دسته بندی | علوم اجتماعی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 699 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 98 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
فهرستـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مقدمه ............................................................................................................................................ 12
2-1- پیشینه تحقیق..................................................................................................................... 12
2-1-1- مقالاتداخلی............................................................................................................... 12
2-1-2- مقالات خارجی............................................................................................................ 25
2-2- مروری بر نظریات جنبش های اجتماعی ......................................................................... 39
2-2-1- نیل اسملسر .................................................................................................................. 41
2-2-2- آلن تورن ...................................................................................................................... 42
2-2-3- تدااسکاکپول ................................................................................................................. 43
2-2-4- هانا آرنت....................................................................................................................... 44
2-2-5- ملوچی .......................................................................................................................... 44
2-2-6- ماریو دیانی ................................................................................................................... 44
2-2-7- گی روشه ...................................................................................................................... 45
2-2-8-دوناتلا دلاپورتا و ماریو دیانی ........................................................................................ 46
2-2-9- چارلز تیلی .................................................................................................................... 47
2-2-10- ویژگی های جنبش اجتماعی ..................................................................................... 54
2-2-11- انواع جنبش های اجتماعی ........................................................................................ 56
2-2-12- مراحل جنبش های اجتماعی ..................................................................................... 59
2-2-13- کارکرد های جنبش اجتماعی .................................................................................... 60
2-2-14- استراتژی های جنبش اجتماعی ................................................................................. 61
2-3- مروری بر دیدگاههای نظری تکنولوژی ارتباطی ( اینترنت و تاثیر اجتماعی آن ) ............ 62
2-3-1- نقش اینترنت در جنبش های اجتماعی ........................................................................ 66
2-3-2- تاریجچه شکل گیری اینترنت و شبکه های اجتماعی ................................................. 73
2-3-3- ساختار شبکه های اجتماعی......................................................................................... 76
2-3-4- پیشرفت های مهم در شبکه های اجتماعی .................................................................. 77
2-3-5- کارکرد های شبکه های اجتماعی ................................................................................ 79
2-3-6- شبکه های اجتماعی و دیپلماسی دیجیتال ............................................................................. 80
2-3-7- اهمیت شبکه های اجتماعی درشکل گیری جنبش ها در جهان امروز ................................ 82
2-5- چارچوب نظری ........................................................................................................................ 82
2-6- مدل نظری تحقیق ..................................................................................................................... 83
2-6-1- مدل نظری نیل اسملسر ......................................................................................................... 84
2-6-2- مدل نظری آلن تورن ............................................................................................................. 85
2-6-3- مدل نظری چارلز تیلی .......................................................................................................... 86
2-7- فرضیات تحقیق .......................................................................................................................... 94
مقدمه :
این فصل را با پیشینه تحقیق و بحث در باره موضوع مورد نظر که شخصیت های مختلف داخلی و خارجی در مورد آن مقالاتی به چاپ رسانده اند آغاز نموده سپس مروری بر نظریات جنبش های اجتماعی داشته و دید گاههای نظریه پردازانی که برنقش اینترنت و تاثیر اجتماعی آن مطالبی ارائه کرده اند را مطرح می نماییم و چارچوب نظری تحقیق را براساس نظریات گفته شده مشخص نموده ومدل نظری ، قضایای نظری و فرضیات تحقیق را از آنها استخراج می نماییم در انتهای فصل به تعاریف اصطلاحات و مفاهیم موجود می پردازیم .
1-2- پیشینه تحقیق
با توجه به جدید بودن موضوع و اینکه این انقلاب به ثبات لازم نرسیده است . کار های محدودی در این زمینه صورت گرفته است . می توان آنها را به دو گروه مقالات خارجی و مقالات داخلی تقسیم بندی نمود و با ذکر این موضوع که اکثریت این مقالات در روز نامه ها و و بلاگ های خبر تحلیلی و فیلم های مستند و مصاحبه با اشخاص دانشگاهی و متخصص در مسائل سیاسی مطرح شده است نام برد . بنابراین در ذیل به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد .
1-1-2-مقالات داخلی
1. مقاله مهدی خلفخانی، (1390 ) ، با عنوان « شبکه ای شدن مدنی درفضای سایبری وتاثیر آن برجنبش های نوین اجتماعی درخاورمیانه » ،چاپ شده در فصلنامه مطالعات سیاسی می باشد. ایشان به بررسی نقش گسترده ای که اینترنت و فضای سایبری در تحولات سیاسی و قابلیت های این فضا برای پیشبرد جنبش های اجتماعی در برخی از کشور های خاور میانه داشته است پرداخته ونشان می دهند که فضای سایبری و قابلیت های فن آورانه این فضا به وسیله فعالان اجتماعی برای پیشبرد اهداف اساسی جنبش ها و برای تامین اهدافشان مورد استفاده قرار می گیرند و چگونه ساختار های فرصت ایجاد شده در فضای سایبربه شبکه ای شدن مدنی جنبش های اجتماعی کمک خواهد نمود ؟ همچنین ساختار های فرصت ایجاد شده در نتیجه فرصت های دیجیتالی ، می توانند منجر به ایجاد حوزه عمومی جدیدی برای راهبری جنبش های اجتماعی دیجیتالی گردند . ایشا ن با توجه به مطالبی که در این مقاله مطرح می نمایند به نتایجی که در ذیل آورده می شود می رسند :
اینترنت به عنوان وسیله ای برای طرح گفتمان های ضد حکومتی و هژمونیک گردید .
اینترنت ابزاری نوین برای ارائه بدیل های جدید فرهنگی و اید ئولوژیک شده است .
از طریق اینترنت ، رهبران جنبش ها توانستند کمپینگ گسترده ای را براه اندازند .
از طریق قابلیت های فضای سایبری رهبران جنبش شبکه های ملی و بین المللی را به هم پیوند داده وبرای موفقیت جنبش بکار گرفتند . و.....
2. سید محمد صادق لواسانی، ( 1390) ، مقاله ای تحت عنوان « انقلاب تونس چگونه آغاز شد ؟ » دارند و می نویسد . افزایش روز افزون فساد، تورم و بیکاری باعث احساس سرخوردگی مردم تونس و شروع اعتراضات در جنوب غرب این کشور شده و مردم به این نتیجه رسیدند که دولت تونس دزدیهای زیادی انجام داده است. این اعتراضات صورت گرفته در پایتخت حقیقتا ناخود آگاه رخ داد اما با وجود این، با اندکی سازمان دهی و خرد شرکت کنندگان در اعتراضات، خود مرحله ای از سازماندهی را به وجود آورد. در این انقلاب، بخش هایی از مردم تشکیل دهنده اعتراضات یا لیدرهای آن ها از طریق اینترنت اطلاع رسانی و تبادل نظر می کردند و اصولا سازماندهی اعتراضات در اینترنت صورت می گرفت.انقلاب تونس هیچ رهبری نداشت، هیچ حزب یا گروهی آن را هدایت نمی کرد و این، خود مردم بودند که از طریق رسانه های نوین و در رأس آنها اینترنت به سازماندهی و مدیریت جریان اعتراضات اقدام می کردند.
دسته بندی | علوم اجتماعی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 47 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 30 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
فهرستـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
2-1- مقدمه 12
2-2- تعریف مفاهیم 13
2-3- هرزهنگاری (پورنوگرافی) اینترنتی 15
2-4- تاریخچه پورنوگرافی 16
2-5- ابعاد هرزه نگاری اینترنتی 16
2-6- انواع هرزهنگاری 17
2-7- ویژگیهای پورنوگرافی 18
2-8- اشکال گوناگون عرضه آثار پورنوگرافیک 18
2-9- هرزهنگاری در اینترنت 19
2-10- شیوع استفاده از هرزهنگاری اینترنتی 20
2-11- تأثیرات هرزهنگاری 20
2-12- تأثیر هرزهنگاری بر توسعه بیماری روانی - جنسی 21
2-13- تأثیر هرزهنگاری بر نگرشها، رفتارها و ارزشهای فرد 22
2-14- اشکال متعدد انحطاط 23
2-15- اعتیاد به هرزهنگاری اینترنتی 23
2-16- مزاحمت اینترنتی 24
2-17-ادبیات نظری 25
2-18-نظریه ها 25
2-18-1-نظریههای انحرافات جنسی 25
2-18-2-نظریههای پورنوگرافی (هرزهنگاری) 27
2-18-2-1-نظریه معاشرت ناهمگون 28
2-18-3-نظریه مربوط به اینترنت 28
2-19- پیشینه تحقیق 32
2-19-1-پیشینه داخلی تحقیق 32
2-19-2-پیشینه خارجی 34
2-20- فرضیات تحقیق 35
-1- مقدمه
اینترنت بزرگترین فنآوری ارتباطی رایانهای است که تاکنون به دست انسان طراحی، مهندسی و اجرا شده است. وابستگی نسبی فعالیتهای بشری به اینترنت در مقیاس جهانی از آغاز دوران تاریخی جدید در عرصههای گوناگون دانش و فن حکایت میکند. رشد روزافزون اینترنت اهمیت و فواید غیر قابل انکاری دارد. امروزه استفاده از اینترنت جزء سبک زندگی افراد شده، نوع استفاده، تعیین کنندهی مفید یا مضر بودن آن است.
بیبهره بودن از فنآوری ارتباطی مدرن همچون اینترنت و جلوگیری از ورود آن به کشور ممکن و معقول نیست، زیرا سبب محروم ماندن از روند فراگیر دانستهها و اخبار و عقب ماندن از پیشرفت میشود. با این حال بهره گیری خارج از چهارچوب از این فنآوری نیز میتواند آسیبهای اخلاقی و فرهنگی به کشورمان وارد سازد . از این رو باید با جهت دهی اخلاقی به پدیده جهانی اینترنت هم از جنبههای مثبت آن سود جست و هم خود و کشور را از آسیبهای آن ایمن ساخت.
آنچه امروزه به عنوان یکی از آسیبهای فنآوری اطلاعات اینترنتی به شمار میآید، استفادههای ضد فرهنگی و ضد اخلاقی از این فضای ارتباطی است. ابر قدرتهای استکباری با هدایت سیستم جهانی اینترنت با هدف تضعیف باورهای مذهبی، فروپاشی و نفی هویت ملی و مذهبی، ایجاد گسستگی تاریخی و گسترش بیرویه انحراف و تباهی نسل جوان از راههای گوناگون کشور ما را آماج حملههای الکترونیکی خود قرار میدهند تا به هدفهای سیاسی، فرهنگی و اقتصادی خود برسند. از این رو لازم است تا با درایت و حسن انتخاب از فضاهای سالم این پدیده جهانی برای دریافت اطلاعات، صحیح و مناسب استفاده کرد و قربانی دسیسههای استعمار فرانو نگردیم. رسانههای جمعی از جمله اینترنت به سبب قدرت فراوان، گستره پوشش و کارکردهای متنوعشان، در حوزههای اخلاق فردی و اجتماعی اثری عمیق و انکار ناپذیر بر جا میگذارند. دانشمندان علوم اجتماعی، این رسانهها را در ردیف عوامل اجتماعی کردن و شکل دادن شخصیت افراد جامعه میخوانند و بر این باورند که رسانههای جمعی میتوانند، هنجارهای اجتماعی را تقویت یا تضعیف سازند.
2-2- تعریف مفاهیم
هرزهنگاری: کلمه هرزهنگاری از کلمات یونانی graphia porno اخذ شده که به معنای « توصیف فعالیت روسپیها» است و از لحاظ عرف عمومی به معنای مطالبی است که از لحاظ جنسی آشکار هستند و به قصد تحریک جنسی ارائه میشوند . علی رغم تعریف فرهنگی- ادبی صحیح آن، هرزهنگاری به طور کلی با هر چیزی که رفتار جنسی را نشان میدهد و علت هیجانات جنسی است، شناخته میشود.
دسته بندی | علوم اجتماعی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 98 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 45 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
فهرستـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
2-1 مقدمه 12
2-2 خانواده و روابط بین نسلی. 12
2-2-1 نقش خانواده در روابط بین نسلی. 12
2-2-2 نظریه جامعه شناسی تکاملی خانواده 14
2-3 روند های جمعیتی و روابط بین نسلی. 16
2-4 نظریه های مربوط به روابط بین نسلی. 17
2-4-1 نظریه دلبستگی. 17
2-4-2 نظریه نوع دوستی. 18
2-4-3 نظریه مبادله 19
2-4-4 نظریه ارزش ها 20
2-4-5 تئوری ناهماهنگی در روابط بین نسلی. 21
2-4-6 تئوری انسجام 23
2-4-6-1بعد کارکردی. 26
2-4-6-2 فرصت های ساختاری. 27
2-5 تغییرات جمعیتی و ترتیبات زندگی. 29
2-5-1 نزدیکی نسلی: شاخص فقر یا همبستگی. 29
2-6 تعیین کننده های ترتیبات زندگی. 31
2-6-1 تفاوت های ترتیبات زندگی براساس ویژگی های جمعیتی. 32
2-6-2 مدل های تعیین کننده ترتیبات زندگی. 33
2-7 سوابق پژوهشی. 35
2-7-1 پژوهش های مربوط به ترتیبات زندگی. 35
2-7-2 پژوهش های مربوط به روابط بین نسلی و ترتیبات زندگی. 39
2-7-3 نتیجه گیری کلی از سوابق پژوهشی...............................................................43
2-8 چارچوب نظری منتخب.. 43
2-9 مدل تحقیق. 45
2-10 فرضیات تحقیق. 47
-1 مقدمه:
با توجه به تغییرات حاصله در زندگی اجتماعی و تأثیر آن بر روابط درون خانواده، بررسی مطالعات و پژوهش های صورت گرفته به منظور تبیین موضوع مورد بحث یعنی روابط بین نسلی و ترتیبات زندگی سالمندان امری ضروری است. بنابراین با توجه به گستره و ویژگی های این مطالعه، در این فصل از دو حوزه روابط بین نسلی و ترتیبات زندگی برای تدوین چارچوب نظری استفاده شده است. از آنجا که این تحقیق با رویکردی جمعیت شناسی نگاشته می شود مهمترین عاملی که رنگ و بوی جمعیت شناسی دارد نوع اقامت یا ترتیبات زندگی سالمندان است. و با توجه به اینکه هیچ نظریه جامعی در مورد انتخاب نوع اقامت سالمندان وجود ندارد، تلاش می شود با مرور تحقیقات انجام شده، به یک شناخت نسبی از نظریات مرتبط با این مسأله دست یابیم. بنابراین در این فصل ابتدا موضوع روابط بین نسلی را در خانواده مطرح میکنیم و سپس نظریات مرتبط با روابط بین نسلی فرزندان با والدین سالمندشان و مقوله ترتیبات زندگی بررسی می شود.و در نهایت به پیشینه تحقیق و بیان چهارچوب نظری می پردازیم.
2-2 خانواده و روابط بین نسلی
2-2-1 نقش خانواده در روابط بین نسلی
مطالعه نقش روابط بین نسلی بر ترتیبات زندگی سالمندان که به مسأله روابط نسلی سالمندان با فرزندان شان می پردازد مستلزم به میان آوردن بحث خانواده است. همچنان که پوکرت (1994) نشان می دهد اتصالات بین نسلی در خانواده، که به عنوان رابطه بین سه نسل پدربزرگ ها، مادربزرگ ها و فرزندان و نوه ها تعریف می شود بستگی به ساختار خانواده، فرهنگ و تغییرات دموگرافیکی دارد ( رومرو دیگران، 2005؛ به نقل از کریمی، 1386: 12). توجه به نسل ها امروزه به عنوان یکی از محوری ترین و مهمترین مسائل مربوط به تحول خانواده در ایران مورد بررسی قرار می گیرد.
از ابتدای قرن بیستم، الگوی سنتی خانوداه در ایران با شتاب گرفتن روند تحولات اقتصادی و اجتماعی در کشور، رو به تغییر نهاد. که به نظر می رسد دگرگونی های خانواده در ایران معلول صنعت، شهرگرایی وسیع و نیازهای امروزین از جمله ضرورت تحرک جغرافیایی و گسترش حضور زنان در فعالیت های اجتماعی و اقتصادی و به این اعتبار بازگوی تعارض ارزش های سنتی و نوین در جامعه است (آزاد ارمکی،1382). با این حال این مسئله که دگرگونی های ایجاد شده در بافت سنتی خانواده چه تأثیری بر روابط و ارزش های خانوادگی داشته است اهمیت پیدا می کند.( آزاد ارمکی و همکاران،1379 و آزاد ارمکی،1380 ) در مطالعه تداوم و بازتولید ارزش های حاکم بر خانواده به این نتیجه می رسند که برغم تأثیرپذیری شبکه خویشاوندی از تحولات اجتماعی و فرهنگی دوران مدرن و تمایل خانواده به هسته ای شدن، خانواده باز هم بسیاری از کارکردهای خود را بخوبی ایفا می کند. هرچند تحت تأثیر تحولات اجتماعی و فرهنگی، زمینه بروز برخی از تفاوت ها و تمایزات نسلی در خانواده پدید آمده است، اما این تفاوت ها و تمایزات از طریق آداب و سنن و نظام ارزشی خانواده تعدیل گردیده و پیوستگی اجتماعی میان نسل ها حفظ شده است.
دسته بندی | علوم اجتماعی |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 209 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 87 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
فهرستــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1- تاریخچه مختصر تکوین نظریههای فمنیستی. 12
۲- تعاریف مطرح از فمنیسم. 20
پدر سالاری. 23
تنوع تاریخی. 24
۳- نظریه های فمینیستی با دیدگاه سیاسی. 26
الف: فمینیسم لیبرال اولیه. 26
ب: فمینیسم مارکسیستی. 27
ج- فمینیسم سوسیالیستی تخیلی. 30
د- زن به عنوان «دیگری». 32
هـ موج دوم. 34
پاسخ فمنیسم مارکسیستی و سوسیالیستی. 37
و - فمینیسم خانواده گرا و زن گرا. 40
ز - نتیجه گیری. 44
3- نظریه های فمینیستی با دیدگاه جامعه شناسی. 46
الف - نظریه فمینیستی لیبرا لی یا اصلاح طلب. 46
ب – فمینیسم مارکسیستی. 47
ج - نظریه فمینیستی رادیکال یا انقلابی. 52
د - فمینیسم سوسیالیستی. 55
5- فمینیسم در ایران. 60
الف - مشخصه های عمومی فمینیسم درایران 60
ج- طلایه داران جنبش زنان. 69
زنان در مقابل مجلس. 84
زن ایرانی و بیداری. 89
- تاریخچه مختصر تکوین نظریههای فمنیستی
اندیشمندان دوره روشنگری (اواخر قرن هفدهم تا اواخر قرن هیجدهم میلادی) تحت تاثیر اختراعات و اکتشافات جدید علمی و فلسفی، جهاننگری جدیدی را پایه گذاری کردند. کشفیات گالیله و به خصوص نیوتن هسته اصلی این برداشت جدید از نظام جهانی در این دوره بود. از دیدگاه جهاننگری نیوتن، نظم کائنات تحت تسلط یک رشته مقررات و قوانین ساده است که وجودشان از طریق فرمولهای ریاضی قابل اثبات و بررسی است.
تحت تاثیر چنین برداشتی، متفکران در زمینههای دیگر مانند سیاست و اخلاق نیز به دنبال کشف قوانین اصلی و بنیادی بودند زیرا که قوام این نظامها به قانونمند شدن آنها بستگی داشت. مثلا نظریه «حقوق طبیعی افراد» که اساس اعلامیه استقلال امریکا در سال 1776 میلادی و اعلامیه حقوق بشر فرانسه در سال 1789میلادی است. نتیجهای است از تاثیر جهان نگری نیوتنی در تفکر سیاسی دوره روشنگری.
این نگرش مکانیکی، دنیا را به گروه تعقلی و غیر تعقلی تقسیم میکند. دنیای عینی و آنچه که بر اساس خرد عمل می کند و قابل توضیح است، سازنده دنیای تعلقی است. آنچه به دنیای ذهنی، ارزشهای اخلاقی، نظریات زیبا شناسی و عواطف مربوط میشود دنیای غیر تعقلی را میسازند، که نسب به دنیای تعقلی، ثانوی محسوب می شود.
از دیدگاه اندیشمندان و بشر دوستان دوره روشنگری، زنان متعلق با این دنیای غیر تعقلی و ثانویهاند. بررسی نزدیک و دقیق آثار این دوران نشان می دهد که وقتی صبحت از اطلاق «حقوق طبیعی» به جامعه بشری میشد، منظور از این جامعه، مردان، به خصوص مردان صدر خانواده مالک بود و نه زنان و بردگان.
در بهار سال 1779، ابی گیل آدامز همسر جان آدامز رئیس جمهور وقت آمریکا و از سردمداران اعلامیه استقلال آمریکا، با صدور نامه معروفی با عنوان «خانم ها رابه خاطر داشته باشیم» به شوهرش خاطرنشان می کند، که «ضمن نگارش قوانین جدید و اعلامیه استقلال، خانم ها را فراموش نکنید و قدرت نامحدود در دست شوهرانشان قرار ندهید. اگر چنین شود، ما خانمها سر به شورش بر میداریم و خود را ملزوم به رعایت قوانینی نخواهیم دانست که در تدوین آنها حقی نداریم و نمیتوانیم نمایندهای در جمع تدوین کنندگان آن داشته باشیم.»
دسته بندی | حسابداری |
فرمت فایل | docx |
حجم فایل | 116 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 57 |
جزئیات:
توضیحات: فصل دوم پژوهش کارشناسی ارشد و دکترا (پیشینه و مبانی نظری پژوهش)
همراه با منبع نویسی درون متنی به شیوه APA جهت استفاده فصل دو پایان نامه
توضیحات نظری کامل در مورد متغیر
پیشینه داخلی و خارجی در مورد متغیر مربوطه و متغیرهای مشابه
رفرنس نویسی و پاورقی دقیق و مناسب
منبع : انگلیسی و فارسی دارد (به شیوه APA)
فهرستــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
مروری بر ادبیات نظری.. 8
1-2 توسعه.. 8
مقدمه.. 8
1-1-2 مفاهیم توسعه.. 12
2-1-2 ابعاد توسعه.. 15
3-1-2 شاخصهای توسعه.. 18
4-1-2 نهادگرایی و توسعه.. 22
5-2-1 توسعه و جهانی شدن.. 26
2-2 منطقه آزاد.. 32
1-2-2 تاریخچه و شکلگیری مناطق آزاد.. 32
2-2-2 دیدگاههای نظری ایجاد مناطق آزاد.. 39
3-2-2 تجربیات بینالمللی و دیدگاههای سازمانهای جهانی ایجاد مناطق آزاد.. 41
4-2-2 ویژگیهای مناطق آزاد.. 46
5-2-2 آثار ایجاد مناطق آزاد.. 47
6-2-2 هدفها، خط مشیها و پارامترهای مهم در توسعه مناطق آزاد 49
7-2-2 مراحل توسعه مناطق آزاد.. 50
3-2 برنامهریزی توسعه منطقهای.. 51
1-3-2 تئوری هسته و پیرامون.. 52
این فصل که به مرور ادبیات نظری اختصاص دارد متشکل از سه بخش است. در این سه بخش مفاهیم توسعه، منطقهی آزاد و توسعه منطقهای مورد بحث و بررسی قرار میگیرد.
1-2 توسعه
مقدمه
توسعه یکی از موضوعات اصلی علوم انسانی است که به علت ماهیت میان رشتهای آن، با بسیاری از علوم انسانی، اجتماعی و اقتصادی در ارتباط است. علیرغم اینکه توسعه در دهههای گذشته، بسیار مورد توجه بوده و تعاریف و مفاهیم آن مورد بازیابی قرار گرفته اما همچنان از عدم شفافیت معنایی و مصداقی برخوردار است و در این مورد «وفاق مفهومی و تجربی وجود ندارد. عدم توافق در تعریف توسعه ریشه در نگاههای بخشی و غربگرایانهی مسلط بر جریان اندیشهای توسعه دارد.» (آزادارمکی, 1386) لفت ویچ نیز معتقد است: «معنای توسعه، دور از توافق است زیرا مفهوم مزبور ماهیتاً چالش برانگیز است.» (لفت ویچ, دولت های توسعه گرا, 1385)
«ری کیلی و فیل مارفلیت معتقدند ایدهی توسعه در قرن نوزدهم وجود داشته است، ولی طرح آن به پس از جنگ جهانی دوم باز میگردد. در سال 1949 ترومن رئیس جمهور امریکا این مسأله را طرح کرد که کشورهای عقب مانده باید راه غرب را طی کنند تا به توسعه برسند.» (لطیفی, مبانی برنامه ریزی و سیاست اجتماعی, 1389) توسعه از نیمهی دوم قرن بیستم و پس از شرایط خاص جهان پس از جنگ جهانی دوم به طور وسیع وارد ادبیات حوزههای مختلف شد. به ویژه در بدو امر در حوزهی اقتصاد سیاسی و بعدها مورد بحث و توجه جامعهشناسان، عالمان علوم سیاسی، برنامه ریزان و مدیران قرار گرفت.
برخلاف اختلاف بر سر مفاهیم و تعاریف توسعه، تقریباً همگی در مورد آغازگران بحث در مورد توسعه متفقالقول هستند. این آغازگران متفکران غربی بودند که اکثر آنها مدافع نظام سرمایهداریاند. «شیوهی بررسی، ارزیابی و جهتگیری اکثر مدافعان توسعه از نظرگاه سرمایهداری بر اساس وضعیت فکری و اجتماعی کشورهای غربی بوده و طبعاً کمتر به مسایل و نیازهای جهان سوم توجه کردهاند.» (آزادارمکی, 1386, ص. 7) لذا با توجه به خاستگاه نخستین متفکران توسعه، تعاریف و رویکردهای آن نیز بیشتر جنبهی اقتصادی پیدا کرد و نوع نگاهها به سمتی پیش رفت که جوامع غربی را پیشرفته و دیگر جوامع را عقب مانده تلقی نمود و راه پیشرفت جوامع شرقی را در تقلید در حوزههای عمرانی و اقتصادی دانست.
در مقابل نگاه متفکران توسعه مدافع نظام سرمایهداری، به تدریج نگاهی کمونیستی یا شبه سرمایهداری به وجود آمد. در این نگاه، هدف از توسعه تلاش برای کاهش نابرابریهای اقتصادی و اجتماعی بر اساس برنامهریزی بود ولی جریان کلی حاکم بر توسعه را هنوز دیدگاههای مربوط به توسعه و در جهت توسعهی سرمایهداری شکل داده است.