مرجع فایل های تخصصی
وبلاگ برای دسترسی هم وطنان به فایل های مورد نیاز آنها در تمامی زمینه های علمی، پزشکی، فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی و ... طراحی گردیده است.مرجع فایل های تخصصی
وبلاگ برای دسترسی هم وطنان به فایل های مورد نیاز آنها در تمامی زمینه های علمی، پزشکی، فنی و مهندسی، علوم پایه، علوم انسانی و ... طراحی گردیده است.دانلود فایل کامل گزارش کارآموزی شرکت پارس شرق صنعت خراسان شمالی
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 0 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 27046 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 27 |
گزارش کارآموزی شرکت پارس شرق صنعت خراسان شمالی در 27 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
مقدمه.......................................................................................................................................1
آشنایی با مکان کارآموزی........................................................................................................1
نحوه کار و اجرا در قرار داد با شرکت مهام شرق.......................................................................2
نحوه کار ترانس ها،برقگیرها،CTها،بریکرهاوسکسیونرها..........................................3
ترانس.......................................................................................................................3
برقگیر......................................................................................................................4
ترانس جریان CT....................................................................................................5
بریکر........................................................................................................................5
سکسیونر..................................................................................................................6
مقره های اتکایی.......................................................................................................6
اتاق MV ROOM................................................................................................6
اتاق کنترل................................................................................................................7
روشنایی HV...........................................................................................................8
روشنایی MV .........................................................................................................8
کارخانه هیو پلاس....................................................................................................................8
مشخصات فنی دستگاه تزریق پلاستیک.....................................................................9
مشخصات دستگاه آسیاب.......................................................................................10
تابلوی برق اصلی....................................................................................................10 تابلوی خازن ..........................................................................................................11
توضیح رگولاتور....................................................................................................12
معرفی رگولاتور 6 پله(PF6)..................................................................................13
شناسایی دکمه های رگولاتور.................................................................................13
3.تابلوی روشنایی سوله تولید..................................................................................15
4. تابلوی روشنایی انبار...........................................................................................15
5.تابلوی روشنایی محوطه.......................................................................................15
کارگاه تولید دفتر...................................................................................................................16
تابلوی برق..............................................................................................................16
معرفی یک نمونه کنترل فاز(کنترل فاز شیوا)............................................................17
ویژگی های کنترل فاز شیوا.....................................................................................17
طریقه نصب کنترل فاز............................................................................................18
کارخانه قند موعود شیروان.....................................................................................................18
تاسیسات برقی........................................................................................................19
تابلوی روشنایی......................................................................................................19
پارک کوثر شیروان................................................................................................................22
راه اندازی سالن های ورزشی بانوان شیروان و دانشکده علوم پزشکی بجنورد.............................23
مقدمه:
آشنایی کلی با مکان کار آموزی
شرکت پارس شرق صنعت خراسان شمالی در سال 1386 توسط جناب آقای عیسی مجیدنیا تاسیس گردید.
این شرکت واقع در شهرستان شیروان-خ سلمان فارسی-نبش خ تفتازانی می باشد.
فعالیت این شرکت در زمینه های :
1. عقد قرار داد با شرکت انتقال و توزیع مهندسی و مخابرات نیروی شرق (مهام شرق) در راستای راه اندازی پست 132kv سیمان بجنورد در زمینه ی برق فشار قوی 2. راه اندازی کارخانه زرتاب شیمی در زمینه ی برق صنعتی 3. راه اندازی کارخانه قند موعود شیروان در زمینه ی برق صنعتی 4. راه اندازی کارخانه کاغذ سهیل در زمینه ی برق صنعتی 5. راه اندازی کارخانه هیو پلاس در زمینه ی برق صنعتی 6. راه اندازی پارک کوثر شیروان در زمینه ی روشنایی 7. راه اندازی سالن ورزشی بانوان شیروان در زمینه ی روشنایی 8. راه اندازی سالن ورزشی دانشکده علوم پزشکی بجنورد در زمینه ی روشنایی
نحوه کار و اجرا در قرار داد با شرکت مهام شرق:
قرار داد منعقد شده با شرکت مهام شرق در 3 فاز به انجام رسید.
فاز اول مربوط به مونتاژ سازه های فلزی و سینی کاری و نصب تجهیزات که از کارهای پایه یک پست برق می باشد بوده و سازه ها نیز مربوط به برق گیرها ،CT ها ،بریکرها،سکسیونرها می باشد.
سینی کاری در 3 ردیف انجام گرفت که طبقه اول مربوط به کابل های جریانی،طبقه دوم مربوط به کابل های DC و طبقه سوم مربوط به کابل های کنترلی (کابل های ارتباطی تابلوی محوطه پست به تابلوی فرمان) می باشد.
فاز دوم قرارداد مربوط به نصب ترانسهای 315KVو132KV می باشد که ترانس 315KV جهت روشنایی محوطه پست و بیرون آن تعبیه شده است و 2 عدد ترانس 132KV هم برای پارالل کردن با ترانسهای قدیم استفاده شده است که در مجموع 4 ترانس برای تأمین برق روشنایی و صنعتی کارخانه سیمان به کار گرفته شده است.
ترانس هاس 132KV از نوع کاهنده با قدرت 30000MW بوده و ولتاژ ورودی 132000 را به 6300 کاهش میدهد و این ولتاژ از طریق کابل های فشار قوی 300 به4 پست ثابت احداث شده در محوطه کارخانه در فاز 2 انتقال میافت.
فاز سوم قرارداد مربوط به نصب تابلوی فرمان و کابل کشی و سر بندی و روشنایی داخل و بیرون پست می باشد.
کابل های جریانی و فرمان از طریق سینی های مربوطه از پست جدید به اتاق فرمان و تابلو فرمانها انتقال میافت ،در زیر تابلو فرمان تک تک کابلها گلند فلزی سه تکه به زیر تابلو متصل می گردد
نحوه کار ترانس ها،برقگیرها،CTها،بریکرهاوسکسیونرها:
ترانس:
ترانس های موجود پست 132KV 2 عدد می باشد که از طریق پست قدیم که در آن هم 2 عدد ترانس 132KV زیر بار می باشد پارالل گردیده است و برق از خط اصلی به پست قدیم و از پست قدیم به پست جدید داده شده است.
ترانسها از نوع کاهنده با قدرت 30000MW می باشندو نحوه اتصال آن به صورت ستاره است.
ترانس دیگر ترانس 315KW است که برای تأمین برق خود پست استفاده میگردد و یک کلید جریان 630 آمپری سر راه قطع و وصل آن قرار دارد.
وسایل حفاظتی جهت محافظت از ترانس و در دو خط موجود که در نقشه ی ارائه شده نیز قابل مشاهده میباشد .
برای هر ترانس 132KV یک ست برقگیر،یک ست CT، یک ست بریکر و یک ست سکسیونر نصب گردیده که نحوه کار هر یک به اختصار بیان می شود:
برقگیر:
برق گیر همان طور که از اسمش مشخص است در مواقع ای که رعد و برق ایجاد مشود ولتاژ بالایی تولید می گردد که آن ولتاژ بالا توسط برق گیر به زمین منتقل می شود.
ترانس جریان CT:
برای راه اندازه گیری جریان ترانس ها به کار میرود که با یک نسبتی آن را به اتاق فرمان انتقال می دهد و کابل های اتصالی به آن هم 1.5*7 می باشد.
بریکر:
بریکر یا کلید قطع و وصل زیر بار که با نیروی فنر کار می کند و فنر داخل آن نیز با گاز قابل شارژ شدن است.هر ست بریکر دارای یک تابلوی برق می باشد این تابلودارای یک گیج فشار برای کنترل فشار گاز داخل لوله های متصل به بریکر می باشد.
تابلوی بریکر این قابلیت را برای اپراتور قائل شده است که از دو نقطه هم از پای کار و هم از اتاق فرمان کنترل است.
سکسیونر:
سکسیونر یا کلید قطع بدون بار به صورت های مختلف ساخته می شود.
اما نوع کار شده در پست سیمان بجنورد به صورت بازویی می باشد که دارا ی یک تابلوی برق می باشد که درون این تابلوی برق یک موتور DC قرار دارد که به وسیله آن بازوها که به عدد3 می رسد را قطع یا وصل می کند.
این تابلو این قابلیت را برای اپراتور قائل شده است که به 3 صورت اقدام به قطع و وصل مجدد نماید:
اولین راه از طریق شاستی و استارت است.
دومین راه از طریق اتاق فرمان است.
سومین راه از طریق اهرمی است که به شافت موتور متصل می گردد.
مقره های اتکایی:
همانطور که از اسم آن بر می آید جهت اتکا کابل های اتصالی ترانس است که دچار خمیدگی نگردد.
اتاق MV ROOM:
اتاق MV برای ولتاژ پایین است که در این اتاق تعدادی تابلو بریکر نصب گردیده است و هر تابلو بریکر مربوط به یکی از چندین پست توزیع کارخانه می باشد،برق ورودی این تابلو بریکر از ترانسهای 132KV آمده و به تابلو ها متصل می گردد و از طرف دیگر هم به پستهای چهار گانه سیمان راه پیدا می کنند.
اتاق کنترل:
در اتاق کنترل 3 اپراتور به صورت 12 ساعت کار و 24 ساعت استراحت مشغول به فعالیت هستند.
تمام تجهیزات پست از جمله HV وMV از طریق کابل های مرتبط به اتاق کنترل آمده است و به تابلو های مربوط به خود متصل می شوند.در تابلو ها آلارم های مشخصی وجود دارد که هر کدام از جمله فشار روغن ترانسها،جریان خروجی وجریان ورودی و انواع دیگر موجود و ممکن را برای ترانس را برای اپراتور نشان می دهد و اپراتور وظیفه دارد در پایان ساعت کاری گزارش 12 ساعت کار را به صورت مکتوب در دفتر گزارش ثبت نماید.
روشنایی HV:
روشنایی HV شامل 60 عدد مهتابی 40*2 خازن دار و 3 عدد پروژکتور 400W می باشد.
روشنایی MV :
روشنایی MV فقط محدود به 20 عدد مهتابی 40*2 خازن دار است.
روشنایی محوطه پست شامل 8 عدد کله چراغ 400W قورباغه ای است که توسط پایه 1 متری به دیوارها رول بولت گردیده است.
کارخانه هیو پلاس:
کارخانه هیو پلاس در زمینه تولید جعبه های پلاستیکی در سایزهای kg7 و10kg فعالیت می نماید.
کارخانه دو دستگاه تزریق پلاستیک که یکی از آنها تولید شرکت آرارات برای تولید جعبه های 7kg و دیگر دستگاه تزریق پلاستیک را از کشور چین وارد نموده اند که جعبه های 10kg را تولید می نماید.
در کارخانه فوق یک دستگاه آسیاب جهت خرد کردن مواد پلاستیکی ضایعاتی نیز موجود و مورد استفاده قرار می گیرد.
مشخصات فنی دستگاه تزریق پلاستیک:
دستگاه تزریق پلاستیک تشکیل شده است از یک قیف که جهت ریختن مواد به داخل مارلون به کار می رود،مارلون خود نیز ازالمنت های حرارتی با تولید حرارت بالا تشکیل شده است که از تریق ترموکوپل که در نقاط مختلف مارلون نصب گردیده درجه حرارت مارلون را به صفحه نمایشگر منتقل میکند.
مواد ریخته شده داخل مارلون بعد از ذوب شدن از طریق جک های هیدرولیکی مارلون به سمت جلو رانده میشوند و بعد از آن مواد را به سمت قالب تزریق مینماید،بعد از اتمام کار مارلون به سمت عقب حرکت نموده و سپس درب دستگاه را باز نموده و جعبه تولیدی را بیرون می آورند.
برای تولید جعبه های رنگی از مواد مستر پیج استفاده می کنند.
برای فرمان دادن مارلون که به جلو و عقب حرکت کند از شیرهای برقی و هیدرولیکی استفاده میشود.
مشخصات دستگاه آسیاب:
دستگاه آسیاب از یک موتور سه فاز و یک تابلو برق تشکیل شده است.تابلوی برق به صورت ستاره مثلث می باشد که برای راه اندازی موتور 1805kw به کار می رود.
دستگاه آسیاب از پره های تیغه ای تشکیل شده است،پره های تیغهای جهت خرد کردن مواد ضایعاتی استفاده می گردد.
هر دستگاه شامل یک تابلو برق DC می باشد.در تابلو بجای کنتاکتور برای قطع و وصل کردن مدار از SSR برای قدرت در قطع و وصل زیاد استفاده می شودکه شامل یک کلید اتومات اصلی می باشد،کارخانه شامل 5 عدد تابلو برق می باشد:
تابلوی برق اصلی:
در تابلوی برق اصلی یک کلید کل طراحی گردیده به ظرفیت 400 آمپر که قابلیت تنظیم تا 0.8 را دارا می باشد،در ضمن این کلیدها هم سیستم حرارتی دارند و هم سیستم آمپر.کلید دارای یک دکمه ریست می باشد ،برای تابلو اصلی از شمش مسی 10*30 برای باس بار استفاده گردیده است.
تابلو اصلی تشکیل شده است از 13 عدد کلید اتومات در رنج های 250 آمپر برای خازن،160 آمپر برای دستگاه تزریق پلاستیک 10 kg ،100 آمپر برای دستگاه تزریق پلاستیک 7kg ،40 آمپر برای دستگاه آسیاب، برای روشنایی یک کلید 40 آمپری و 7 کلید برای طرح توسعه تعبیه شده است.
تابلو خازن:
این تابلو شامل یک عدد رگلاتور (پارس مَد) شش پله می باشد.یک عدد کلید اصلی 250 آمپر و 5 عدد کنتاکتور D50 که هر کنتاکتور برای یک خازن 30kvar به کار میرود.از طریق 3 فیوز تیغه ای 63 آمپر برق به کنتاکتور و از کنتاکتور به خازن می رسد.
توضیح رگولاتور:
رگولاتور یک وسیله ای است جهت اتومات کردن تابلو هاب خازن بدین شرح که از طریق حس کردن جریان که توسط یک عدد CT که قبل تمام مصرف کننده ها بایستی قرار گیرد (اگر CT قبل از تمام مصرف کننده ها نصب نگردد جریانی در رگولاتور حس نمی شود،بنابراین رگولاتور پیغامی می دهد به معنای کم بودن خازن لذا CT بایستی حتما قبل از تمام مصرف کننده ها قرار گیرد.)
رگولاتور دارای دو حالت می باشد:
1)دستی:
در حالت دستی خازن ها را توسط کلید های گردان بایستی تک به تک توسط اپراتور وارد مدار کرد.
2)اتومات:
در حالت اتومات رگولاتور خود به طریقی عمل می کند که با توجه به جریان مصرفی مدار خازن ها را از کیلو وار پایین وارد مدار می کند و بعد از کم شدن مصرف کننده ها دوباره رگولاتور خازن ها را از مدار خارج می کند.
در رگولاتور پارس مد نسبت تبدیل وجود دارد،این نسبت تبدیل از طرف کارخانه برای رگولاتور تعریف شده است و بایستی بر اساس آن خازن در مدار طراحی شود و نسبت
تبدیل های معمول آن( 1-1-1-1) یا( 4-3-2-1) یا ...
کارگاه تولید دفتر:
در سوله تولید که به ابعاد 20*10 می باشد 3 دستگاه برای برش و منگنه کردن و جلد کردن وجود دارد.قدرت دستگاه ها 10kw ،7kw،5kw،می باشد.برای کارگاه فوق یک ترانس 50kva نصب گردیده.
تابلوی برق:
برای سوله فوق با توجه به ظرفیت کم و ابعاد کوچک سالن تولید یک تابلوی برق که از آن به عنوان تابلوی برق اصلی و تابلوی دستگاه ها استفاده گردید.یک کلید اصلی قابل تنظیم اتومات به رنج 250 آمپر و برای هر کدام از دستگاه ها یک عدد فیوز سه فاز و کنتاکتور و یک بی متال متناسب با رنج دستگاه انتخاب و مونتاژگردید.
P=VI à I=P/V à I=10KW/380=26A
در تابلوی فوق یک دستگاه کنترل فاز جهت کنترل نمودن فازها، 3 عدد CT 5/100 برای نشان دادن آمپر نصب گردیده است.
برای روشنایی کارگاه فوق 3 عدد چراغ صنعتی 250W و 17 عدد مهتابی 40*2 مورد استفاده قرار گرفته .
در کارگاه فوق 3 عدد پریز سه فاز و 3 عدد پریز تکفاز نصب گردیده است.برای کابل کشی از سینی های به ابعاد 3 سانت استفاده گردیده است. مدت زمان نصب و راه اندازی دستگاه ها این کارگاه تولیدی 15 روز به طول انجامیده بود.
معرفی یک نمونه کنترل فاز(کنترل فاز شیوا):
گرچه طراحی و ساخت کنترل فاز با استفاده از نول به دلیل وجود ولتاژ 220V و حذف منبع تغذیه سه فاز داخل کنترل فاز بسیار مناسب تر و مقرون به صرفه تر است ولی به دلایل زیر در کنترل فاز شسوا امواج مطلقا از نول استفاده نگردیده است:
به دلیل برق دار شدن نول در برخی اوقات در شبکه برق ایران،که این امر باعث اختلال در تشخیص کنترل فاز های نول دار گردیده و در نتیجه باعث سوختن موتور می گردد. استانداردهای اروپایی،ژاپنی و آمریکایی به دلایل مختلف فنی استفاده از نول را مجاز نمی دانند. به دلیل کاهش هزینه برای انتقال سیم نول داخل تابلو.
ویژگی های کنترل فاز شیوا:
انتباق کامل با استانداردهای اروپایی. دارای چهار عدد LED برای نشان دادن وضعیت های مختلف. دارای دو عدد پیچ تنظیم برای زمان تاخیر وصل و حساسیت. قطع اتوماتیک برای افزایش و کاهش ولتاژ،عدم تقارن و جابجایی فازها. برق ورودی دستگاه سه فاز می باشدو به طور کلی از نول استفاده نگردیده. این کنترل فاز تحمل شوکهای تا 1KV را داراست و قدرت تحمل ولتاژ ورودی تا 550V را برای مدت طولانی دارد. قابل نصب روی ریل و سطوح دیگر است.
طریقه نصب کنترل فاز:
ابتدا کنترل فاز را داخل تابلو روی ریل نصب منماییم،سپس برای فرمان دادن به بوبین کنتکتور توسط کنترل فاز از کنتاکتهای 18و15 استفاده می کنیم.از کنتاکت 16 (بسته) در مواقع نیاز می توانید استفاده نمایید.
اساس کار کنترل فاز بر مبنای تشخیص ولتاژ می باشد.
تشخیص یک یا دو فاز و همچنین عدم تقارن یا پارامترهای دیگر بر مبنای کاهش ولتاژ هر سه فاز و برآیند آنها انجام می گیرد.چنانچه به خاطر افزایش بار موتور یا قفل شدن
روتور آن و یا دلایل دیگر جریان موتور از حد مجاز افزایش یابد،کنترل فاز فاقد کارآیی می باشد،بنابراین توصیه می شود حتما کنترل بار یا بی متال در مسیر کنتاکتور موتور قرار گیرد.
کارخانه قند موعود شیروان:
این کارخانه در زمینه تولید و برش قند حبه و کله قند فعالیت می نمایدو نحوه فعالیت آن بدینگونه است که شکر سفی به عنوان مواد اولیه تحویل گرفته شده و ازآن قند حبه و کله قند تولید میکنند.طریقه تولید نیز بدینگونه است که شکر از مخزن وارد دستگاه شده ،در دستگاه کمی رطوبت به آن وارد گردیده . آنرا به اشکال گوناگون پرس می نمایدو سپس آنها را بر روی نوار نقاله می ریزند،روی نوار نقاله یک محفظه بسته طراحی شده است ، اول محفظه یک مشعل با سوخت نفت گذاشته شده است برای دمیدن هوای گرم به داخل محفظه و انتهای مسیر یک دستگاه مکنده برای مکیدن هوای داخل محفظه طراحی شده است و بعد از طی این مسیر قندها درون جعبه های پلاستیکی ریخته شده و به داخل گرم خانه حمل می شوند،و به مدت 24 ساعت درون گرم خانه نگهداری می شوندو سپس در بسته های 10kg بسته بندی می گردندو وارد بازار مصرف می شوند.
کارخانه فوق شامل یک دستگاه دیگ بخار می باشد،دیگ بخار برای مرطوب کردن شکرها استفاده می گردد.
تاسیسات برقی:
کارخانه فوق با توجه به دستگاه های مونتاژ شده که هر کدام تابلوی برق جداگانه ای دارند،یک تابلوی برق به عنوان تابلوی برق اصلی و یک دستگاه تابلوی برق دیگر نیز به عنوان تابلوی روشنایی طراحی شده است.
در تابلوی برق اصلی یک عدد کلید اتوماتیک 250 آمپر با شمش های 5*25 طراحی شده است و با توجه به اینکه هر یک از دستگاه ها خود دارای کلید اتومات قابل تنظیم جداگانهای می باشند که بر روی خود دستگاه نصب گردیده لذا در تابلوی برق اصلی فقط به فیوزهای سه فاز اکتفا گردید.
تابلوی روشنایی:
در تابلوی روشنایی که دارای سه قسمت می باشد برای مهتابی ها از فیوزهای 6 آمپر، برای چراغهای صنعتی 400w از فیوزهای 10 آمپر، برای پریزها از فیوزهای 16 آمپر و 25 آمپر استفاده گردیده است.
پریزهای سه فاز کارخانه از چهار شاخهای چدنی 25 آمپر و 16 آمپر استفاده گردیده.
اعتماد شما سرمایه ما
دانلود فایل کامل گزارش کارآموزی کارخانه روغن کشی کشت و صنعت شمال
| دسته بندی | فنی و مهندسی |
| بازدید ها | 2 |
| فرمت فایل | doc |
| حجم فایل | 2196 کیلو بایت |
| تعداد صفحات فایل | 85 |
گزارش کارآموزی کارخانه روغن کشی کشت و صنعت شمال در 85 صفحه ورد قابل ویرایش
پیشگفتار
واحدهای روغن کشی بر اساس نزدیکی - ماده اولیه بخصوص تخم پنبه احداث میشوند که این مناطق بیشتر در استانهای مازندران، گیلان و خراسان می‌باشند. یکی از این واحدهای روغن کشی کشور کارخانه روغن کشی کشت و صنعت شمال واقع در استان مازندران، شهرستان ساری (در دوازده کیلومتر شهر ساری) میباشد.
این کارخانه در سه شیفت کار میکند و دارای سیستم بازیابی فاضلاب و تصفیه آب میباشد که پسابهای بازیابی شده جهت شروب نمودن زمینهای مزروعی کارخانه استفاده میشود.
این کارخانه روغن کشی دو واحدی میباشد که واحد شماره 1 آن نیز (کشت و صنعت شمال) تولید روغن و واحد شماره 2 آن (ام. ام) صابون پزی است.
به طوری که گفته شد محصول اصلی کارخانه کشت و صنعت شمال، روغن نباتی است که به دو صورت دان و جامد عرضه میگردد و در کنار این محصول اصلی، محصول فرعی، خلط صابون تولید شده نیز در واحد 2 به صابون تبدیل میشود. واحد تولید گاز اکسیژن و هیدروژن در داخل کارخانه وجود دارد که گاز هیدروژن تولید شده، جهت پروسس هیدروژناسیون صورت می‌گیرد و اکسیژن تولیدی در مخازن پر شده و جهت استفاده بخشهای خصوصی و دولتی به خارج از کارخانه برده میشود.
در ضمن طرح توسعه کارخانه نیز در دست اقدام است که تا حدودی اجرا گردیده، ولی هنوز مورد بهره برداری قرار نگرفته است. و لازم به تذکر است که مدیریت کارخانه تحت نظارت بانک صنعت و معدن میباشد و محصول تولیدی کارخانه با نام (( روغن غنچه )) به بازار عرضه میگردد.
مقدمه
روغنها و چربیها از زمانهای بسیار دور یکی از اجزا اصلی و مهم تشکیل دهنده غذای انسان بوده است. که یک گرم آن در حدود 2/9 کیلوکالری انرژی در بدن تولید میکند. همچنین غذای طبخ شده در روغن و چربی مزه و طعم مطلوبی را در بر خواهد داشت.
با تغییر ساختار اجتماعی در دورانی که ما در آن زندگی می‌کنیم، دگرگونی و چگونگی تولید مواد مورد نیاز جامعه به خصوص مواد غذایی امری اجتناب ناپذیر است در حال حاضر با توسعه کشت دانه‌ها و میوه‌های روغنی فقط 15 % از نیاز چربی و روغن مصرفی مردم را می‌توانیم تامین نمائیم. از این جهت باید میزان قابل ملاحظه ای روغن خام از خارج وارد کشور شود، لذا برای افزایش راندمان استخراج روغن از منابع روغن و تصفیه روغن نیاز به تکنولوژی جدید روغن میباشد.
در کشورهای صنعتی یک نفر در طول عمر خود در حدود 3 تن روغن و چربی مصرف میکند که بیش از نصف این مقدار به صورت روغن یا چربی غیر قابل رویت موجود در مواد غذایی مانند پنیر، سوسیس، کالباس، گوشت و نظیر اینها میباشد.
اهمیت اقتصادی چربیها و روغنها در جهان و ایران
غذا مسئله مهمی است که نیاز انسانها را برطرف میکند. کار اساسی کشاورزان و کارخانه‌های صنایع غذایی این است که نیاز مواد غذایی انسانها را تامین کنند. با توجه به افزایش رشد جمعیت در جهان نیاز به مواد غذایی نیز افزایش می‌یابد و همزمان باید تقاضای مواد غذایی مورد نیاز مردم با امکانات و شرایط موجود تامین شود.
تاریخچه روغن نباتی در ایران
تا حدود سال 1330 از روغن حیوانی استفاده می‌کردیم و بعد از این تدریجاً با افزایش جمعیت و کمبود تولید روغن حیوانی افزایش قیمت باعث گردید که از روغن نباتی استفاده نمایند که از هلند و آمریکا وارد میکنند. از سال 1331 تا 1344 با شرایطی که در ایران انجام شده بود تجار و صنعتگران شروع به آوردن کارخانه‌های روغن نباتی نمودند تا در عرض 12 تا 13 سال کارخانه در ایران شروع به کار نمود و روغن نباتی جامد هم از خارج وارد می‌کردند و همه این کارخانه‌ها از پنه دانه استفاده می‌کردند. در سال 1346 دولت ورود روغن نباتی جامد را غیر مجاز اعلام کرد و رقابتی بین کارخانه‌ها به وجود آمد و سطح تولید بالا رفت و بعضی‌ها شکست خوردند و بعضی‌ها هم در کارشان موفق شدند. مثلاً یکی از کارخانه‌های روغن نباتی، پارس (قو) است که در سال 1339 تاسیس شد و تولید آن در روز 15 تا 20 تن بود و امروزه بیشتر از 600 تن در روز تولید میکند.
در حال حاضر در ایران در حدود 16 کارخانه روغن نباتی داریم بعضی از این کارخانه‌ها در حدود 300 تن تولید دارند.
مثلاً: 1 – روغن نباتی پارس (قو، اطلس)
2 – روغن نباتی بهشهر (شاه پسند، بهار، مایع لادن)
3 – روغن نباتی ورامین
4 – فاز اصفهان
5 – شیراز (نرگس)
6 – روغن نباتی جهان
تا قبل از سال 1345 از پنبه دانه استفاده می‌کردند و بعد از آن از روسیه، بلغارستان، رومانی روغن نیمه تصفیه آفتابگردان وارد می‌نمودند و بعد از آن در نتیجه نیاز، روغن سویا از آمریکا جنوبی و ایالات متحده وارد نمودند به طوریکه الان نزدیک 100 % مواد خام از دانه سویا است و از آرژانتین و برزیل وارد می‌نمایند و بعد از آن شرکت سهامی توسعه کشت دانه‌های روغنی آمدند و کشاورزان را در کشت دانه سویا و آفتابگردان تشوق نمودند ولی با وجود اینها کفاف مصرف را نکرد و در این سالهای اخیر در حدود 6 تا 5/6 درصد روغن تولیدی ایران در داخل ایران تولید میشود و بقیه از خارج وارد میشود.( در سال 1362)
فصل 1
1 – 1 تاریخچه کارخانه کشت و صنعت شمال
در سال 1355 همزمان با اجرای طرح و نصب ماشین آلات، به سبب بازده کم مالی طرح اولیه، موضوع توسعه ظرفیت واحد به منظور بهره گیری بیشتر از هزینه‌های ثابت طرح و افزایش سود آوری آن مورد مطالعه قرار گرفت و سپس برای تهیه طرح تکمیلی جهت افزایش ظرفیت تولید روزانه تا میزان 250 تن روغن نباتی و متعاقب آن سفارش و نصب ماشین آلات مربوطه اقدام گردید. این طرح علاوه بر توسعه واحد تصفیه روغن، توسعه واحد روغن کشی را نیز از طریق احداث خطوط روغن کشی دانه سویا و آفتابگردان (علاوه بر پنبه دانه) در بر می‌گرفت که به واسطه برخی نارساییها و محدودیتهای ارزی با تدارک تعدادی از ماشین آلات در نیمه راه باقی مانده است.
واحد شماره 2 در داخل شهر ساری قرار داشته و دارای قدمتی بیش از 47 سال میباشد. این واحد در ابعاد کوچکی شامل قسمتهای پنبه پاک کنی، روغن کشی پنبه دانه، تصفیه روغن خام و صابون سازی بوده است، که در حال حاضر به سبب فرسودگی بیش از حد ماشین آلات قسمتهای پنبه - پاک کنی صابون سازی و تصفیه با ظرفیتهای کمتر قابل بهره گیری بوده و قسمت روغن کشی به طور کلی از زنجیره تولید خارج گردیده است. واحد شماره 2 به علت قرار گرفتن در داخل شهر ساری از طرف سازمان حفظ محیط زیست منطقه ملزم به انتقال و تعطیل در محل فعلی میباشد. پساب صنعتی آلوده بوی نامطبوع حاصل از خلط صابون، پرزهای معلق پنبه و سایر آلودگی‌های ناشی از احتراق دیگهای بخار در هوای محیط از یکسو، و روشهای قدیمی و غیر اقتصادی تولید روغن و صابون از سوی دیگر از عوامل تشدید کننده مساله میباشد.
پروانه تولید، دانش فنی و برخی ماشین آلات و تجهیزات قابل استفاده این واحد به عنوان موارد قابل بهره‌گیری در طرح جامع شرکت (توسعه واحد یک) مد نظر قرار گرفته اند.
1 –2 تولیدات اصلی و جانبی کارخانه کشت و صنعت
تولیدات کارخانجات کشت و صنعت شمال را می‌توان به دو گروه محصولات اصلی و محصولات جانبی (by–product) تقسیم بندی نمود. پنبه محلوج، روغن نباتی جامد و صابون رختشوئی محصولات اصلی ولینترجین، زیرجین، لینترهای 1 و 2، پوسته و کنجاله، محصولات جانبی واحد2 را تشکیل می‌دهند، در واحد یک نیز روغن نباتی، به عنوان محصول اصلی و لینترهای 2 و 1، پوسته، کنجاله، خلط صابون، گلیسیرین و اسیدهای چرب و اکسیژن به عنوان محصولات جانبی، تولید میشود. ضمناً در واحد یک، قوطیهای حلبی مورد نیاز جهت بسته بندی روغنهای نباتی نیز در ظرفیتهای مختلف (2، 4، 10 پوند و 17 کیلو) تولید میگردد. در این بخش شرح مشخصات، استانداردها و موارد مصرف تولیدات کارخانجات ارائه گردیده است.
1 – 3 شرح تولیدات اصلی و جانبی
الف – پنبه محلوج:
عبارت است از الیاف طبیعی گیاه پنبه که از جدا سازی وش به پنبه محلوج بدست می‌آید. مقدار پنبه بدست آمده صرف نظر از درجه بندی آن 33 درصد وزن وش را تشکیل میدهد.
ب – روغن نباتی:
عبارت است از روغن خوراکی بدست آمده از دانه‌های روغنی از قبیل دانه پنبه، سویا، آفتابگردان، زیتون، ذرت، بادام زمینی، خرما، انگور، گوجه فرنگی، نارگیل و ….. که به دو صورت جامد (هیدروژنه) و مایع (اشباع شده) مورد عرضه و مصرف قرار می‌گیرد. مقدار روغن موجود در دانه هائی نظیر پنبه دانه 17 تا 23 درصد، سویا 14 تا 23 درصد، آفتابگردان 28 تا 35 درصد و خرما 50 تا 70 درصد وزنی را تشکیل میدهد که البته جدا سازی تمامی مقادیر مذکور میسر (یا اقتصادی) نبوده و برای مثال حدود 16 درصد روغن پنبه دانه در روشهای معمول جداسازی (OR SOLVENI MILLING EXTRACTION) قابل استحصال میباشد.
ج – صابون رختشوئی:
ماده پاک کننده ای است (قدیمی ترین ماده شوینده شناخته شده) که از نمک حاصل از ترکیب اسیدهای چرب با مواد قلیائی نظیر سود بدست می‌آید.
اسیدهای چرب مورد استفاده در صابون سازی می‌تواند از خلط صابون (TRIGLYCERIDE) حاصل از تصفیه روغن خام نیز بدست آید.
با افزایش توسعه تکنولوژی روغن در جهان، تاثیر چندانی در مصرف روغن کشورمان نداشته است. اما در ایران الگوی مصرف چربیها وروغنها در 30 سال گذشته تغییر کرده است چربیهای هیدروژنه 76 %، کره 14% و روغن مایه 10 %.
1 – 4 محصولات جانبی کارخانه‌های روغن‌کشی
پس از مرحله روغن کشی از دانه‌های روغنی محصول باقیمانده کنجاله نامیده میشود که یکی از مهمترین مواد تامین کننده، تغذیه دام و طیور به شمار می‌آید. با توجه به کمبود شدید خوراک دام در ایران که باید در هر سال بیش از 500 هزار تن انواع علوفه از خارج وارد کشور شود، اهمیت کنجاله بیشتر احساس میگردد. بهترین نوع کنجاله برای نام کنجاله، سویا میباشد. زیرا حاوی 50 % پروتئین است. کنجاله آفتابگردان نیز از کیفیت خوبی برخوردار است.
فصل دوم
2 – 1 تبدیل لوبیای سویا به روغن
یکی از کاربردهای اصلی لوبیای سویا استخراج روغن و تبدیل باقی مانده آن به خوراک انسان و حیوان میباشد. بلغور لوبیا حاوی ترکیباتی است که باید توسط حرارت مرطوب غیر فعال گردد در غیر این صورت باعث اختلال رشد حیوانات میگردد. برای مصارف غذائی فرآیند صرفاً شامل حرارت دادن و آسیاب کردن مواد چربی گرفته است. مثلاً در تهیه آرد یا جدا کردن پروتئین به صورت کنسانتره و ایزوله، این مراحل انجام میشوند. شکل شماره 4 شمای کلی تبدیل لوبیای سویا به روغن، بلغور و مشتقات مربوطه دیگر توسط استخراج با حلال را نشان میدهد.
در صنعت فرآیند یا روغن کشی از پرسهای هیدرولیکی و پرسهای مکانیکی پیچی(screw press) توام با حلال استفاده میشود. در اثر توسعه صنعت سویا، استخراج و بازیافت روغن توسط حلال تقریباً به 100 % رسیده است.
2 – 2 ذخیره سازی
در مقایسه با سایر محصولات زراعی لوبیای سویا شرایط بی نظیری دارد: حدود 95 درصد سویا برای فرآیندسازی یا صادرات به فروش می‌رسد. ترتیب جریان حمل سویا از مزرعه برای فروش و صادرات از مرحله انبار کردن آغاز میگردد. فرآیند سالیانه سویا در آمریکا حدود 900 میلیون بوشل است، ولی تولید روغن و بلغور آن در حدود 10 تا 12 ماه به طول می‌انجامد، تمام فرآیند کنندگان دارای ظرفیت ذخیره سازی نسبتاً بالایی هستند تا بتوانند مایحتاج کافی برای فرآیندسازی داشته باشند بسیاری از روغن کشی‌ها بین 5 تا 7 میلیون بوشل را ذخیره سازی میکنند. بعضی از کارخانه‌های روغن کشی و استخراج تا 1200 تن محصول را در روز تبدیل میکنند، اگر تمام ظرفیت انباری موجود به لوبیای سویا اختصاص یابد این کارخانجات می‌توانند چندین ماه محصول داشته باشند و اگر انبار ذخیره سازی نزدیک مزارع تولید سویا قرار داشته باشد، قیمت آن در شروع فصل برداشت کمتر بوده و در 6 تا 11 ماه بعد قیمت آن افزایش پیدا میکند.
2 – 12 هیدروژناسیون
عمده روغن سویائی که برای مصارف غذائی تولید میشود هیدروژنه میکنند تا به مارگارین، شورتینگ و روغنهای طباخی تبدیل گردد. عنصر نیکل به عنوان کاتالیزور در عمل هیدروژناسیون مورد استفاده قرار می‌گیرد.
عمل هیدروژناسیون به چند طریق بدست می‌آید. در ورش اول، نیکل فرمات را در 245 – 240 درجه سانتی گراد با دو تا چهار قسمت روغن حرارت می‌دهند. در روش دوم، هیدروکسید نیکل را روی خاک گزلگور از طریق واکنش دادن محلول نیترات نیکل با قلیا رسوب می‌دهند. در روش سوم، نیکل از طرق الکترولیتیکی بدست می‌آید. کاتالیزور نیکل را از طریق حرارت دادن تا حدود 534 درجه سانتی گراد با هیدروژن فعال میکنند. از کاتالیزورهای پلاتینیوم یا پالادیوم نیز می‌توان برای هیدروژناسیون استفاده کرد ولی قیمت این فلزات خیلی زیاد است.
افزودن هیدروژن به بندهای غیر اشباع شده با هر یک از این سه کاتالیزور، واکنش پیچیده ای است تصور میشود این واکنش‌ها با مکانیزم هوریوتی ولائی پیش روند. یک اتصال مضاعف که روی سطح کاتالیزور جذب میشود یک اتم فعال شده هیدروژن را اضافه میکند. اتم دوم هیدروژن و تعداد زیاد دیگر آنقدر اضافه میشوند تا تمام اتصالهای مضاعف به صورت اشباع درآیند یا اینکه یک مولکول هیدروژن به وسیله کاتالیزور جذب گردد تا اتصالهای مضاعف جدیدی تولید کند. از این رو وقتی مولکولهای اسید چرب از کاتالیزور رها می‌گردند ایزومرهای سیس و ترانس تشکیل میشوند تاثیر پالادیوم در به وجود آوردن ایزومر بیشتر از کاتالیزور نیکل و پلاتینیوم است. با اولئیک استر و دوتریوم، میزان استر غیر اشباع شده ای که بعد از 80 % اشباع شدن باقی می‌ماند در حدود 10 اتم دوتریوم از اتمهای کربن 5 تا 31 خواهد بود از این رو فرآورده‌های چرب هیدروژنه صنعتی حاوی ایزومرهایی هستند که در روغن اولیه غیر اشباع آنها قبلاً وجود نداشته اند.
سه نوع هیدروژنه کردن اجراء میشود:
الف) هیدروژنه کردن انتخابی.
ب) هیدروژنه کردن غیرانتخابی برای تولید شورتینگ و مارگارین.
ج) هیدروژنه کردن توام از دو روش اول، که این روش در تولید فرآورده‌های استئارین استفاده میشود. در روش هیدروژناسیون انتخابی درجه حرارت به 175 درجه سانتی گراد افزایش یافته و فشار هیدروژن psi 5 میگردد میزان افزودن کاتالیزور 05/0 درصد است. در روش هیدروژناسیون غیر انتخابی از حرارت کمتر از 125 درجه سانتی گراد و فشار هیدروژن بیش از psi 50 استفاده میشود برای تولید فرآورده‌های استئارین از درجات حرارت و فشارهای زیادتر 200 درجه سانتی گراد و psi 50 بکار میرود، مقدار کاتالیزور 05/0 درصد است. برای حالت غیرانتخابی مقدار انتخاب پذیری روغن را از روی سرعت هیدروژن گیری تعیین میکنند. برای مثال، سرعت اولئات، لینولئات و لینولنات 1، 5/7، 5/12 است برای مثال، لینولئات 5/7 برابر زودتر از اولئات تحت این شرایط هیدروژن می‌پذیرد در شرایط انتخابی، سرعت نسبی یا انتخاب پذیری عبارت است از 1 و 500 و 100 افزایش درجه حرارت یا غلظت کاتالیزور میزان انتخاب پذیری برای لینولئات یا لینولنات را افزایش میدهد. اما اگر بهم زدن یا فشار هیدروژن زیادتر شود انتخاب پذیری کمتر خواهد شد. هیدروژناتورها عمدتاً سه نوع هستند: در سیستم هیدروژن سازی غیر مداوم هیدروژن داخل روغن در طی احیاء سیرکوله نمی شود ولی در روش دوم هیدروژن به صورت غیرپیوسته سیرکوله میگردد و همچنین در سیستم هیدروژن سازی پیوسته نیز هیدروژن را مورد استفاده مجدد قرار
می‌دهند. بیشتر هیدروژناتورها به صورت غیر پیوسته طراحی شده با سیستمی کار میکنند که هیدروژن مجدداً مورد استفاده قرار نمی گیرد. محصولاتی که به صورت هیدروژنه عرضه می‌گردند.
اعتماد شما سرمایه ما