دسته بندی | کامپیوتر و IT |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 734 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 33 |
مقاله اجزای تجارت الکترونیکی و مدلهای مختلف آن در 33 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست مطالب
عنوان صفحه
اجزای تجارت الکترونیکی 1
مدلهای مختلف تجارت الکترونیکی 7
مدل B2B یا تجارت شرکت با شرکت (تاجر با تاجر) 10
مدل B2C یا تجارت شرکت با مصرف کننده (تاجر با مصرف کننده) 23
مقایسه مدل B2B با مدل B2C 28
مدل C2C یا تجارت مصرف کننده با مصرف کننده (مشتری با مشتری) 28
منابع و مآخذ 31
اجزای تجارت الکترونیکی و مدلهای مختلف آن
1-1 اجزای تجارت الکترونیکی
اجزای اصلی تجارت الکترونیکی که وجوه تمایز آن با تجارت سنتی هستند عبارت از:
الف . سیستم ارتباطی1
سیستم ارتباطی به منزله یک کانال تبادل اطلاعات عمل می کند که فروشندگان را به خریداران متصل می کند.
ب . سخت افزار2
سخت افزار از نظر فیزیکی امکان اجرای نرم افزار را فراهم آورده و آنرا با سیستم ارتباطی پیوند می دهد.
ج.نرم افزار3
نرم افزار شامل دستورات و عملکرد های لازم مرتبط با تجارت الکترونیکی است . ازجمله این دستورات می توان به موارد زیر اشاره نمود :
• ایجاد و نمای کاتالوگ و ویترینی از کالاها و خدمات دروب سایت
• ایجاد سیستم پرداخت الکترونیکی و انجام پروسه پرداخت
• تضمین امنیت مورد نظر درمعامله (با توجه به پروتوکلهای مشخص و موجود درسیستمهای ارتباطی )
• جمع آوری کلیه اطلاعات و موارد مربوط به تجارت الکترونیکی
• ایجاد زمینه های لازم برای انجام معامله و نقل و انتقال درخواستها و سایر اسناد تجاری
1-1-2 سیستم ارتباطی
سیستم ارتباطی وظیفه انتقال اطلاعات را بین مشتری و فروشنده بر عهده دارد . برخلاف معاملات انجام شده درتجارت سنتی که از یک زبان شفاهی و محاوره ای استفاده می کند ، سیستم ارتباطی درتجارت الکترونیکی از یک زبان دیجیتالی واحد بهره می گیرد شکل (1-2).
شکل 1-2 سیستم ارتباطی وظیفه انتقال اطلاعات را برعهده دارد.
سیستم ارتباطی پهنای باند مورد نیاز برای دسترسی کاربران به شبکه جهانی وب ویا سایتهای خصوصی و همچنین امنیت مورد نیاز درمورد این که سایت مورد نظر یک سایت جهانی است یا یک سایت داخلی است و یا این که محدود بین چند شرکت است را فراهم می کند شکل (2-2).
شکل 2-2 سیستم ارتباطی پل ارتباط دهنده سایتهای اینترنتی است.
درحقیقت وب شامل یک شبکه جهانی از سیستمهای هوشمند است که توسط سیستم ارتباطی به یکدیگر متصل شده اند . حتی سیستمها و دستگاههای بی سیم نیز که نسل جدید و پیشرفته سیستم های هوشمند هستند ، از طریق فناوری سیستم ارتباطی به اینترنت و شبکه های خصوصی متصل می گردند شکل(3-2).
شکل 3-2 سیستم ارتباطی بی سیم.
2-1-2 سخت افزار
لزوم وجود سخت افزار درتجارت الکترونیکی بسیار واضح است . دستگاهها و تجهیزاتی که کاربران برای اتصال به اینترنت و سایتهای تجارت الکتریکی از آنها سود می برند ، نظیر کامپیوترها یا گوشیهای موبایل و … از سخت افزارهای ضروری درتجارت الکترونیکی هستند که بدون بکارگیری آنها ، امکان اتصال به وب وجود ندارد شکل(4-2).
شکل 4-2-سخت افزار در تجارت الکترونیکی.
کامپیوترهای سرور، تجهیزات نگهداری اطلاعات و ذخیره سازی آنها و تجهیزات کمکی مربوط به شبکه ، زیر ساختهای پنهان تجارت الکترونیکی راتشکیل می دهند که درظاهر دیده نمی شود شکل(5-2).
شکل 5-2 سخت افزارو کامپیوترهای سرور درتجارت الکترونیکی
3-1-2 نرم افزار
نرم افزار به مانند روح پنهان تجارت الکترونیکی است .انواع مختلفی از نرم افزارها درتجارت الکترونیکی نقس اساسی دارند که شامل سیستمهای عامل1 ، مرورگرها2، مدیریت بانکها3، انجام معاملات4 و … می باشند که البته درک چگونگی عملکرد پیچیده این نرم افزارها درکنار هم به راحتی میسرنیست . شکل(6-2).
شکل6-2 نرم افزاردرتجارت الکترونیکی.
خوشبختانه ، متخصصین فن مثل نرم افزارنویسان ، معماران سیستمهای کامپیوتری و مشاوران بر این امر واقف هستند که چگونه نرم افزارهای مختلف رابرای کار هماهنگ درتجارت الکترونیکی سازگار نمایند .شکل(7-2)
شکل 7-2 اجزاء نرم افزاری درتجارت الکترونیکی.
استفاده کنندگان ازتجارت الکترونیکی اگر به بهبود عملکرد و کارایی تجارت الکترونیکی توجه دارند، بایستی ارتباط با متخصصان نرم افزار راحفظ نمایند. به هر حال نرم افزارها و دو جزء دیگر تجارت الکترونیکی یعنی سیستم ارتباطی و سخت افزار به این منظور به وجود آمده اند تا سازمانهای استفاده کننده ازتجارت الکترونیکی بتوانند استراتژی و تاکتیکهای تجاری خود را مشخص نمایند شکل(8-2).
شکل8-2 نرم افزار یکی از نقشهای اصلی تجارت الکترونیکی را برعهده دارد.
2-2 مدلهای مختلف تجارت الکترونیکی
درتجارت الکترونیکی مدلهای مختلفی از معاملات تجاری وجود دارد که این مدلها برمبنای شخصیت دو طرف معامله تعریف شده اند . بر این مبنا 9 مدل مختلف تجارت الکترونیکی به ترتیب زیروجود دارد:
ا.مدلB2B یا مدل تجارت شرکتها با شرکتها (Business to Business):دراین مدل فروشنده و خریدار هردو شخصیت حقوقی هستند. یعنی شرکت با شرکت یا تاجر با تاجر.
2.مدلB2C یا مدل تجارت شرکتها با مصرف کنندگان (Business to Consumer): دراین مدل فروشنده شرکت یا تاجر است و خریدار ، مصرف کننده کالا یا خدمات میباشد.
3.مدل C2C یا مدل تجارت مصرف کننده (Consumer to Consumer): دراین مدل دو طرف معامله یعنی هم فروشنده و هم خریدار هر دو مصرف کننده هستند .
4.مدل G2G یا مدل تجارت دولتها با دولتها (Goverment to Goverment): دراین مدل ، تجارت بین دولتها به عنوان فروشنده و خریدار صورت می گیرد.
5.مدل G2B یا مدل تجارت دولتها با شرکتها(Government to Businees): دراین مدل فروشنده دولت و خریدار شرکتها هستند مثل مواقعی که اطلاعات مورد نیاز درباره مناقصه ها و مزایده ها و قوانین و مقررات از دولت به شرکتها فروخته می شود.
6.مدلG2C یا مدل تجارت دولتها با مصرف کنندگان (افرا) (Government to Consumer):
در این مدل فروشنده ، دولت و خریدار اشخاص حقیقی یا مصرف کنندگان هستند مثل تعامل دولت با مشتری مراکز دولتی و ارباب رجوع.
7.مدل B2G یا مدل تجارت مصرف کننده با دولتها(Consumer to Goverment): دراین مدل فروشنده اشخاص حقیقی یا مصرف کننده وخریدار دولت است مثل پرداخت مالیات به دولت و انتقال شکایات و نارضایتیها از سیستم های دولتی ازمردم به دولت.
8.مدل C2G یا مدل تجارت مصرف کننده با دولت ها (consumer to Goverment): دراین مدل فروشنده اشخاص حقیقی با مصرف کنند و خریدار دولت است مثل پرداخت مالیات به دولت و انتقال شکایات و نارضایتیها ازسیستم های دولتی از مردم به دولت.
9.مدل C2B یامدل تجارت مصرف کنندگان با شرکتها (Consumer to Business): دراین مدل فروشنده مصرف کننده و خریدار شرکتها یا تجار هستند تماس مشتری با شرکتها برای درخواست اطلاعات درمورد قیمت و کیفیت کالاها و خدمات.
به طور کلی فرآیند تجارت الکترونیکی را می توان با مدل زیر که به مدل Clark معروف است نشان داد. البته این مدل بیشتر نشان دهنده عملیات G2C,G2B,B2C,B2B است و امروز به عنوان یک مدل مرجع مخصوصاً درتجارت الکترونیک B2C به کارمی رود.(شکل 9-2)
• لایه انتقال (Transport Layer)
لایه انتقال یک اتصال اولیه با اینترنت برقرار می کند . ای کار تقریباً به صورت کامل به وسیله پروتوکلهای TCP/IP و سرویسهای DNS که شبکه های دولتی و سرویس دهنده های خصوصی ارائه می دهند، انجام می شود. این سرویسها تقریباً درهمه جای دنیا به صورت Dial-up یا مستقیم وجوددارند .به جز استفاده معمولی، از این لایه می توان برای ایجاد ارتباط خصوصی بین شرکای تجاری یا ساختن یک شبکه امن برای تأمین منابع استفاده کرد.
• لایه شبکه های خصوصی مجازی(Virtual Private Networks)
وقتی که ارتباط اولیه یا اینترنت برقرار شد ، ممکن است نیاز به یک تعداد ارتباط بین شرکای تجاری به وسیله یک شبکه خصوصی مجازی (VPN)بهترین کارایی خود را درساختار سرویسهای ارتباطی داخلی یک کمپانی دارد.
• لایه سرویسهای وب (Wev Services)
دردهه گذشته سرویسهای زیادی دروب به وجود آمده اند و همه کمپانیها درتلاش برای حضور دراینترنت هستند. وقتی که انتقالات و ارتباطات کاری به صورت کاملاً امن و مطمئن دراینترنت رایج شوند، تجارت الکترونیکی جای خود را به طور کامل در وب باز می کند . استفاده کامل از این لایه به لایه های بالاتر نیز بستگی دارد.
• لایه های سرویسهای پست الکترونیکی (E-mail Services)
سرویسهای وب که روشهای مختلف انتقال را ارائه می دهند فراگیرترین سرویسهای موجود نیستند زیرا به ارتباطات بسیار پرسرعت بین سرویس دهندگان وب نیاز دارند. این گونه سرویسها هنوز به صورت محدود وجوددارند و دربعضی کشورها به خصوص کشورهای درحال توسعه بسیار کم هستند . رایج ترین سرویسی که همراه و درکنار سرویس وب برای تکمیل آن کار میکند ، پست الکترونیکی است .
• لایه کانال امن (Secure Channel)
سرویسهای وب توانایی ایجاد ارتباطات مطمئن بین سرویس دهندگان وب را دارند که این درحالتی که رمزگذاری و امضاء وجود دارد بسیار مؤثر است. ولی ارتباطات فقط بین شرکای تجاری شناخته شده انجام نمی شود، بلکه برای انتقالاتی مثل خرید یا کارت اعتباری نیز وجود دارند. به همین دلیل بعضی از اتحادیه های بزرگ از کانالهای امن برای امنیتشان استفاده می کنند. درجاهایی که ارتباطات بین سازندگان و فروشندگان اینترنت با سرعت بالا وجود دارد این راحتترین روش برای بوجود آوردن امنیت است.
• لایه سرویسهای رسیدگی به پیغام(Message Handling Service)
همه لایه های سرویس دهی که درزیر لایه رسیدگی به پیامها (MHS) قراردارند قابل دسترسی و تقریباً استاندارد شده هستند ولی هنوز یک استاندارد ثابت برای MHS دربازار وجود ندارد. درلایه سرویسهای رسیدگی به پیامها یک سری تواناییهای ایجاد امنیت نیز جود دارد که درکنار لایه های دیگر سرویسهای امنیتی مثل امضاء دیجیتالی، رمزگذاری اسناد و رسیدهای دیجیتالی که در B2B به آنهانیاز است را فراهم می کند.
• لایه سرویسهای ثبتی (Registry Services)
استفاده فراوان از B2B به موجودیت Registry بستگی دارد Regostry ها برای B2B مثل دفتر تلفن برای سیستم تلفن هستند اولین شرکتهایی که برای به وجود آوردن Registry ها وارد عمل شدند. Microsoft,IBM و Ariba هستند کاری که آنها کردند این بود که به هرکس اجازه ورود اطلاعاتش را دریک سرویس ثبت توزیع شده (که به وسیله سرویس دهنده های Microsoft و IBM پشتیبانی می شوند) را دادند. این Registry ها شامل اطلاعات ارتباطی و لیست سرویسهای وب می شوند.
• لایه ساختار کلید عمومی (Public Key Infrastructure)
ایجاد امنیت به وسیله استفاده از رمزگذاری دیجیتالی یا امضاء دیجیتالی فراهم می شود. امروزه در روش کلی بری رمزگذاری دیجیتالی داده ها استفاده می شودکه عبارت اند از روش متقارن یا کلید خصوصی و روش نامتقارن یاکلید عمومی.(درخصوص روشهای رمزگذاری درفصل پنجم توضیحات کامل ارائه شده است.)
لایه PKI وظیفه ایجاد امنیت را انجام می دهد و تازمانی که نتواند امنیت را برقرارکند، B2B نمی تواند جهانی باشد امروز سعی زیادی برای پیشرفته کردن لایه PKI وجود دارد.
-2 مقایسه مدل B2B با مدلB2B
جدول 1-2 مدل تجارت B2B و B2C را با هم مقایسه کرده است:
6-2 مدل C2C یا تجارت مصرف کننده بامصرف کننده (مشتری با مشتری)
این مدل همان طور که ازنام آن پیداست بین دو طرف معامله که هر دو مصرف کننده نهایی هستند صورت می گیرد. درحقیقت دراین مدل انواع مزایده ها و مناقصه ها و حراجیها برروی وب انجام می گیردبه این صورت که هر فروشنده ای کالا یاخدمات مورد فروش خود را بروی یک سایت واسطه عرضه می کند و درطرف مقابل نیز خریدار کالا یا خدمات مورد نیاز خود را با مراجعه به سایت واسطه مذکور جستجو می کند و پس از یافتن آن و توافق با فروشنده بر سر قیمت آن، معامله انجام و پول پرداخت و کالا یا خدمات تحویل می گردد و دراین میان سایت واسطه مبلغی را به عنوان کارمزد معامله ازدو طرف اخذ می کند . دراین نوع تجارت الکترونیکی و درسایتهای مدل C2C تقریباً هر نوع کالا یاخدماتی را می توان یافت که یک فروشنده به امید یافتن خریداری برای آن و فروش به بالاترین قیمت آنها را عرضه می کند.
ازمعروفترین و موفقترین شرکتها درزمینه مدل C2C، شرکت eBay می باشد که روزانه درسایت این شرکت میلیونها دلار معامله بین مصرف کنندگان به طور مستقیم انجام میگرد و اگر چه شرکت مذکور حق الزحمه ناچیزی رابابت هر معامله دریافت می کند ولی با توجه به حجم زیاد معاملات صورت گرفته دراین سایت ، درآمد شرکت eBay بسیار بالاست.