای مدت یک سال تمدید می گردد .
وظایف و تعهدات دارندگان پروانه تأسیس :
1- ایجاد تأسیسات مطابق با نقشه های اجرایی 2- آماده سازی مزارع تکثیر و پرورش مطابق با شرایط و ضوابط تعیین شده و مندرج در پروانه 3- همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در انجام بازدید 4- ارائه آمار و اطلاعات مربوط به پیشرفت کار به شیلات 5- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یکبار ارائه می شود . گردش کار برای صدور پروانه بهره برداری ، پس از اتمام عملیات ساخت و ساز مزارع تکثیر و پرورش متقاضی ضمن ارائه مدارک زیر درخواست صدور پروانه بهره برداری را به شیلات ارائه می نماید : 1- ارائه اصل پروانه تأسیس . 2- گزارش کتبی متقاضی یا نماینده متقاضیان دال بر اتمام کار عملیات اجرایی . 3- گزارش کارشناسی انجام شده مبنی بر اتمام کارهای اصلی بر اساس پروانه تأسیس و طرح مصوب . 4- گزارش پیشرفت کار توسط متقاضی که هر سه ماه یک بار ارائه می شود . 5- ارائه مدارک گذراندن دوره آموزش ، ترویجی تکمیلی پرورش ماهی برای مدیر و کارشناس مزرعه
تبصره 1 : شرکت در سایر دوره های آموزش ، ترویجی پس از یکسال تجربه الزامی می باشد .
تبصره 2 : کارشناسانی که رشته تحصیلی آنها مرتبط با دوره مورد نظر می باشد و یا کسانی که قبلاً در چنین دوره هایی شرکت کردند از شرکت در این دوره معارف می باشند .
6- به دلیل لزوم حمایت از تولید کننده ، و امکان بهره مندی از وام سرمایه در گردش ، چنانچه 35% مزرعه تکثیر و پرورش و یا حداقل فاز اول تولید آن آماده بهره برداری باشد ، پس از تأیید کمیسیون صدور پروانه ، صدور پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت موجود بلامانع بوده و پس از تکمیل مزرعه مجدداً پروانه بهره برداری بر اساس ظرفیت 100 درصد صادر خواهد شد .
مدت اعتبار پروانه بهره برداری
اعتبار پروانه بهره برداری از تاریخ صدور به مدت دو سال تمام می باشد .
شرایط تمدید پروانه بهره برداری
تمدید مهلت پروانه بهره برداری به شرط انجام تعهدات از طرف متقاضی،توسط شیلات استان و به صورت ادواری انجام می گیرد .
تعهدات و وظایف دارنده پروانه بهره برداری :
1- انتقال یا واگذاری پروانه بهره برداری به اشخاص حقیقی که دارای شرایط عمومی این آیین نامه باشند به اطلاع شیلات بلامانع است .
2- دارنده پروانه بهره برداری موظف به اجرای دقیق دستورالعملهای صادره از سوی شیلات ایران در مورد چگونگی امر تکثیر و پرورش ماهی و همکاری کامل با کارشناسان و بازرسان شیلات در هنگام بازدید می باشد .
3- به منظور جلوگیری از خطرات ناشی از انتقال بیماریهای آبزی ، دارنده پروانه بهره برداری مجاز به انتقال لارو بچه ماهی و یا ماهیان بازاری زنده از مزرعه خود به مزرعه دیگر بدون کسب مجوز از شیلات ایران نمی باشد .
4- دارنده پرونده بهره برداری موظف است که آمار و اطلاعات مربوط به تکثیر و پرورش و مرتبط با فعالیتهای تولید مزرعه را بر اساس فرمهای ارائه شده توسط شیلات تهیه و به شیلات ارائه نماید .
مرجع حل اختلاف : معاونت تکثیر و پرورش آبزیان شیلات ایران به عنوان مرجع حل اختلاف احتمالی فی ما بین متقاضی و شیلات استان بوده و تصمیمات اتخاذ شده لازم الامر است .
برآورد میزان سرمایه و منابع تأمین آن :
با توجه به میزان بهره برداری که 3 تن می باشد سرمایه موردنیاز 000/000/10 برآورد شده است . که این سرمایه از طریق منابع شخصی فرد و وامهای دریافتی از بانک کشاورزی تأمین می شود.منابع فردمی توان بصورت اموال منقول یاغیرمنقول باشد.
شرایط لازم و مراحل قانونی برای اخذ وام :
شرایط و مدارک مورد نیاز : داشتن پروانه تأسیس متقاضی در دسترس بودن سند زمین مورد نظر ، اخذ معرفی نامه از امور آب ، فرم تقاضانامه متقاضی ، فتوکپی شناسنامه .