دسته بندی | نفت و پتروشیمی |
بازدید ها | 2 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 215 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 300 |
گزارش کارآموزی پالایشگاه نفت تهران در 300 صفحه ورد قابل ویرایش
محل کارآموزی: پالایشگاه نفت تهران استاد راهنما: ..........
سرپرست کارآموزی: آقای مهندس ............ نیمسال دوم
نام و نام خانوادگی دانشجو: ....................... شماره دانشجویی: ................
چکیده گزارش کارآموزی
نفت خام پس از استحصال در مراکز بهره برداری برای تولید فرآورده های گوناگون مصرفی، به پالایشگاه ارسال می شود. برخی از واحدها و دستگاه های مختلفی که در پالایشگاه وجود دارند عبارتند از: واحد تقطیر با دستگاه تقطیر در فشار جو، دستگاه تقطیر در فشار خلاء، دستگاه کاهش گرانروی، دستگاه تهیه گاز مایع، دستگاه تبدیل کاتالیستی، دستگاه آیزوماکس، دستگاه تولید هیدروژن، دستگاه تهیه ازت، دستگاه تصفیه گاز و بازیابی گوگرد و واحد تولید قیر و فرآورده های آسفالتی، واحد تصفیه و تولید روغن با قسمتهای استخراج آسفالت، استخراج با حلال فورفورال، موم گیری، تصفیه روغن با گاز هیدروژن و قسمت استخراج و تهیه روغن که بعضی از قسمت های اخیر به بخش خصوصی واگذار گردیده است.
نفت خام باگذر از این دستگاه ها و طی هر کدام از این مراحل، به فرآورده های گوناگونی تبدیل می شود. برق مصرفی در پالایشگاه در خود پالایشگاه تولید می شود. آبی که توسط لوله کشی وارد پالایشگاه می شود، توسط دستگاه های موجود به آب خام تبدیل می شود تا قابل مصرف برای استفاده در دستگاه ها باشد.
آزمایشگاه پالایشگاه جهت کنترل عملیات تصفیه و سنجش کیفیت محصولات نهایی به صورت شبانه روزی و در سه شیفت کاری فعالیت می نماید. برای این منظور آزمایشگاه دارای قسمت 24 ساعته کنترل مواد نفتی در واحدهای مختلف، قسمت تجزیه با استفاده از ارزیابی مقادیر گازها، قسمت مربوط به انواع آنها، قسمت ویژه برای ارزیابی دقیق بر روی انواع سوخت جت، قسمت محلول سازی و بررسی رسوب تشکیل شده در اثر عملیات پالایش می باشد.
پالایشگاه تهران
پالایش یکی از عمده ترین عملیات نفتی است که بدنبال استخراج نفت انجام می پذیرد. نفتی که توسط لوله های قطور از مراکز
بهره برداری بدرون پالایشگاه سرازیر می شود، در این مراکز تصفیه و پس از انجام فعل و انفعالات مختلف تبدیل به فرآورده های گوناگون مانند گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز، قیر، انواع روغن های صنعتی گردیده و وارد شبکه شده توزیع می شود.
پالایشگاه تهران یکی از واحدهای پالایشی بزرگ ایران است که در حال حاضر با ظرفیت عملی 250000 بشکه تولید در روز نخستین پالایشگاه داخلی کشور بوده و از این نظر خدمات ارزنده ای را در دوران جنگ تحمیلی و پس از این ایام ارائه نموده و می نماید. مجتمع پالایشگاهی تهران که به نام پالایشگاه تهران نامیده می شود مشتمل است بر دو پالایشگاه و همچنین مجتمع تصفیه و تولید روغن.
عملیات ساختمانی پالایشگاه اول تهران بر مبنای نیاز بازار ایران جهت تأمین مواد سوختی گرمازا و بنزین اتومبیل در سال 1344 آغاز و در 31 اردیبهشت ماه سال 1343 با ظرفیت طراحی 85 هزار بشکه در روز رسما مورد بهره برداری قرار گرفت. در طراحی صنعتی این پالایشگاه از استانداردهای روز و آخرین کشفیات و ابداعات صنعت نفت استفاده شده است. در سال 1352 با ایجاد تغییراتی در سیستم طراحی این پالایشگاه ظرفیت آن را به 125000 بشکه تولید در روز افزایش دادند، روند افزایش مصرف و سیاست تأمین نیازهای بازار داخلی ساختمان پالایشگاهی دیگر را در کنار پالایشگاه اول تهران ایجاب نمود. لذا با استفاده از تجارب حاصل از طراحی و ساخت این پالایشگاه ، پالایشگاه دوم تهران را در جوار پالایشگاه اول بر مبنای کپیه سازی با حذف اشکالات و نارسائی های موجود تسجیل نموده و کار ساختمانی آن را از اواخر سال 1350 آغاز و در فرودین ماه 1354 به ظرفیت یکصد هزار بشکه تولید در روز آغاز کردند.
نفت خام مورد نیاز این پالایشگاه از منابع نفتی اهواز تامین
می گردد و طراحی واحدها چنان انجام گرفته است که می تواند صدرصد نفت خام شیرین اهواز و یا 75% نفت اهواز و 25% نفت خام سنگین سایر مراکز را تصفیه و تقطیر نماید. هدفی که در طرح ریزی و انتخاب دستگاه های پالایش در هر شرایط مورد نظر قرار گرفته است تأمین و تولید حداکثر فرآورده های نفتی میان تقطیر یعنی نفت سفید و نفت گاز است. برای ازدیاد تولید این دو فرآورده از تکنیک تبدیل (کاتالیستی و آیزوماکس) حداکثر بهره وری را دریافت نموده اند. رشد اقتصادی و رفاه حاصل از ازدیاد سریع قیمت نفت در اوایل سالهای دهه پنجاه باعث ایجاد صنایع مونتاژ و در نتیجه ازدیاد منابع مصرف روغن گردید.
برآورد مصرف و بررسی هائی که در این باره انجام گرفت نشان داد که تولیدات کارخانجات داخلی که عبارت بودند از پالایشگاه آبادان و شرکت تولید و تصفیه روغن، پاسخگوی تأمین احتیاجات روز کشور نمی باشد لذا ایجاد کارخانه ای که بتواند نیازهای آتی را تأمین نماید مورد احتیاج واقع شد. از این رو امکانات احداث یک واحد یکصدهزار مترمکعبی روغن در سال در مجاورت مجتمع پالایشگاهی تهران فراهم گردید. این مجتمع شامل واحدهای اصلی پالایش از قرار آسفالت گیری با پروپان جهت تولید روغن چرب کننده سنگین، استخراج مواد حلقوی با استفاده از فورفورال، واحد جداسازی موم و تصفیه با گاز هیدروژن و واحدهای وابسته از قبیل دستگاه اختلاط و امتزاج روغن، سیستم تولید و بسته بندی قوطی های یک لیتری، چهار لیتری، چلیک بیست لیتری و شبکه های 210 لیتری می باشد.
روغن های تولیدی پالایشگاه تهران با نامهای الوند، البرز، چهار فصل، لار، الموت و ارژن جهت استفاده در موتورهای احتراق مطابق با آخرین وجدیدترین استانداردهای بین المللی ساخته و عرضه می گردد. علاوه بر آن انواع روغن های صنعتی نیز از تولیدات این کارخانجات می باشد و اخیراً نیز محصولات جدیدی از قبیل روغن ترانس، پارافین مایع، روغن انتقال حرارت نیز به بازار مصرف عرضه گردیده است. در اینجا باید یادآور گردید که ظرفیت تقطیر و تصفیه نفت خام در پالایشگاه تهران با از بین بردن تنگناها به حد نصاب تولید 250000 بشکه در روز افزایش یافته و ظرفیت تولید روغن نیز مورد تجدید نظر قرار گرفته و میزان جدید تولید 14 میلیون لیتر از انواع مختلف روغن های چرب کننده و صنعتی بدست آمده است پالایشگاه تهران علاوه بر تصفیه نفت خام و تولید و تحویل فرآورده های نفتی خدمات مورد لزوم را در زمینه های مختلف صنعتی به سازمانهای تابعه وزارت نفت و همچنین وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی و وابسته به دولت ارائه نموده و می نماید. همچنین پالایشگاه تهران، شرکت فعال در امر بازسازی و نوسازی پالایشگاه آبادان و پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) داشته و خدماتی را به شرح زیر ارائه داده است:
1. بازسازی کلیه قسمتهای آب و برق و بخار و من جمله دیگ بخار و تلمبه خانه، کمپرسور هوا و همچنین برجهای خنک کننده.
2. بازسازی واحدهای رآکتور، دستگاه احیا کننده، دستگاه ذخیره کاتالیست و واحد تقطیر و همچنین سایر واحدهای وابسته به دستگاه کت کراکر پالایشگاه آبادان که قادر است روزانه حدود 40 هزار بشکه خوراک را دریافت و آنرا تبدیل به 3 میلیون لیتر بنزین مرغوب با اکتان بالای 94 بنماید و کلیه سرویس های جنبی واحد مربوط به کت کرالر بازسازی گردید و در حال حاضر در سرویس تولید قرار دارد.
3. بازسازی و تعمیرات 1100 دستگاه منازل سازمانی در آبادان در منطقه بوآرده.
4. شرکت بسیار فعال در بازسازی بخش های مهمی از پتروشیمی بندر امام با اعزام گروه های مخلف در سطوح تخصصی.
تعریف نفت خام
نفت خام ماده سیال سیاهرنگ و بدبوئی است که گفته می شود در اثر تجزیه مواد آلی موجودات تک سلولی نباتی و حیوانی بوجود آمده است و در طول بیش از صدها هزار سال در مویرگ و منافذ موجود درسنگهای آهکی زیرزمینی محبوس و مدفون بوده و از
نقطه ای به نقطه دیگر مهاجرت نموده است. این ماده سیال شامل کربن و هیدروژن بوده و اصطلاحاً «هیدروکربور» خوانده می شود.
بررسی های انجام شده بر روی نفت خام نشان داده است که هر یک از هیدروکربورهای نفتی دارای خواص فیزیکی مختص به خود از قبیل وزن مخصوص، نقطه جوش، فشار بخار بوده و آن را در کل مجموعه نفت خام نیز حفظ می نماید. از اهم خواص فیزیکی گروه های مختلف هیدروکربور، خاصیت تفکیک پذیری آنها می باشد.
تفکیک پذیری گروه هیدروکربورها پدیده تقطیر یا قطران گیری را بوجود آورده است که اساس پالایش و تصفیه نفت خام را طرح ریزی نموده است.
مراحل مختلف پالایش
بررسی های انجام شده بر روی نفت خام نشان داده که می توان آن را به برشهای مختلفی با مشخصات کمی و کیفی معلوم و معین تفکیک کرد. با توجه به این برشهای نفتی و امکان استفاده از آن دنیای صنعتی خود را با شرایط پیش آمده وفق داد و محل و مصرف برش های نفتی را فراهم نمود. تعدادی از این برش ها مانند: گاز مایع، نفت سفید، نفت گاز و قیر مصرف گرمایی، صنعتی و انرژی زایی پیدا نمودند و جذب بازار مصرف شدند و تعدادی از برشها از قبیل نفتا، نفتای سنگین برش های روغنی قابل مصرف نبوده و جهت استفاده از آنها می بایست مراحل دیگری را طی نموده، تبدیل گردند. از این رو مراحل تبدیل قدم به عرصه وجود گذاشته و با رشد صنعت مراحل مختلف تعالی خود را طی نمودند. در زیر مراحل مختلف پالایش نفت خام در پالایشگاه تهران جهت تولید فرآورده های مورد نیاز بازار بطور خلاصه بیان می گردد.
تیغه مسی استاندارد
شامل تیغه هایی است که نسبت به رنگ آنها دارای درجات مختلفی هستند. تیغه های استاندارد، باید همیشه از نور محفوظ باشند و برای اینکه از صحت آنها مطمئن شویم آنها را با یک تیغه مسی که همیشه در جای تاریکی نگهداری می شود مقایسه می کنیم، تیغه مسی را توسط کاغذ سمباده ای 240 شفاف کرده و با ایزواکتان می شوئیم.
نمونه بایستی همیشه، عاری از مواد خارجی و در جای تاریک و در ظرفهای حلبی نگهداری شود.
روش کار:
1- آزمایش فرآورده های فرار در 122 درجه فارنهایت
مقدار cc 30 از نمونه که عاری از هر نوع مواد خارجی معلق است را درون لوله آزمایش مخصوص ریخته و تیغه مسی صیقل داده شده خشک را وارد نمونه کرده و دستگاه را سوار می کنیم و به مدت 3 ساعت در حرارت مذکور قرار می دهیم.
2- آزمایش فرآورده های غیر فرار در 212 فارنهایت
مقدار cc 30 نمونه را درون لوله آزمایش مخصوص ریخته و تیغه استاندارد را وارد نمونه کرده و دستگاه را به مدت 2 ساعت در 212 درجه فارنهایت گرم می کنیم.
3- تیغه را در ایزواکتان فرو برده و با کاغذ صافی خشک کرده و با تیغه های مقایسه ای، مقدار خورندگی را می سنجیم و گزارش
می کنیم.
تصحیح فشار بخار:
فشار بخار بر حسب ارتفاع و درجه حرارت و فشار بخار آب تغییر نموده و همیشه بایستی در مقدار خوانده شده تغییری داد. این تصحیح از فرمول زیر بدست می آید:
= تصحیح فشار بخار
t : درجه حرارت هوای موجود در محفظه هوا بر حسب درجه فارنهایت
P : فشار بارومتر بر حسب پوند بر اینچ مربع
Pt : فشار بخار مطلق آب بر حسب پوند بر اینچ مربع
P100 : فشار مطلق بخار آب بر حسب پوند بر اینچ مربع در 100 درجه فارنهایت.
اکتان مورد نیاز موتور Octane Requirement
همانطوریکه خاصیت ضدضربه ای بنزین را بر حسب عدد اکتان می سنجند بهمین طریق هم تمایل یک موتور را به ایجاد ضربه با عدد اکتان تعیین نموده و آن را O.R. می نامند که عبارتست از عدد اکتان بنزین که حداقل ضربه قابل شنیدن را ایجاد می کند Trace Knock و اگر این عدد اکتان را کمی بالاتر ببریم، دیگر اثری از ضربه مشاهده نخواهد شد و اگر آن را پایین تر بیاوریم شدت ضربه بیشتر خواهد شد. معمولاً برای تعیین O.R. موتورها از مخلوط ایزواکتان و هپتان نرمال استفاده می کنند ولی گاهی هم می توان از بنزینهای تجاری برای این منظور استفاده نمود. اکتان مورد نیاز یک موتور بستگی به عوامل مختلف دارد و بطور کلی هر عاملی که باعث ازدیاد فشار و درجه حرارت مخلوط هوا و سوخت در موقع اشتعال گردد باعث افزایش O.R. موتور خواهد شد. شرایط جوی و ارتفاع بر روی آرام سوزی بنزین ها موثرتر بوده و تاثیر مستقیم دارد بطوری که هر قدر درجه حرارت زیادتر باشد O.R زیادتر و هرچه ارتفاع مسیر حرکت از دریا بالاتر باشد O.R. کمتری لازم است.
عدد اکتان یا درجه آرام سوزی و ضربه یا Knock
بطور کلی طریقه احتراق در موتورهای درون سوز به این صورت است که مخلوط بنزین و هوا که در کاربراتور تنظیم گردیده وارد فضای سیلندر موتور می شود. (بالای پیستون). هرگاه حجم سیلندر V باشد پس از اینکه حجم مخلوط بنزین و هوا از حجم V به v (حجم فضای سیلندر وقتی که پیستون تا حد ماکزیمم بالا آمده) رسید در همان زمان جرقه بر روی مخلوط فشرده شده، زده می شود، در نتیجه احتراق صورت می گیرد.
مثلاً: C7H16 + 1102 à 7Co2 + 8H2O
یعنی یک حجم بنزین با یازده حجم اکسیژن و یا با 6/52 حجم هوا، احتراق کامل صورت می دهد. در نتیجه احتراق با ازدیاد حجم توام است و از این انرژی ناشی از ازدیاد حجم، موتور به گردش
درمی آید. نسبت را ضریب تراکم یا Compresion Ratio می گویند.
V
v
در اثر تراکم مخلوط بنزین و هوا، درجه حرارت بالا می رود، در این وضعت هنگامیکه جرقه توسط شمع زده شد ابتدا قسمتی از مخلوط بنزین و هوا که به جرقه نزدیکتر است مشتعل شده و این شعله با سرعت ملایم پیش می رود ولی هرگاه سوخت، مناسب نباشد قبل از اینکه جرقه زده شود احتراق، خودبخود درنقاط مختلف حجم V در اثر حرارت بالا ایجاد می شود و پراکسید موجود در سوخت بجای احتراق، انفجار تولید می نماید یعنی شعله با سرعت خیلی زیاد در حدود
1000 پیش می رود و در نتیجه ضربه ایجاد می شود. پس بطور خلاصه می توان چنین گفت که ضربه در اثر احتراق قبل از موقع ایجاد می گردد.
هیدروکربورهای مختلف دارای ارزش ضد ضربه مختلفی هستند، ارزش ضد ضربه با نمره اکتان نمایش داده می شود، ارزش ضد ضربه هیدروکربورهای معطره از همه بالاتر، سپس نفتن ها، اولفین ها و در نهایت پارافین ها می باشند.
ایزو پارافین ها نسبت به پارافینها دارای ارزش ضدضربه بیشتری هستند و هر چه وزن مولکولی هیدروکربورها بالاتر باشد نمره اکتان آنها پایین تر خواهد بود.
هرگاه مقدار کمی T.E.L به بنزین اضافه شود(تترااتیل سرب (C2H5)4Pb ) این ماده باعث احتراق کامل و عادی بنزین در موتور
می شود.
نمره اکتان بنزین را به چند روش می توان بالا برد:
1. با افزودن T.E.L. (افزودن تترا اتیل سرب در بنزین های مختلف تاثیرات متفاوتی دارد)
2. با عملیات تبدیل در نوع هیدروکربورهای موجود در بنزین.
3. با عمل مکانیکی در موتور می توان میزان ضربه را کم کرد.
(زیاد کردن دور موتور – کم کردن شدت تراکم – تغییر شکل محفظه احتراق و محل شمع ها و غیره)
نمره اکتان بنزین از لحاظ قدرت ومقدار مصرف اهمیت زیادی دارد، چنانچه نمره اکتان بنزین از 90 به 75 کاهش یابد مصرف سوخت در همان موتور 15% افزایش خواهد یافت.
موتور هر چه فرسوده شود بعلت دوده های تشکیل شده روی پیستون، گرمازا می شود و ایجاد ضربه می کند و برای این نوع موتورها باید از سوخت با نمره اکتان بالا استفاده کرد. همچنین برای موتورهایی که در ارتفاع بالاتری از سطح دریا کار می کنند سوخت با نمره اکتان پایین تری مورد نیاز است (برای هر ft 1000 تقریبا 3 نمره اکتان کمتر)
نمره اکتان ایزواکتان 100 و نمره اکتان هپتان نرمال صفر اختیار گردیده و برای تعیین نمره اکتان بنزین، سوخت را با مخلوطی از ایزواکتان و هپتان نرمال که در شرایط احتراق مساوی مثل هم ضربه ایجاد می کنند مقایسه می نمایند.
بنزین ها بستگی به درجه حرارت محیط، فراریت متناسب، لازم دارند مثلا در سرما، بنزین با فراریت بیشتری لازم است.
پس از بررسی های زیاد چنین نتیجه حاصل شده است که پدیده ضربه یا knock به عوامل زیر بستگی دارد:
نسبت تراکم – جرقه پیش از موقع (Advance) – زیاد بودن بار موتور – سرعت کم موتور – طرح نامناسب موتور – سوخت نامناسب موتور.
دسته بندی | نفت و پتروشیمی |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 215 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 300 |
گزارش کارآموزی پالایشگاه نفت تهران در 300 صفحه ورد قابل ویرایش
محل کارآموزی: پالایشگاه نفت تهران استاد راهنما: ..........
سرپرست کارآموزی: آقای مهندس ............ نیمسال دوم
نام و نام خانوادگی دانشجو: ....................... شماره دانشجویی: ................
چکیده گزارش کارآموزی
نفت خام پس از استحصال در مراکز بهره برداری برای تولید فرآورده های گوناگون مصرفی، به پالایشگاه ارسال می شود. برخی از واحدها و دستگاه های مختلفی که در پالایشگاه وجود دارند عبارتند از: واحد تقطیر با دستگاه تقطیر در فشار جو، دستگاه تقطیر در فشار خلاء، دستگاه کاهش گرانروی، دستگاه تهیه گاز مایع، دستگاه تبدیل کاتالیستی، دستگاه آیزوماکس، دستگاه تولید هیدروژن، دستگاه تهیه ازت، دستگاه تصفیه گاز و بازیابی گوگرد و واحد تولید قیر و فرآورده های آسفالتی، واحد تصفیه و تولید روغن با قسمتهای استخراج آسفالت، استخراج با حلال فورفورال، موم گیری، تصفیه روغن با گاز هیدروژن و قسمت استخراج و تهیه روغن که بعضی از قسمت های اخیر به بخش خصوصی واگذار گردیده است.
نفت خام باگذر از این دستگاه ها و طی هر کدام از این مراحل، به فرآورده های گوناگونی تبدیل می شود. برق مصرفی در پالایشگاه در خود پالایشگاه تولید می شود. آبی که توسط لوله کشی وارد پالایشگاه می شود، توسط دستگاه های موجود به آب خام تبدیل می شود تا قابل مصرف برای استفاده در دستگاه ها باشد.
آزمایشگاه پالایشگاه جهت کنترل عملیات تصفیه و سنجش کیفیت محصولات نهایی به صورت شبانه روزی و در سه شیفت کاری فعالیت می نماید. برای این منظور آزمایشگاه دارای قسمت 24 ساعته کنترل مواد نفتی در واحدهای مختلف، قسمت تجزیه با استفاده از ارزیابی مقادیر گازها، قسمت مربوط به انواع آنها، قسمت ویژه برای ارزیابی دقیق بر روی انواع سوخت جت، قسمت محلول سازی و بررسی رسوب تشکیل شده در اثر عملیات پالایش می باشد.
پالایشگاه تهران
پالایش یکی از عمده ترین عملیات نفتی است که بدنبال استخراج نفت انجام می پذیرد. نفتی که توسط لوله های قطور از مراکز
بهره برداری بدرون پالایشگاه سرازیر می شود، در این مراکز تصفیه و پس از انجام فعل و انفعالات مختلف تبدیل به فرآورده های گوناگون مانند گاز مایع، بنزین، نفت سفید، نفت گاز، قیر، انواع روغن های صنعتی گردیده و وارد شبکه شده توزیع می شود.
پالایشگاه تهران یکی از واحدهای پالایشی بزرگ ایران است که در حال حاضر با ظرفیت عملی 250000 بشکه تولید در روز نخستین پالایشگاه داخلی کشور بوده و از این نظر خدمات ارزنده ای را در دوران جنگ تحمیلی و پس از این ایام ارائه نموده و می نماید. مجتمع پالایشگاهی تهران که به نام پالایشگاه تهران نامیده می شود مشتمل است بر دو پالایشگاه و همچنین مجتمع تصفیه و تولید روغن.
عملیات ساختمانی پالایشگاه اول تهران بر مبنای نیاز بازار ایران جهت تأمین مواد سوختی گرمازا و بنزین اتومبیل در سال 1344 آغاز و در 31 اردیبهشت ماه سال 1343 با ظرفیت طراحی 85 هزار بشکه در روز رسما مورد بهره برداری قرار گرفت. در طراحی صنعتی این پالایشگاه از استانداردهای روز و آخرین کشفیات و ابداعات صنعت نفت استفاده شده است. در سال 1352 با ایجاد تغییراتی در سیستم طراحی این پالایشگاه ظرفیت آن را به 125000 بشکه تولید در روز افزایش دادند، روند افزایش مصرف و سیاست تأمین نیازهای بازار داخلی ساختمان پالایشگاهی دیگر را در کنار پالایشگاه اول تهران ایجاب نمود. لذا با استفاده از تجارب حاصل از طراحی و ساخت این پالایشگاه ، پالایشگاه دوم تهران را در جوار پالایشگاه اول بر مبنای کپیه سازی با حذف اشکالات و نارسائی های موجود تسجیل نموده و کار ساختمانی آن را از اواخر سال 1350 آغاز و در فرودین ماه 1354 به ظرفیت یکصد هزار بشکه تولید در روز آغاز کردند.
نفت خام مورد نیاز این پالایشگاه از منابع نفتی اهواز تامین
می گردد و طراحی واحدها چنان انجام گرفته است که می تواند صدرصد نفت خام شیرین اهواز و یا 75% نفت اهواز و 25% نفت خام سنگین سایر مراکز را تصفیه و تقطیر نماید. هدفی که در طرح ریزی و انتخاب دستگاه های پالایش در هر شرایط مورد نظر قرار گرفته است تأمین و تولید حداکثر فرآورده های نفتی میان تقطیر یعنی نفت سفید و نفت گاز است. برای ازدیاد تولید این دو فرآورده از تکنیک تبدیل (کاتالیستی و آیزوماکس) حداکثر بهره وری را دریافت نموده اند. رشد اقتصادی و رفاه حاصل از ازدیاد سریع قیمت نفت در اوایل سالهای دهه پنجاه باعث ایجاد صنایع مونتاژ و در نتیجه ازدیاد منابع مصرف روغن گردید.
برآورد مصرف و بررسی هائی که در این باره انجام گرفت نشان داد که تولیدات کارخانجات داخلی که عبارت بودند از پالایشگاه آبادان و شرکت تولید و تصفیه روغن، پاسخگوی تأمین احتیاجات روز کشور نمی باشد لذا ایجاد کارخانه ای که بتواند نیازهای آتی را تأمین نماید مورد احتیاج واقع شد. از این رو امکانات احداث یک واحد یکصدهزار مترمکعبی روغن در سال در مجاورت مجتمع پالایشگاهی تهران فراهم گردید. این مجتمع شامل واحدهای اصلی پالایش از قرار آسفالت گیری با پروپان جهت تولید روغن چرب کننده سنگین، استخراج مواد حلقوی با استفاده از فورفورال، واحد جداسازی موم و تصفیه با گاز هیدروژن و واحدهای وابسته از قبیل دستگاه اختلاط و امتزاج روغن، سیستم تولید و بسته بندی قوطی های یک لیتری، چهار لیتری، چلیک بیست لیتری و شبکه های 210 لیتری می باشد.
روغن های تولیدی پالایشگاه تهران با نامهای الوند، البرز، چهار فصل، لار، الموت و ارژن جهت استفاده در موتورهای احتراق مطابق با آخرین وجدیدترین استانداردهای بین المللی ساخته و عرضه می گردد. علاوه بر آن انواع روغن های صنعتی نیز از تولیدات این کارخانجات می باشد و اخیراً نیز محصولات جدیدی از قبیل روغن ترانس، پارافین مایع، روغن انتقال حرارت نیز به بازار مصرف عرضه گردیده است. در اینجا باید یادآور گردید که ظرفیت تقطیر و تصفیه نفت خام در پالایشگاه تهران با از بین بردن تنگناها به حد نصاب تولید 250000 بشکه در روز افزایش یافته و ظرفیت تولید روغن نیز مورد تجدید نظر قرار گرفته و میزان جدید تولید 14 میلیون لیتر از انواع مختلف روغن های چرب کننده و صنعتی بدست آمده است پالایشگاه تهران علاوه بر تصفیه نفت خام و تولید و تحویل فرآورده های نفتی خدمات مورد لزوم را در زمینه های مختلف صنعتی به سازمانهای تابعه وزارت نفت و همچنین وزارتخانه ها و سازمانهای دولتی و وابسته به دولت ارائه نموده و می نماید. همچنین پالایشگاه تهران، شرکت فعال در امر بازسازی و نوسازی پالایشگاه آبادان و پتروشیمی بندر امام خمینی (ره) داشته و خدماتی را به شرح زیر ارائه داده است:
1. بازسازی کلیه قسمتهای آب و برق و بخار و من جمله دیگ بخار و تلمبه خانه، کمپرسور هوا و همچنین برجهای خنک کننده.
2. بازسازی واحدهای رآکتور، دستگاه احیا کننده، دستگاه ذخیره کاتالیست و واحد تقطیر و همچنین سایر واحدهای وابسته به دستگاه کت کراکر پالایشگاه آبادان که قادر است روزانه حدود 40 هزار بشکه خوراک را دریافت و آنرا تبدیل به 3 میلیون لیتر بنزین مرغوب با اکتان بالای 94 بنماید و کلیه سرویس های جنبی واحد مربوط به کت کرالر بازسازی گردید و در حال حاضر در سرویس تولید قرار دارد.
3. بازسازی و تعمیرات 1100 دستگاه منازل سازمانی در آبادان در منطقه بوآرده.
4. شرکت بسیار فعال در بازسازی بخش های مهمی از پتروشیمی بندر امام با اعزام گروه های مخلف در سطوح تخصصی.
تعریف نفت خام
نفت خام ماده سیال سیاهرنگ و بدبوئی است که گفته می شود در اثر تجزیه مواد آلی موجودات تک سلولی نباتی و حیوانی بوجود آمده است و در طول بیش از صدها هزار سال در مویرگ و منافذ موجود درسنگهای آهکی زیرزمینی محبوس و مدفون بوده و از
نقطه ای به نقطه دیگر مهاجرت نموده است. این ماده سیال شامل کربن و هیدروژن بوده و اصطلاحاً «هیدروکربور» خوانده می شود.
بررسی های انجام شده بر روی نفت خام نشان داده است که هر یک از هیدروکربورهای نفتی دارای خواص فیزیکی مختص به خود از قبیل وزن مخصوص، نقطه جوش، فشار بخار بوده و آن را در کل مجموعه نفت خام نیز حفظ می نماید. از اهم خواص فیزیکی گروه های مختلف هیدروکربور، خاصیت تفکیک پذیری آنها می باشد.
تفکیک پذیری گروه هیدروکربورها پدیده تقطیر یا قطران گیری را بوجود آورده است که اساس پالایش و تصفیه نفت خام را طرح ریزی نموده است.
مراحل مختلف پالایش
بررسی های انجام شده بر روی نفت خام نشان داده که می توان آن را به برشهای مختلفی با مشخصات کمی و کیفی معلوم و معین تفکیک کرد. با توجه به این برشهای نفتی و امکان استفاده از آن دنیای صنعتی خود را با شرایط پیش آمده وفق داد و محل و مصرف برش های نفتی را فراهم نمود. تعدادی از این برش ها مانند: گاز مایع، نفت سفید، نفت گاز و قیر مصرف گرمایی، صنعتی و انرژی زایی پیدا نمودند و جذب بازار مصرف شدند و تعدادی از برشها از قبیل نفتا، نفتای سنگین برش های روغنی قابل مصرف نبوده و جهت استفاده از آنها می بایست مراحل دیگری را طی نموده، تبدیل گردند. از این رو مراحل تبدیل قدم به عرصه وجود گذاشته و با رشد صنعت مراحل مختلف تعالی خود را طی نمودند. در زیر مراحل مختلف پالایش نفت خام در پالایشگاه تهران جهت تولید فرآورده های مورد نیاز بازار بطور خلاصه بیان می گردد.
تیغه مسی استاندارد
شامل تیغه هایی است که نسبت به رنگ آنها دارای درجات مختلفی هستند. تیغه های استاندارد، باید همیشه از نور محفوظ باشند و برای اینکه از صحت آنها مطمئن شویم آنها را با یک تیغه مسی که همیشه در جای تاریکی نگهداری می شود مقایسه می کنیم، تیغه مسی را توسط کاغذ سمباده ای 240 شفاف کرده و با ایزواکتان می شوئیم.
نمونه بایستی همیشه، عاری از مواد خارجی و در جای تاریک و در ظرفهای حلبی نگهداری شود.
روش کار:
1- آزمایش فرآورده های فرار در 122 درجه فارنهایت
مقدار cc 30 از نمونه که عاری از هر نوع مواد خارجی معلق است را درون لوله آزمایش مخصوص ریخته و تیغه مسی صیقل داده شده خشک را وارد نمونه کرده و دستگاه را سوار می کنیم و به مدت 3 ساعت در حرارت مذکور قرار می دهیم.
2- آزمایش فرآورده های غیر فرار در 212 فارنهایت
مقدار cc 30 نمونه را درون لوله آزمایش مخصوص ریخته و تیغه استاندارد را وارد نمونه کرده و دستگاه را به مدت 2 ساعت در 212 درجه فارنهایت گرم می کنیم.
3- تیغه را در ایزواکتان فرو برده و با کاغذ صافی خشک کرده و با تیغه های مقایسه ای، مقدار خورندگی را می سنجیم و گزارش
می کنیم.
تصحیح فشار بخار:
فشار بخار بر حسب ارتفاع و درجه حرارت و فشار بخار آب تغییر نموده و همیشه بایستی در مقدار خوانده شده تغییری داد. این تصحیح از فرمول زیر بدست می آید:
= تصحیح فشار بخار
t : درجه حرارت هوای موجود در محفظه هوا بر حسب درجه فارنهایت
P : فشار بارومتر بر حسب پوند بر اینچ مربع
Pt : فشار بخار مطلق آب بر حسب پوند بر اینچ مربع
P100 : فشار مطلق بخار آب بر حسب پوند بر اینچ مربع در 100 درجه فارنهایت.
اکتان مورد نیاز موتور Octane Requirement
همانطوریکه خاصیت ضدضربه ای بنزین را بر حسب عدد اکتان می سنجند بهمین طریق هم تمایل یک موتور را به ایجاد ضربه با عدد اکتان تعیین نموده و آن را O.R. می نامند که عبارتست از عدد اکتان بنزین که حداقل ضربه قابل شنیدن را ایجاد می کند Trace Knock و اگر این عدد اکتان را کمی بالاتر ببریم، دیگر اثری از ضربه مشاهده نخواهد شد و اگر آن را پایین تر بیاوریم شدت ضربه بیشتر خواهد شد. معمولاً برای تعیین O.R. موتورها از مخلوط ایزواکتان و هپتان نرمال استفاده می کنند ولی گاهی هم می توان از بنزینهای تجاری برای این منظور استفاده نمود. اکتان مورد نیاز یک موتور بستگی به عوامل مختلف دارد و بطور کلی هر عاملی که باعث ازدیاد فشار و درجه حرارت مخلوط هوا و سوخت در موقع اشتعال گردد باعث افزایش O.R. موتور خواهد شد. شرایط جوی و ارتفاع بر روی آرام سوزی بنزین ها موثرتر بوده و تاثیر مستقیم دارد بطوری که هر قدر درجه حرارت زیادتر باشد O.R زیادتر و هرچه ارتفاع مسیر حرکت از دریا بالاتر باشد O.R. کمتری لازم است.
عدد اکتان یا درجه آرام سوزی و ضربه یا Knock
بطور کلی طریقه احتراق در موتورهای درون سوز به این صورت است که مخلوط بنزین و هوا که در کاربراتور تنظیم گردیده وارد فضای سیلندر موتور می شود. (بالای پیستون). هرگاه حجم سیلندر V باشد پس از اینکه حجم مخلوط بنزین و هوا از حجم V به v (حجم فضای سیلندر وقتی که پیستون تا حد ماکزیمم بالا آمده) رسید در همان زمان جرقه بر روی مخلوط فشرده شده، زده می شود، در نتیجه احتراق صورت می گیرد.
مثلاً: C7H16 + 1102 à 7Co2 + 8H2O
یعنی یک حجم بنزین با یازده حجم اکسیژن و یا با 6/52 حجم هوا، احتراق کامل صورت می دهد. در نتیجه احتراق با ازدیاد حجم توام است و از این انرژی ناشی از ازدیاد حجم، موتور به گردش
درمی آید. نسبت را ضریب تراکم یا Compresion Ratio می گویند.
V
v
در اثر تراکم مخلوط بنزین و هوا، درجه حرارت بالا می رود، در این وضعت هنگامیکه جرقه توسط شمع زده شد ابتدا قسمتی از مخلوط بنزین و هوا که به جرقه نزدیکتر است مشتعل شده و این شعله با سرعت ملایم پیش می رود ولی هرگاه سوخت، مناسب نباشد قبل از اینکه جرقه زده شود احتراق، خودبخود درنقاط مختلف حجم V در اثر حرارت بالا ایجاد می شود و پراکسید موجود در سوخت بجای احتراق، انفجار تولید می نماید یعنی شعله با سرعت خیلی زیاد در حدود
1000 پیش می رود و در نتیجه ضربه ایجاد می شود. پس بطور خلاصه می توان چنین گفت که ضربه در اثر احتراق قبل از موقع ایجاد می گردد.
هیدروکربورهای مختلف دارای ارزش ضد ضربه مختلفی هستند، ارزش ضد ضربه با نمره اکتان نمایش داده می شود، ارزش ضد ضربه هیدروکربورهای معطره از همه بالاتر، سپس نفتن ها، اولفین ها و در نهایت پارافین ها می باشند.
ایزو پارافین ها نسبت به پارافینها دارای ارزش ضدضربه بیشتری هستند و هر چه وزن مولکولی هیدروکربورها بالاتر باشد نمره اکتان آنها پایین تر خواهد بود.
هرگاه مقدار کمی T.E.L به بنزین اضافه شود(تترااتیل سرب (C2H5)4Pb ) این ماده باعث احتراق کامل و عادی بنزین در موتور
می شود.
نمره اکتان بنزین را به چند روش می توان بالا برد:
1. با افزودن T.E.L. (افزودن تترا اتیل سرب در بنزین های مختلف تاثیرات متفاوتی دارد)
2. با عملیات تبدیل در نوع هیدروکربورهای موجود در بنزین.
3. با عمل مکانیکی در موتور می توان میزان ضربه را کم کرد.
(زیاد کردن دور موتور – کم کردن شدت تراکم – تغییر شکل محفظه احتراق و محل شمع ها و غیره)
نمره اکتان بنزین از لحاظ قدرت ومقدار مصرف اهمیت زیادی دارد، چنانچه نمره اکتان بنزین از 90 به 75 کاهش یابد مصرف سوخت در همان موتور 15% افزایش خواهد یافت.
موتور هر چه فرسوده شود بعلت دوده های تشکیل شده روی پیستون، گرمازا می شود و ایجاد ضربه می کند و برای این نوع موتورها باید از سوخت با نمره اکتان بالا استفاده کرد. همچنین برای موتورهایی که در ارتفاع بالاتری از سطح دریا کار می کنند سوخت با نمره اکتان پایین تری مورد نیاز است (برای هر ft 1000 تقریبا 3 نمره اکتان کمتر)
نمره اکتان ایزواکتان 100 و نمره اکتان هپتان نرمال صفر اختیار گردیده و برای تعیین نمره اکتان بنزین، سوخت را با مخلوطی از ایزواکتان و هپتان نرمال که در شرایط احتراق مساوی مثل هم ضربه ایجاد می کنند مقایسه می نمایند.
بنزین ها بستگی به درجه حرارت محیط، فراریت متناسب، لازم دارند مثلا در سرما، بنزین با فراریت بیشتری لازم است.
پس از بررسی های زیاد چنین نتیجه حاصل شده است که پدیده ضربه یا knock به عوامل زیر بستگی دارد:
نسبت تراکم – جرقه پیش از موقع (Advance) – زیاد بودن بار موتور – سرعت کم موتور – طرح نامناسب موتور – سوخت نامناسب موتور.
دسته بندی | برق |
بازدید ها | 0 |
فرمت فایل | doc |
حجم فایل | 50 کیلو بایت |
تعداد صفحات فایل | 107 |
گزارش کارآموزی بررسی سیستم تولید برق در تهران در 107 صفحه ورد قابل ویرایش
فهرست
عنوان .......................................................................................................... صفحه
مقدمه ..........................................................................................................
فصل اول ....................................................................................................
بخش اول :...................................................................................................
تاریخچه برق در تهران................................................................................
مروری کوتاه برلید تحولات برق در تهران.................................................
اولین گام اساسی برای تأمین برق تهران ...................................................
احداث گام اساسی برای تامین برق تهران .................................................
احداث کرج (امیر کبیر فعلی)........................................................................
احداث سد سفید رود...................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران .........................................................................
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
تاسیس .................................................................................................................
احداث سد سفید رود...................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران .........................................................................
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
فهرست
عنوان .......................................................................................................... صفحه
تاسیس ........................................................................................................
احداث سد سفید رود.............................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران .........................................................................
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
تاسیس ........................................................................................................
احداث سد سفید رود...................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران .........................................................................
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
تاسیس ........................................................................................................
احداث سد سفید رود...................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران .........................................................................
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
تاسیس ........................................................................................................
احداث سد سفید رود...................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران .........................................................................
فهرست
عنوان .......................................................................................................... صفحه
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
تاسیس ........................................................................................................
احداث سد سفید رود...................................................................................
تاسیس سازمان برق ایران ..................................................................................
تاسیس شرکت برق منطقهای تهران ...........................................................
تاسیس شرکت تولید و انتقال نیروی برق ایران (توانیر)
تغییر در حوزه عملیاتی شرکت ...................................................................
اصلاح ساختار و تمرکز زدائی....................................................................
بخش دوم :..................................................................................................
نمودار سازمانی ..........................................................................................
بخش سوم :.................................................................................................
محصولات تولیدی و خدماتی ......................................................................
عوامل موثر در موفقیت اقتصادی ..............................................................
تعیین اهداف شخصی و تجارتی .................................................................
ارزیابی بازار فروش کالا یا خدمات ...........................................................
فهرست
عنوان .......................................................................................................... صفحه
تدوین برنامه بازاریابی................................................................................
تدوین برنامه مقدماتی تجاری......................................................................
انتخاب گروه وریران....................................................................................
محاسبه سرمایه مورد نیاز و تدوین برنامه نهایی تجاری....................................
تعیین استراتژی تبلیغاتی برای جذب سرمایه گذاران...................................
تبلیغ طرح اقتصادی به منظور جذب سرمایه .......................................................
تبلیغ محصولات و خدمات ..........................................................................
بخش چهارم :..............................................................................................
خدمات سازمان حمایت مصرف کنندگان و تولید کنندگان .........................
تاریخچه سازمان ........................................................................................
اهداف سازمان ............................................................................................
وظایف و فعالیتهای سازمان .......................................................................
سازمانهای مرتبط......................................................................................
قوانین و مقررات سازمان ...........................................................................
فصل دوم :...................................................................................................
فهرست
عنوان .......................................................................................................... صفحه
بخش اول:....................................................................................................
برنامههای آینده وزرات نیرو .....................................................................
صنعت انرژی هستهای ...............................................................................
نیروگاههای جدید هستهای..........................................................................
سرمایه گذاری در مراکز انرژی طبیعی.......................................................
پروژههای نیمه تمام آبفا .............................................................................
بخش دوم :..................................................................................................
امور جاری درست اقدام..............................................................................
نیروی باد امروز..........................................................................................
تاریخچه برق در تهران
به منظور ارائه تصویر روشنی از تکامل تدریجی برق شهری در تهران از لحظه ورود تا کنون که سابقهای نزدیک به یک قرن دارد 1379 ـ 1285 و همچنین برای نشان دادن سیر تحولات و عملکرد شرکت برق منطقهای تهران به زبان آمار و ارقام که تاکنون 35 سال فعالیت خود را پشت سر گذاشته و امروز به عنوان بزرگترین و ریشه دارترین مؤسسه دستاندر کار برق در جمهوری اسلامی ایران میباشد، تاریخچه حاضر تهیه گردیده است.
اطلاعات مندرج در این قسمت از منابع مختلف از جمله اسناد و مدارک وکارنامههای سالهای گذشته و سایر منابع در دسترس گردآوری شده است پس از بازنگری و بررسیهای لازم به صورت نوشتار، نمودار و جدولهای در این کتابچه ارائه گردیده است. به طور کلی هدف از تهیه این کتابچه در اینکه برق تهران چگونه از گذشته دور جائی که امروز رسیده است میباشد.
دوره زمانی که برای نشان دادن این آمارها در نظر گرفته شده به شش دوره به ترتیب زیر تقسیم بندی گردیده است:
دوره اول قبل از تشکیل و تأسیس شرکت برق منطقهای تهران 1343 –1285
· دوره دوم از سال آغاز به کار شرکت برق منطقهای تهران تا شروع انقلاب اسلامی 1357-1344
· دوره سوم از بعد از انقلاب اسلامی تا سال شروع برنامه اول توسعه 1367-1358
· دوره چهارم سالهای برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1373-1368
· دوره پنجم سالهای برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1378-1374
· دوره ششم نخستین سال برنامه سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران 1379
بنابر روایت آمار و اطلاعات، در دوره اول یعنی از سال 1258 که نخستین کارخانه برق شهری توسط مرحوم حاج حسین امین الضرب در خیابان چراغ برق تهران (امیر کبیر کنونی) به کار افتاد تا تأسیس شرکت برق تهران در سال 1344 یعنی پس از گذشت 60 سال نه تنها پیشرفت قابل ملاحظهای در وضعیت برق تهران رخ نداد بلکه در سطح کشورنیز برق پیشرفت قابل توجهی نداشت چنانکه در سال 1344میزان قدرت نامی نیروگاههای زیر پوشش وزارت آب و برق در حد 532 مگاوات، تولید کل انرژی برق حدود یک میلیارد کیلووات ساعت و تعداد کل مشتریان برق فقط در حد 650 هزار مشترک بود.
در دورههای بعد به ویژه در دوره سوم علی رغم مشکلات فراوانی که ناشی از جنگ ناخواسته و محاصره اقتصادی بر سر راه توسعه برق وجود نداشت، برق تهران به همت مدیران، مهندسان، کارشناسان، تکنسینها و کارگران خود موفق شد به راه خود ادامه دهد و با پشت سر گذاشتن این دوره بر مخاطره در دورههای بعد تلاش گستردهای در جهت تحقق اهداف برنامههای اول، دوم و سوم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و سیاستهای راهبردی وزارت نیرو به عمل آورد.
اهداف کلی برنامههای مذکور عبارتند از:
تأمین برق مطمئن و مورد نیاز مشترکان، بهره برداری بهینه و اقتصادی از تأسیسات برق، راهکارهای عملی برای افزایش کارائی کارکنان، کاهش هزینهها، بهبود مدیریت مصرف، صرفه جویی و استفاده منطقی از انرژی برق، نیل به خود کفائی و اداره اقتصادی تأسیسات برق، گسترش تحقیقات و آموزشهای کاربردی و … در جهت تحقق اهداف ذکر شده برق منطقهای اقداماتی به شرح زیر را به انجام رسانده و در حال ادامه راه برای رسیدن به اهداف تعیین شده در برنامه سوم توسعه است:
بهبود برنامههای نگهداری و تعمیرات نیروگاههای زیر پوشش، اصلاح و متعادل نمودن شبکههای انتقال، فوق توزیع به منظور کاهش تلفات، تسریع در عملیات برقراری انشعابهای متقاضیان جدید، تامین برق مشترکان با ولتاژ و فرکانس استاندارد، اصلاح سیستم محاسبه و وصول بهای برق مصرفی مشترکان، تامین تجهیزات شبکههای توزیع از صنایع داخلی، آموزش و رشد سطح دانش کارکنان، ایجاد واحدهای ارتباط مردمی برای آگاهی از نقطه نظرها و خواستههای مصرف کنندگان برق، بهبود روشهای خبردهی و خبرگیری نظیر راهاندازی تلفن گویا، استقرار سیستمهای سخت افزاری و نرم افزاری و …
آمار و ارقام ارائه شده خود گواه صادقی است از پیشرفتهای حاصل شده که در طی سالهای گذشته به ویژه در سالهای اخیر با تلاش و کوشش مدیران و کارکنان برق تهران و شرکتهای وابسته به دست آمده است.
به منظور تامین برق مصرفی استانهای تهران و قم در سال 1382 که نسبت بع سال قبل به میزان 7/9 درصد رشد دانسته است. برق تهران با تلاش و کوشش صادقانه مجموعه کارآمد خود و با هدف برقراری برق مطمئن و فراگیر، اقدامات موثری را به مرحله اجرا درآورده است.
کارنامهای که پیش رو دارید با عنوان برق از نگاه آمار در سال 1382 قصد دارد تا تصویری از این تلاش را در قالب آمار و شاخصهای فنی در معرض قضاوت مردم و مسئولین محترم قرار دهد.
تراکم بالای جغرافیایی و نیز اهمیت ویژه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی منطقه تحت پوشش برق تهران، ما را بر آن داشته است تا با انجام برنامهریزیهای دقیق و استقرار سیستمهای نوین مدیریتی خصوصاً برون سیاری و تمرکز زدایی، موجبات افزایش کیفیت خدمات و شاخصهای بهره وری را فراهم آوریم.
از سوی دیگر در سال 1382 با ایجاد بازار در صنعت برق کشور، این شرکت با در اختیار داشتن بیش از 25 درصد از تأسیسات و تجهیزات همگام با سایر شرکتهای برق منطقهای، در این عرصه پیشتاز شده است تا بتواند در هموار نمودن بسترهای توسعه اقتصادی کشور سهم خود را به محو مطلوبی ایفا نماید.
مروری کوتاه بر سیر تحولات برق در تهران
شهر بزرگ تهران از حدود دو قرن بیش پایتخت ایران بوده است و به سبب نقش و موقعیت اداری و جغرافیای برجستهاش اولین مولد برق در تهران به قدرت تقریبی 3 کیلووات حدود 15 سال پیش در سال 1264 هجری شمسی درست 3 سال بعد از موسسه برق تجاری توماس ادیسون که برای تامین روشنایی بخشی یکی از خیابانهای شهر نیویورک ایجاد شده بود، به منظور تامین روشنایی بخشی از کاخ سلطنتی ناصر الدین شاه قاجار، برای نخستین بار در این شهر مورد بهره برداری قرار گرفت.
19 سال بعد در سال 1283 هجری شمسی امتیاز تأسیس کارخانه برق در تهران به یکی از تجار خوش نام آن زمان مرحوم حاج حسین امین الضرب واگذار گردید. این کارخانه در سال 1285 درست 6 ماه بعد از صدور فرمان مشروطیت با یک ماشین بخار بیستونی با 3 دیگ بخار که سوخت آن زغال سنگ بود با مولدی به قدرت 400 کیلو وات ساخت کارخانه آ.ا.گ. از کشور آلمان با ولتاژ 380/220 ولت آماده
بهرهبرداری و پذیرش مشترکان شد. محل این کارخانه در خیابان چراغ برق تهران (امیر کبیر کنونی) قرار داشت که فقط برای تأمین روشنایی شبها بین 5 تا 7 ساعت کار میکرد. ماشین بخار دیگری با مولدی به قدرت 100 کیلو وات بعدها به آن اضافه شد. از اوایل سالهای 1300به بعد دو دستگاه نیم دیزل به قدرت 5 اسب بخار ساخت کارخانه (انگوبلژیک کمپانی) در همان محل نصب گردیده و به ظرفیت کارخانه امین الضرب افزوده شد.
در این سالها به تدریج با آگاهی و علاقمند شدن بخش خصوصی به مزایای برق، رفته رفته شرکتهای خصوصی برای تولید، توزیع و فروش برق ایجاد شد. در همین دوران برخی از کارخانههای صنعتی جدیدالتأسیس هم دارای مولد برق اختصاصی شدند. در سال 1310 برای نخستین بار، شبانه روزی کردن برق درتهران در میان دولتمردان آن زمان مطرح گردیده و اقدامات اولیه برای تحقیق آن صورت گرفت تا آنکه بعد از گذشت 6 سال بالاخره در تاریخ 25/6/1316 یک نیروگاه بخاری ساخت کارخانه اشکودا از کشور جکسلواکی با 4 واحد 1600 مگاواتی جمعاً به قدرت 6400 کیلو وات در محل کنونی شرکت برق منطقهای تهران واقع در میدان شهدا نصب گردیده و زیر نظر شهرداری تهران بهرهبرداری از آن آغاز گردید.
اصلاح ساختار و تمرکز زدائی
ازسال 1364 وزارت نیرو بر اساس مطالعاتی که از سالهای قبل انجام شده بود، اقدام به اجرای عملیات تمرکز به صورت محدود نمود. سیاست عدم تمرکز به عنوان اولین قدم، با واگذاری تأسیسات انتقال با ولتاژ 230 کیلووات و کمتر از شرکت توانبر به شرکتهای برق منطقه انجام شد. همچنین بخش نیروگاههای گازی هم که در مناطق وجود داشت از شرکت توانبر منفک گردید و به شرکتهای برق منطقهای واگذار شد.
از سال 1368 در اجرای سیاستهای وزارت نیرو از جمله اعطای اختیارات متناسب با مسئولیتها به واحدهای صف و ایجاد شرکتهای مدیریت تولید برق در هر منطقه به منظور افزایش بهرهوری و کاهش قیمت تمام شده تولید به قیمت ثابت، کلیه اختیارات مالی، اداری، بازرگانی و امور کارکنان هر نیروگاه به مدیریت نیروگاه واگذار شد و در سال 1370 و 1371 در اجرای سیاست مذکور، کلیه تأسیساتی که در اختیار توانبر بود به مناطق واگذار شد. در واقع نیروگاهها به واحدهای خودگران و به صورت مرکز هزینه و درآمد تبدیل شدند و نرخ فروش برق هم برای آنها تعیین شد. سپس با توجه به رهنمودهای برنامه اول توسعه، مجمع عمومی شرکتها موارد زیر را به وزارت نیرو ابلاغ کرد:
* تشکیل شرکتهای توزیع در هر شهرستان به منظور ارتقاء سطح عملکرد فنی و مهندسی و در مجموع ارائه خدمات بهتر به مشتریان و اداره آنها به صورت غیر دولتی.
* تشکیل شرکتهای مدیریت تولید برق به صورت غیر دولتی واگذاری اداره نیروگاهها به این شرکت.
* حذف بخشهای امانی و خدماتی از شرکتهای برق منطقهای و تبدیل آنها به شرکتهای اقماری با استفاده از امکانات و کارکنان موجود و در مجموع تبدیل مراکز هزینه به مراکز سود.
در اجرای سیاستهای مذکور شرکت برق منطقهای تهران از سال 1327 در زمینههای مختلف فعالیت خود تجدید نظر کرد و به تدریج نسبت به ایجاد و تأسیس شرکتهای مدیریت تولید برق، شرکتهای توزیع نیرو و شرکتهای پشتیبان برای ارائه خدمات فنی و مهندسی، پیمانکاری و مشاورهای اقدام نمود به طوری که تاکنون پنج شرکت مدیریت تولید برق با ظرفیتی نزدیک به 5300 مگاوات و تولید برق سالانه 20 میلیارد کیلووات ساعت و هفت شرکت توزیع نیروی برق که هر یک به طور مستقل عهدهدار بهره برداری، نگهداری، توسعه شبکه، فروش انرژی برق و ارائه سایر خدمات به مشترکیان در حوزه عملیاتی خود میباشند و 15 شرکت پشتیبانی که خدمات فنی مهندسی، مشاورهای و پیمانکاری ارائه میکند به صورت شرکتهای وابسته و اقماری زیر نظر شرکت برق منطقهای تهران به فعالیت ادامه میدهند که در صفحههای بعد به اسامی و شرح فعالیت آنها اشاره خواهد شد.
در حال حاضر مسئولیت تأمین بیش از 3/7 میلیون مشتری خانگی، صنعتی و عمومی، تجاری و کشاورزی، در محدوده دو استان تهران و قم شامل شهرستانهای تهران، قم، کرج، شمیرانان، ری، فیروزکوه، دماوند ورامین، اسلام شهر، پاکدشت، شهریار، رباط کریم، و ساوجیلاغ که در سال 1379 نزدیک به 20 میلیارد کیلووات ساعت برق را به مصرف رساندهاند به عهده شرکت برق منطقهای تهران قرار دارد.
هستهای یا ذغال سنگی؟
بنابر اظهارات اندرو پاترسون، تحلیلگر سیاستها در وزارت نیروی ایالات متحده، سفارشهای جدید برای ساخت نیروگاههای هستهای نشانه رونق گرفتن این بخش صنعت ایالات متحده است، که بیشتر بخاطر عواملی که خارج از کنترلش بوده است ـ دریافت پروانه ساخت، تأخیر در ساخت، نرخهای بهره بالا برای سرمایه، طراحیهای متنوع نیروگاهها، قیمت پایین گاز طبیعی، و مخالفت مردم با انرژی هستهای ـ راکد مانده بود. در 25 سال گذشته، این صنعت نیروگاه جدیدی احداث نکرده و در عوض روی افزایش راندمان و ایمنی و افزایش تولید در 103 نیروگاه موجود تمرکز داشته است.
پاترسون در مصاحبهای در روز 20 آوریل اظهار داشت، ولی در سالهای اخیر، شرایط تغییر کردهاند. او اضافه کرد، نرخهای بهره ، علیرغم افزایشهای اخیر، نسبتاً پایین هستند؛ سوخت اورانیوم نسبتاً ارزان و کاملاً قابل دسترس در کشورهای کانادا و استرالیا، تدو کشور هم پیمان ایالات متحده، موجود است؛ نیروگاههای هستهای در مناطقی که هم اکنون نیروگاهها مشغول به فعالیت هستند از حمایت محلی بسیار خوبی برخوردارند؛ و طراحیهای جدید برای راکتورها و نیروگاههای هستهای کمتر از سابق میباشد، که در نتیجه ساخت و اداره نیروگاهها را آسانتر کرده است.
پاترسون بیان کرد، این عوامل و نگرانیهای مربوط به اینکه انتشار گازهای گلخانهای، اکثرا دی اکسید کربن، موجب گرم شدن زمین شدهاند، به نفع توسعه انرژی هستهای عمل میکند.
طبق اظهارات پاترسون، توسعه نیروگاهها ضرورت بیشتری پیدا کرده است زیرا طی ده سال آینده بیش از 000/100 مگاوات از نیروگاههای ذغال سنگی با بازدهی پایینتر جایگزین شوند ـ اگر از راکورهای پیشرفته جهت تولید هئیدروژن استفاده شود، طبق برنامهریزیهایی که دولت برای آینده در نظر دارد، انرژی هستهای احتمالاً میتواند انتشار گازهای زیان آورتر سازد. وسائل نقلیهای که از هئیدروژن به عنوان سوخت استفاده میکنند، که تقریباً هیچ آلایندهای منتشر نمیسازند، نه تنها باعث کاهش بسیار شدید در میزان تقاضا برای نفت خواهند شد، بلکه به همان اندازه انتشار گازهای زیانآور از کاهش بخش حمل و نقل، یکی از منشاءهای اصلی انتشار گازهای گلخانهای و دیگر آلایندهها، را تقلیل خواهند داد.
پاترسون گفت، «انرژی هستهای، انرژی پایدار و دارای کیفیت بالا است، که هزینههای جانبی سوخت کمی دارد، به آب و هوا وابسته نیست و گازی منتشر نمیکند.»
دولت از انرژی هستهای حمایت میکند
پاترسون اظهار داشت، چیزی که باعث عملیتر شدن احداث نیروگاههای جدید شده این است که برای اولین بار پس از مدتهای طولانی این صنعت اکنون از حمایتهای شدید دولت برخوردار شده است.
او گفت، دولت بوش متوجه شد که ایالات متحده، در طولانی مدت، محتاج تمام منابع داخلی انرژی خواهد شد تا بتواند تقاضای روز افزون برای نیروی برق را تأمین میکند و در عین حال اتکای خود به منابع ناپایدار جهانی برای تامین بخش اعظم نیازهای گاز و نفت خود را کاهش دهد.
در سال 2002، دولت بوش طرح نیروی هستهای 2010 (NP 2010) را آغاز کرد، یک طرح 1/1 میلیارد دلاری با مشارکت بخش دولتی و خصوصی جهت شناسایی سایتهای احداث نیروگاههای جدید هستهای، ایجاد فناوریهای پیشرفته برای نیروگاههای هستهای، و امتحان مقررات نظارتی جدید برای کنترل پروسهها.
پاترسون معتقد است که میتوان 10 الی 20 راکتور جدید را در همان سایتهای نیروگاههای موجود اضافه کرد.
ولین، جیمز ماکرهاید، مهندس انرژی هستهای و مدیر مرکز فناوری و جامعه هستهای در انستیتوی پلی تکنیک ورجستر در ماساچوست، اظهار داشت، جهت پاسخ به نیازهای مربوط به انرژی و محیط زیست در آینده، برنامه توسعه نیروگاههای ایالات متحده و چند کشور دیگر باید قاطعانهتر از این باشند. ماکرهاید، در مقالهای که در سال 2005 منتشر شد، پیش بینی کرد دنیا نیازمند 000/000/5 الی 000/000/6مگاوات در ظرفیت کامل هستهای، معادل با 000/5 تا 000/6 نیروگاه هزار مگاواتی، تا سال 2050 خواهد بود. او به واشنگتن فایل در سوم ماه مه گفت، احتمالاً ایالات متحده در همین مدت به تقریباً 000/500 الی 000/600 مگاوات انرژی در ظرفیت کامل هستهای، معادل با 500 الی 1000 نیروگاه هزار مگاواتی، بسته به میزان تقاضا برای انرژی در آینده، نیاز خواهد داشت.
به گفته موسسه انرژی هستهای، صنعت انرژی هستهای ایالات متحده خواهان اضافه کردن 000/50 مگاوات از طریق احداث نیروگاههای هستهای جدید و 000/10 مگاوات دیگر از راه ایجاد اصطلاحات لازم در نیروگاههای هستهای موجود تا سال 2020 است.
تأسیسات تولید نیرو که مایلند راکتورهای جدید به سیستم خود اضافه کنند با خطرات زیادی مواجه هستند.
احتمال صرف میلیاردها دلار سرمایه برای احداث نیروگاه جدید و متوقف شدن کار به دلیل یک نکته فنی در پروانه ساخت یا به دستور دادگاه،بالاترین خطری است که در گزارش ارایه شده است به وزارت نیرو در سال 2002، توسط مدیران صنعت هستهای، سرمایه گذاران، و متخصصین به آن اشاره شده است. این گزارش نشان داد که این افراد هنوز خاطره نیروگاه هستهای شور هم را از یاد نبردهاند که در لانگ آیلند در نزدیک نیویورک احداث گردید، ولی هیچگاه راهاندازی نشد و در نهایت در سال 1994 پس از کشمکشهای بسیاربر سر مسائل حقوقی و نظارتی جهت دریافت پروانه شروع کار تعطیل شد.
کرکس از موسسه انرژی هستهای، ده شرکت بزرگ یا کنسرسیوم انرژی اظهار داشتهاند درخواست خود را جهت ساخت 16 راکتور جدید ارایه خواهند کرد. طرح NP2010 پیش بینی میکند، اگر همه چیز طبق برنامه پیش برود، سفارش ساخت اولین نیروگاه جدید هستهای تا سال 2009 داده خواهد شد و ساخت نیروگاه جدید تا سال 2014 پایان خواهد یافت.
متخصصین درباره عملی بودن اقتصادی نیروگاههای جدید هستهای بحث و تبادل نظر میکنند
واشنگتن ـ با برنامههای جدید صنعت انرژی هستهای برای پیشرفت و توسعه افزایش سهم خود در بازار انرژی ایالات متحده، بحث در مورد عملی بودن احداث نیروگاههای جدید از لحاظ اقتصادی کماکان دارد.